Perspektywa rozwoju psychoruchowego człowieka na przykładzie metody Laban Bartenieff Movement System
Abstrakt
CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest przedstawienie głównych założeń modelu Laban Bartenieff Movement System oraz analiza czynników konstytutywnych metody w perspektywie integralnego rozwoju człowieka w wymiarze psychofizycznym.
PROBLEM I METODY BADAWCZE: Główny problem badawczy sprowadza się do pytania, w jaki sposób model Labana/Bartenieff organizuje proces autoobserwacji, obserwacji oraz analizy ruchu w podejściu ciało-umysł.
PROCES WYWODU: Zagadnienie wprowadzone jest prezentacją podstawowych kategorii – rozwoju oraz ruchu w kontekście cyklu życia człowieka, a także wskazania związków między nimi. Główny obszar wywodu stanowi analiza założeń metody LBMS, na którą składają się Laban Movement Analysis oraz Bartenieff Fundamentals.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Model LBMS oferuje ramy i język do rozumienia i postrzegania ruchu człowieka. Wyróżnione zostały cztery wiodące kategorie: Ciało, Przestrzeń, Kształt, Dynamiczne Jakości Ruchu oraz sześć rozwojowych wzorców ruchowych. Model umożliwia szczegółowe badanie ruchu poprzez identyfikację zmian w zakresie detalu, sekwencji, fraz, organizowania energii kinetycznej oraz określa ich funkcje psychologiczne.
WNIOSKI, REKOMENDACJE I APLIKACYJNE ZNACZENIE WPŁYWU BADAŃ: Ruch jest zjawiskiem, które stanowi reprezentację funkcji psychicznych jednostki. Wnioskuje się, że LBMS może stanowić kolejną egzemplifikację koncepcji rozwoju człowieka z perspektywy psychoruchowej. Metoda LBMS ma potencjał edukacyjny oraz terapeutyczny. Eksplikacje teoretyczne modelu mają znaczenie ogólnospołeczne i stanowią oryginalny wkład w dotychczasowe badania w tym zakresie. W Polsce model LBMS jest analizowany przede wszystkim w praktyce ruchowej, natomiast niewiele jest publikacji ujmujących prezentowane zagadnienie w perspektywie poznawczej.
Bibliografia
Bartenieff, I. (1977). Notes from a course in correctives. Dance Notation Bureau.
Bradley, K.K. (2019). Rudolf Laban. Routledge.
Goleman, D. (1997). Inteligencja emocjonalna (A. Jankowski, tłum.). Media Rodzina.
Kielar-Turska, M. i Białecka-Pikul, M. (2000). Wczesne dzieciństwo. W: B. Harwas-Napierała i J. Trempała (red.), Psychologia rozwoju człowieka. T. 2: Charakterystyka okresów życia człowieka (s. 47–82). Wydawnictwo Naukowe PWN.
Laban, R. (1966). Choreutics. Macdonald and Evans.
Meekums, B. (2002). Dance movement therapy: A creative psychoterapeutic approach. Sage Publications.
Newlove, J. i Dalby, J. (2004). Laban for all. Nick Hern Books.
Pąchalska, M., Kaczmarek, B.L.J. i Kropotov, J.D., (2020). Neuropsychologia kliniczna. Od teorii do praktyki. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Pędzich, Z. i Wiśniewska, M. (2013). Psychoterapia tańcem i ruchem. Podstawowe założenia, czynniki leczące i zastosowania. W: Z. Pędzich (red.), Psychoterapia tańcem i ruchem. Teoria i praktyka (s. 13–48). Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Wahl, C. (2019). Laban/Bartenieff movement studies: Contemporary applications. Human Kinetics.
Wojnicka, I. (2011). Rudolf Laban i Analiza Ruchu. Academia.edu. https://www.academia.edu/36711432/RUDOLF_LABAN_I_ANALIZA_RUCHU
Copyright (c) 2025 Horyzonty Wychowania

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Uwagi dotyczące praw autorskich
Autorzy publikujący w tym czasopiśmie wyrażają zgodę na następując warunki:
- Autorzy zachowują prawa autorskie, przyznając czasopismu prawo do pierwszej publikacji swojego tekstu jednocześnie zarejestrowanego pod numerem licencji CC BY-ND, która pozwala innym na korzystanie z tego tekstu z uznaniem autorstwa tekstu oraz pierwotnej publikacji w tym czasopiśmie.
- Autorzy proszeni są o nawiązywanie odrębnych, dodatkowych porozumień wynikających z umowy, dotyczących dystrybucji opublikowanej w czasopiśmie wersji tekstu nie na prawach wyłączności (np. opublikowanie go w repozytorium instytucji lub w innym czasopiśmie), z potwierdzeniem pierwszej publikacji w tym czasopiśmie.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
