Wybrane przesłanki projektowania ofert w zakresie szkolnego doradztwa zawodowego
Abstrakt
Cel naukowy: Celem opracowania jest analiza wybranych przesłanek stanowiących punkt wyjścia do namysłu nad kierunkiem i formą projektów realizowanych w polskich szkołach w obszarze doradztwa zawodowego.
Problem i metody badawcze: Problemem badawczym jest pytanie, jakie są aktualne przesłanki projektowania celów i kierunków doradztwa zawodowego w systemie edukacyjnym. Artykuł ma charakter analizy teoretycznej. Dokonano przeglądu danych zastanych, literatury naukowej oraz wybranych aktów prawnych.
Proces wywodu: Zaprezentowane zostały trzy perspektywy analizowania źródeł danych do projektów w zakresie edukacji karierowej realizowanej w systemie edukacyjnym. Pierwszą stanowią dokumenty definiujące prawne i organizacyjne ramy realizowania ofert doradczych w polskim systemie edukacji. Druga perspektywa dotyczy unijnych i krajowych polityk w zakresie promowania idei uczenia się przez całe życie. Trzecia grupa przesłanek ma charakter edukacyjny i wynika ze współczesnych teorii karierowych.
Wyniki analizy naukowej: Przeprowadzona analiza przedstawia konsekwencje przyjęcia współczesnych teorii karierowych dla operacjonalizacji celów doradczych projektowanych w systemie edukacji.
Wnioski, innowacje, rekomendacje: Analiza źródeł celów doradztwa zawodowego uzasadnia potrzebę namysłu nad adekwatnymi do opisywanych przemian rozwiązaniami w zakresie szkolnej metodyki i diagnostyki doradczej. Szkolne doradztwo zawodowe powinno być ukierunkowane na edukację karierową, a to założenie aktualizuje pytania o kompetencje współczesnego doradcy zawodowego. Wskazana jest refleksja nad profilem kompetencyjnym doradcy zawodowego pracującego w systemie edukacyjnym.
Bibliografia
Arulmani, G., Bakshi, A.J., Leong, F.T.J. i Watts, A.G. (2014). The manifestation of career: Introduction andoverview. W: G. Arulmani, A.J. Bakshi, F.T.J. Leong i A.G. Watts, Handbook of career development: Internationals Perspectives (s. 1-10). Springer.
Barnes, S.-A., Bimrose, J., Brown, A., Kettunen, J. i Vuorinen, R. (2020). Lifelong guidance policy and practice in the EU: trends, challlenges, and opportunities. Final report. European Comission.
Curry, J. i Milsom, A. (2014). Career counseling in P-12 schools. Springer.
Hall, D.T (2004). The protean career: A quarter-century journey. Journal of Vocational Behaviour, 65, 1-13.
Mainiero, L.A. i Sullivan, S.E. (2005). Kaleidoscope careers: an alternative explanation for the “optout” revolution. Academy of Management Executive, 19, 106-123.
Rosalska, M. (2020). Empowerment jako strategia wzmacniania zasobów karierowych. W: E. Solarczyk-Ambrozik, M. Christoph i R. Konieczna-Woźniak (red.), Edukacja dorosłych a planowanie karier edukacyjno-zawodowych (s. 159-170). Wydawnictwo Naukowe UAM.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego, Dz.U. z 2019 r., poz. 325 (Polska).
Solarczyk-Ambrozik, E. (2018). Dynamika zmian w obszarze pracy a rozwój studiów karierowych. Studia Edukacyjne, 47, 49-67.
Strychalska-Myszka, L. (2020). Młodzież z grupy NEET – wyzwania dla współczesnej edukacji oraz propozycje rozwiązań. W: M. Christoph i S. Wawrzyniak (red.), Społeczno-edukacyjny potencjał szkoły a rynek pracy (s. 391-405). Wydawnictwo Naukowe UAM.
Uchwała nr 195/2020 Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 2020 r. w sprawie przyjęcia polityki publicznej „Zintegrowana Strategia Umiejętności 2030 (część szczegółowa). Polityka na rzecz rozwijania umiejętności zgodnie z ideą uczenia się przez całe życie”.
Ustawa z dnia 22 grudnia 2015 r. o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji, Dz.U. z dnia 16 listopada 2018 r., poz. 2153 (Polska).
Van der Heijde, C.M. i Van der Heijden, B.I.J.M. (2006). A competencebased and multidimensional operationalization and measurement of employability. Human Resource Management, 45(3), 449-476.
Wiśniewska, S. (2015). Zatrudnialność – pojęcie, wymiary, determinanty. Edukacja Ekonomistów i Menedżerów, 1(35), 11-24.
Copyright (c) 2021 Horyzonty Wychowania
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Uwagi dotyczące praw autorskich
Autorzy publikujący w tym czasopiśmie wyrażają zgodę na następując warunki:
- Autorzy zachowują prawa autorskie, przyznając czasopismu prawo do pierwszej publikacji swojego tekstu jednocześnie zarejestrowanego pod numerem licencji CC BY-ND, która pozwala innym na korzystanie z tego tekstu z uznaniem autorstwa tekstu oraz pierwotnej publikacji w tym czasopiśmie.
- Autorzy proszeni są o nawiązywanie odrębnych, dodatkowych porozumień wynikających z umowy, dotyczących dystrybucji opublikowanej w czasopiśmie wersji tekstu nie na prawach wyłączności (np. opublikowanie go w repozytorium instytucji lub w innym czasopiśmie), z potwierdzeniem pierwszej publikacji w tym czasopiśmie.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
