Satysfakcja z życia rodziców nastolatków w kontekście profilaktycznego wymiaru ich relacji z dziećmi
Abstrakt
CEL NAUKOWY: Zidentyfikowanie i omówienie wymiarów satysfakcji życia rodziców nastoletnich dzieci w kontekście relacji.
PROBLEM I METODY BADAWCZE: Problem badawczy zawiera się w pytaniu: Czy i jaka jest satysfakcja z życia w grupie rodziców mających nastoletnie dzieci? By móc odpowiedzieć na to pytanie, przeprowadzono badania w grupie 106 rodziców, korzystających z programów profilaktycznych. Wykorzystano do tego Skalę satysfakcji z życia (SWLS). Zawiera ona pięć twierdzeń, które osoba badana ocenia w siedmiostopniowej skali, odnosząc je do swojego dotychczasowego życia w rodzinie.
PROCES WYWODU: Jako tło teoretyczne przyjęto perspektywę psychologii pozytywnej. W jej kontekście definiowana jest satysfakcja z życia, jej obszary i wymiary, takie jak: zadowolenie, osiąganie celów oraz akceptacja rzeczywistości, w której rodzina funkcjonuje. Zwrócono też uwagę na profilaktyczny wymiar satysfakcji z życia. Następnie omówiono ilościowe badania własne.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Wyniki badań wskazują, że rodzice nastolatków deklarują zadowolenie ze swojego życia, czyli przejawiają pozytywną ocenę swojego dobrostanu, warunków funkcjonowania oraz relacji, które podejmują. Mają dobre relacje z bliskimi osobami, co pozwala im na relatywnie dobre ustosunkowanie się do swojego życia.
WNIOSKI, REKOMENDACJE I APLIKACYJNE ZNACZENIE WPŁYWU BADAŃ: Rodzice nastolatków, będący najczęściej w połowie swojego życia, przekraczając ów „półmetek”, stają przed wyzwaniami związanymi z rozwojem swoim oraz swoich dzieci. Zachodzi proces indywidualizacji rodziców, związany z autorefleksją na temat dotychczasowego życia. Z drugiej strony zachodzi proces dojrzewania nastolatka, związany z reorganizacją w strukturze mózgu, zmianami w wyglądzie, stylu życia, sposobie porozumiewania się i wykonywania pozostałych zadań rozwojowych. Zestawienie tych dwóch rzeczywistości jest konieczne. Rodzice zderzając się ze światem nasto- latka, kierują uwagę na sposoby porozumiewania się z nim oraz z drugim rodzicem. Mając wiedzę o własnej satysfakcji życiowej, stają się świadomymi rodzicami oraz lepiej funkcjonującymi dorosłymi w relacji ze swoimi dziećmi. Znaczenie wyników badań może być aplikacyjne, szczególnie dla realizowanych działań profilaktycznych, dedykowanych rodzinom z dziećmi we wczesnej adolescencji.
Bibliografia
Argyle, M. (2004). Psychologia szczęścia. Wydawnictwo Astrum.
Czapiński, J. (2004). Psychologia pozytywna. Nauka o szczęściu, zdrowiu, sile i cnotach człowieka. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Diener, E. i Biswas-Diener, R. (2010). Szczęście. Odkrywanie bogactwa psychicznego (A. Nowak, tłum.). Wydawnictwo Smak Słowa.
Hayes, S.C., Strosahl, K.D. i Wilson, K.G. (2013). Terapia akceptacji i zaangażowania. Proces i praktyka uważnej zmiany (M. Kapera, tłum.). Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Holak, I. (2016). Zadowolenie z życia rodzinnego. Uwagi i komentarze. Acta Universitas Lodziensis, 57, 39–50.
Juczyński, Z. (2001). Narzędzia pomiaru w promocji i psychologii zdrowia. Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.
Malina, A. (2011). Styl przywiązania młodych kobiet w ich satysfakcja z życia w różnych fazach rozwoju rodziny. Psychologia Rozwojowa, 16(1), 41–55.
Oleś, P. (2003). Wprowadzenie do psychologii osobowości. Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Plopa, M. (2004). Psychologia rodziny. Teoria i badania. Wydawnictwo Elbląskiej Uczelni Humanistyczno-Ekonomicznej.
Seligman, M. (1993). Optymizmu można się nauczyć. Jak zmienić swoje myślenie i swoje życie (A. Jankowski, tłum.). Media Rodzina.
Seligman, M. (2005). Prawdziwe szczęście. Psychologia pozytywna a urzeczywistnienie naszych możliwości trwałego spełnienia (A. Jankowski, tłum.). Media Rodzina.
Tatala, M. i Mach M. (2014). Satysfakcja z życia rodzinnego polem kształtowania tendencji do transcendowania u dziecka w wieku przedszkolnym. Horyzonty Psychologii, 4, 67–80.
Tucholska, K. i Gulla B. (2007). Psychologia pozytywna – krytyczna analiza koncepcji. Studia z Psychologii w KUL, 14, 107–131.
Zimbardo, Ph. (2021). Efekt Lucyfera. Dlaczego dobrzy ludzie czynią zło (A. Cybulko, J. Kowalczewska, J. Radzicki i M. Zieliński, tłum.). Wydawnictwo Naukowe PWN.
Copyright (c) 2024 Horyzonty Wychowania
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Uwagi dotyczące praw autorskich
Autorzy publikujący w tym czasopiśmie wyrażają zgodę na następując warunki:
- Autorzy zachowują prawa autorskie, przyznając czasopismu prawo do pierwszej publikacji swojego tekstu jednocześnie zarejestrowanego pod numerem licencji CC BY-ND, która pozwala innym na korzystanie z tego tekstu z uznaniem autorstwa tekstu oraz pierwotnej publikacji w tym czasopiśmie.
- Autorzy proszeni są o nawiązywanie odrębnych, dodatkowych porozumień wynikających z umowy, dotyczących dystrybucji opublikowanej w czasopiśmie wersji tekstu nie na prawach wyłączności (np. opublikowanie go w repozytorium instytucji lub w innym czasopiśmie), z potwierdzeniem pierwszej publikacji w tym czasopiśmie.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
