Społeczny kontekst edukacji w okresie dzieciństwa

Abstrakt

Czasy współczesne stanowią wyzwanie dla edukacji społecznej, która nie może się sprowadzać do narzuconej zewnętrznie oferty socjalizacyjnej, lecz powinna uwzględniać złożoność warunków, w jakich przyszło żyć wychowankom. Spoglądając na przemiany zachodzące w nurcie pedagogiki polskiej ostatnich dwudziestu lat, można przyrównać je do prawidłowości procesu socjalizacji człowieka – od bycia kontrolowanym do samokontroli. Zwraca uwagę kierunek wyzwalania się spod presji centralizacji, wywieranej przez komunistyczne władze oświatowe, w stronę poszukiwania autonomii przez alternatywne nurty wychowania. Ta droga przemian jest niezwykle trudna zarówno dla polskich jednostek decyzyjnych (władz oświatowych, komisji rządowych, zespołów doradców), które chcą rzeczywiście lub tylko deklaratywnie „odciąć się” ideowo od poprzedniego stylu rządzenia, jak i samych odbiorców oferty edukacyjnej, rodziców, nauczycieli, wychowanych i kształconych przecież w czasach komunizmu. Wiele zjawisk edukacyjnych wydaje się być zbyt złożonych (i kosztownych), by można je szybko zmienić lub dostosować do standardów UE, nie zawsze przez polskie społeczeństwo akceptowanych. Sposób zmiany organizacji studiów wyższych czy niedopracowany tryb obniżania wieku obowiązku szkolnego 6-latków skłaniają do refleksji nad presją uniformizacji w edukacji polskiej.