O potrzebie odnalezienia swojego miejsca w świecie - humanistyczne inspiracje do działań wychowawczych
Abstrakt
CEL NAUKOWY: Celem podjętych rozważań jest wskazanie spójnych – w swej wymowie i znaczeniu, choć różnie określanych – dróg oraz procesów odczytanych jako inspiracje do działań wychowawczych, które wypływają z twórczości omawianych autorów.
PROBLEM I METODY BADAWCZE: Problem badawczy stanowi uświadomienie (jak uświadomić sobie oraz jak pomóc drugiemu człowiekowi uświadomić sobie?) możliwości kierowania swoim życiem zmierzające do doświadczenia odpowiedzialnego sprawstwa w swoich działaniach w różnych sferach życia człowieka. Zastosowane metody badawcze to analiza polegająca na wyodrębnieniu istotnych, dla podjętego celu, pojęć i kategorii (analiza porównawcza) oraz odczytaniu ich sensu i znaczenia w kontekście przyjętej problematyki badawczej (analiza treści) z zastosowaniem elementów metody wglądu fenomenologicznego i elementów hermeneutyki filozoficznej.
PROCES WYWODU: Wskazane przez wybranych autorów drogi stanowią możliwości sprzyjające odnajdywaniu siebie, a tym samym swojego miejsca w świecie w poczuciu sprawstwa i samostanowienia. Stanowią one pewne procesy i mechanizmy, które mogą i powinny inspirować do działań wychowawczych w duchu humanistyki.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Można je ująć w pięć kluczowych, niezbędnych/koniecznych w osiągnięciu wskazanego celu, kategorii, jakimi są: 1) narracja siebie i swoich aktywności (refleksja, autorefleksja, konwersacja wewnętrzna, dialog i wyobraźnia narracyjna); 2) stawianie sobie pytania o sens bycia w świecie w poczuciu autentyczności; 3) rozumienie siebie i otaczającej rzeczywistości; 4) odpowiedzialność za własne myślenie, mówienie, rozumienie i działanie; 5) zaangażowanie w rozwój osobisty i społeczny, zajmowanie stanowiska (świadomy sposób bycia w świecie).
WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Stanowią one odczytane inspiracje, takie jak budzenie, poruszanie, wstrząsanie ku przemianie, ku lepszemu byciu sobą, ku rozwojowi w procesie wychowania. To działania (praxis) tworzą świadomość i tożsamość siebie, wyznaczając miejsce w świecie, dlatego wychowanie winno być sztuką życia odpowiedzialnego i satysfakcjonującego.
Bibliografia
Archer M, 2013, Człowieczeństwo. Problem sprawstwa, Nomos, Kraków
Bęben D., 2016, Człowiek w horyzoncie dziejów i autentyczności bycia. Studia z filozofii Jana Patočki, WUŚ, Katowice
Chesterton G.K., 2008, Obrona człowieka, Apostolicum, Warszawa-Ząbki
Heidegger M., 1977, Budować, mieszkać, myśleć. Eseje wybrane, Czytelnik, Warszawa
Heidegger M., 2000, Co zwie się myśleniem?, PWN, Warszawa-Wrocław
Heidegger M., 2010, Bycie i czas, PWN, Warszawa
Lorenc Wł., 2003, Hermeneutyczne koncepcje człowieka w kręgu inspiracji heideggerowskich, Scholar, Warszawa
Nussbaum M, 2008, W trosce o człowieczeństwo. Klasyczna obrona kształcenia ogólnego, WNDSW, Wrocław
Nussbaum M, 2016, Nie dla zysku. Dlaczego demokracja potrzebuje humanistów, BKL, Warszawa
Patočka J., Świat naturalny i fenomenologia, przekład Juliusz Zychowicz, PAT, Kraków 1987
Pelcová N., 2014, Wychowanie jako sztuka poruszania się w życiu, w: Forum pedagogiczne nr1/2014
Ricoeur P., 2005, O sobie samym jako innym, PWN, Warszawa
Ricoeur P., 2008, Czas i opowieść, tom 3: Czas opowiadany, Wydawnictwo UJ, Kraków
Rosner K., 1991, Hermeneutyka jako krytyka kultury, PIW, Warszawa
Witkowski L., 2010, Edukacja I humanistyka. nowe konteksty humanistyczne dla nowoczesnych nauczycieli, IBE, Warszawa
Witkowski L., 2018, Humanistyka stosowana. Wirtuozeria. Pasje. Inicjacje, Impuls, Kraków
Copyright (c) 2020 Magdalena Joachimowska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Uwagi dotyczące praw autorskich
Autorzy publikujący w tym czasopiśmie wyrażają zgodę na następując warunki:
- Autorzy zachowują prawa autorskie, przyznając czasopismu prawo do pierwszej publikacji swojego tekstu jednocześnie zarejestrowanego pod numerem licencji CC BY-ND, która pozwala innym na korzystanie z tego tekstu z uznaniem autorstwa tekstu oraz pierwotnej publikacji w tym czasopiśmie.
- Autorzy proszeni są o nawiązywanie odrębnych, dodatkowych porozumień wynikających z umowy, dotyczących dystrybucji opublikowanej w czasopiśmie wersji tekstu nie na prawach wyłączności (np. opublikowanie go w repozytorium instytucji lub w innym czasopiśmie), z potwierdzeniem pierwszej publikacji w tym czasopiśmie.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych: