Potencjały i pułapki związane z wykorzystaniem mediów cyfrowych do tworzenia sztuki w bezpośrednich sesjach arteterapii
Abstrakt
CEL NAUKOWY: Przedstawienie wykorzystania technologii cyfrowej jako medium do tworzenia sztuki w procesie arteterapii ze wskazaniem na możliwość poszerzenia zestawu istniejących narzędzi terapeutycznych.
PROBLEM I METODY BADAWCZE: Jakie w praktyce arteterapii dostrzega się obawy związane z adaptacją technologii cyfrowej i jakie potencjalne korzyści, szczególnie w kontekście terapii wizualnej? W celu zgłębienia tego zagadnienia zastosowano metodę analizy literatury naukowej oraz badań empirycznych.
PROCES WYWODU: Wywód nakreśla zmiany dokonujące się w obszarze arteterapii pod wpływem rozwoju technologii cyfrowej, która staje się nową modalnością terapeutyczną. W toku analizy wskazano zarówno potencjalne korzyści, jak i wyzwania związane z jej zastosowaniem w kontekście terapeutycznym.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Ukazano złożoność i niejednoznaczność procesu arteterapii cyfrowej, a także podkreślono potrzebę pogłębionych badań empirycznych nad implikacjami terapii kreatywnej z wykorzystaniem cyfrowego tworzenia sztuki.
WNIOSKI, REKOMENDACJE I APLIKACYJNE ZNACZENIE WPŁYWU BADAŃ: Wykorzystanie mediów cyfrowych w arteterapii wymaga nie tylko znajomości technologii, ale także etycznego i profesjonalnego podejścia zarówno w pracy z klientami, jak i w szkoleniu arteterapeutów w zakresie kompetencji cyfrowych.
Bibliografia
Alberska, M. (2016). Wykorzystanie multimediów w pracy z uczniem z niepełnosprawnością intelektualną.W: A. Skoczek i A. Piestrzyńska (red.), Nowoczesne technologie w pedagogice specjalnej (s. 107–119). Wydawnictwo WAM.
Alders, A., Beck, L., Allen, P.B. i Mosinski, B.B. (2011). Technology in art therapy: Ethical challenges. Art Therapy, 28(4), 165–170. https://doi.org/10.1080/07421656.2011.622683
Asawa, P. (2009). Art therapists’ emotional reactions to the demands of technology. Art Therapy, 26(2), 58–65. https://doi.org/10.1080/07421656.2009.10129743
Austin, B. (2009). Renewing the debate: Digital technology in art therapy and the creative process. Art Therapy, 26(2), 83–85. https://doi.org/10.1080/07421656.2009.10129745
Carlton, N.R. (2014a). Digital culture and art therapy. The Arts in Psychotherapy, 41(1), 41–45. https://doi.org/10.1016/j.aip.2013.11.006
Carlton, N.R. (2014b). Digital media use in art therapy. Academia.edu. https://www.academia.edu/112510659/Digital_media_use_in_art_therapy
Choe, N.S. (2014). Anexploration of the qualities and features of art apps for art therapy. Arts in Psychotherapy, 41(2), 145–154. https://doi.org/10.1016/J.AIP.2014.01.002
Choe, N.S. (2016). Utilizing digital tools and apps in art therapy sessions. W: R. Garner (red.), Digital art therapy: Material, methods, and applications (s. 54–66). Jessica Kingsley Publishers.
Diggs, L.A., Lubas, M. i De Leo, G. (2015). Use of technology and software applications for therapeutic collage making. International Journal of Art Therapy, 20(1), 2–13. https://doi.org/10.1080/17454832.2014.961493
Gussak, D. i Nyce, J. (1999). To bridge art therapy and computer technology: The visual toolbox. Art Therapy, 16(4), 194–196. https://doi.org/10.1080/07421656.1999.10129478
Hacmun, I., Regev, D. i Salomon, R. (2018). The principles of art therapy in virtualreality. Frontiers in Psychology, 9, 2082. https://www.frontiersin.org/journals/psychology/articles/10.3389
Kaimal, G., Carroll-Haskins, K., Berberian, M., Dougherty, A., Carlton, N. i Ramakrishnan, A. (2020). Virtual reality in art therapy: A pilot qualitativestudy of the novel medium and implications for practice. Art Therapy, 37(1), 16–24. https://doi.org/10.1080/07421656.2019.1659662
Kapitan, L. (2007). Will art therapy cross the digital culture divide? Art Therapy, 24(2), 50–51. https://doi.org/10.1080/07421656.2007.10129591
Malchiodi, C. (2005). Expressive therapies: History, theory, and practice. The Guilford Press.
Malchiodi, C. (2009). Art therapy meets digital art and social multimedia. Psychology Today. https://www.psychologytoday.com/us/blog/arts-and-health/200911/art-therapy-meets -digital-art-and-social-multimedia
Malchiodi, C. (2018). The handbook of art therapy and digital technology. Jessica Kingsley Publishers.
McNiff, S. (2018). New media and their effects in art therapy. W: C.A. Malchiodi (red.), The handbook of art therapy and digital technology (s. 93–107). Jessica Kingsley Publishers.
Orr, P. (2006). Technology training for future art therapists: Is there a need? Art Therapy, 23(4), 191–196. https://doi.org/10.1080/07421656.2006.10129329
Orr, P. (2012). Technology use in art therapy practice: 2004 and 2011 comparison. Arts Psychotherapy, 39(4), 234–238. https://doi.org/10.1016/j.aip.2012.03.010
Orr, P. (2016). Art therapy and digital media. W: D.E. Gussak i M.L. Rosal (red.), The Wiley handbook of art therapy (s. 188–197). John Wiley & Sons. https://doi.org/10.1002/9781118306543.ch19
Parsons, S. i Cobb, S.V. (2011). State-of-the-art of virtual reality technologies for children on the autism spectrum. European Journal of Special Needs Education, 26(3), 355–366. https://doi.org/10.1080/08856257.2011.593831
Zubala, A., Kennell, N. i Hackett, S. (2021). Art therapy in the digital world: An integrative review of current practice and future directions. Frontiers in Psychology, 12, 595536. https://www.frontiersin.org/journals/psychology/articles/10.3389
Copyright (c) 2025 Horyzonty Wychowania
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Uwagi dotyczące praw autorskich
Autorzy publikujący w tym czasopiśmie wyrażają zgodę na następując warunki:
- Autorzy zachowują prawa autorskie, przyznając czasopismu prawo do pierwszej publikacji swojego tekstu jednocześnie zarejestrowanego pod numerem licencji CC BY-ND, która pozwala innym na korzystanie z tego tekstu z uznaniem autorstwa tekstu oraz pierwotnej publikacji w tym czasopiśmie.
- Autorzy proszeni są o nawiązywanie odrębnych, dodatkowych porozumień wynikających z umowy, dotyczących dystrybucji opublikowanej w czasopiśmie wersji tekstu nie na prawach wyłączności (np. opublikowanie go w repozytorium instytucji lub w innym czasopiśmie), z potwierdzeniem pierwszej publikacji w tym czasopiśmie.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
