Rola i znaczenie systemu edukacji dla kształtowania tożsamości narodowej w Republice Uzbekistanu
Abstrakt
CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest przedstawienie złożonych relacji między dziedzictwem historycznym Uzbekistanu, tworzeniem tożsamości narodowej po rozpadzie ZSRR i budową systemu edukacji opartego na swoistej polityce oświatowej, która sprzeniewierza się tradycji nauczania religijnego w Republice.
PROBLEM I METODY BADAWCZE: Ze względu na podjętą problematykę posłużyłam się metodą historyczno-porównawczą, która umożliwia określenie przemian, które dokonały się w świadomości społeczeństw na przestrzeni wieków. W przypadku Uzbekistanu jest to rola islamu i tradycyjnego muzułmańskiego wychowania w przetrwaniu narodu uzbeckiego podczas panowania radzieckiego i po odzyskaniu niepodległości oraz odbudowa dawnych więzi ze światem islamu. Sformułowano następujący problem badawczy: czy możliwe byłoby zachowanie tożsamości narodowej Uzbeków bez potrzymania praktyki nauczania islamu?
PROCES WYWODU: Analiza problemu edukacji muzułmańskiej w kontekście współczesnej „uzbeckości” obejmuje przedstawienie pochodzenia narodu uzbeckiego i elementów, które składają się na tożsamość narodową, rolę i znaczenie islamu dla współczesnych Uzbeków.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Z przeprowadzonej analizy wynika, że negowanie powrotu do wartości i tradycyjnego stylu życia opartego na nauczaniu religijnym od najmłodszych lat przez władze kraju doprowadziło do poważnego konfliktu wewnętrznego przejawiającego się w nielegalnej edukacji religijnej i dążeniu społeczeństwa do rozwijania oddolnego islamu, niekontrolowa- nego przez państwo.
WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Uzbecki model edukacji zaprezentowany w artykule stanowi interesujący przykład kontroli nauczania religijnego przez państwo, odmienny od strategii oświatowych w arabskich państwach reprezentujących świat islamu.
Bibliografia
Adeeb, K. (2007). Islam after communism. Religion and politics in Central Asia. University of California Press.
Allworth, E. (2002). Central Asia, 130 years of Russian dominance : a historical overview. Durham: Duke University Press Books.
Antes, P. (1997). Der Islam als politischer Faktor. Bundeszentrale für politische Bildung.
Eurasianet. (2021, 7 lipca). Restrictive rules banning the independent practice of religion are still in force. https://eurasianet.org/uzbekistan-disappoints-with-secretively-adopted-religion-law
Haghayeghi, M. (1995). Islam and politics in Central Asia. St. Martin’s Press.
Ilchamov, A. (2005). Archeologia uzbekskoj identicnosti. Еytnograficeskoe obozrenie, 1, 25-47.
Kappeler, A. (1992). Russland als Vielvolkerreich. Entstehung. Geschichte. Zerfall. Soviet Language Policy in Central Asia.
Karimow, I. (1999). Uzbekistan na progu XXI wieku (D. Muszyńska-Wolny, tłum.). Wydawnictwo Elipsa.
Kassymova, D., Kundakbayeva, Z. i Markus, U. (2012). Historical dictionary of Kazakhstan. The Scarecrow Press, Inc.
Małowist, M. (1991). Tamerlan i jego czasy. Państwowy Instytut Wydawniczy.
Olcott, M.B. i Ziyaeva, D. (2008, 10 września). Islam in Uzbekistan: Religious education and state ideology. Carnegie Endowwments for International Peace. https://carnegieendowment. org/2008/09/10/islam-in-uzbekistan-religious-education-and-state-ideology-pub-21980
Rasanaagam, J. (2004). Etnicnost, gosudarstvennaa ideologia i ponatie „obscina” v Uzbekistane. W: A. Abashin i V. Bushkov (red.), Ferganskaa Dolina. Etnicnost. Etniceskie processy. Etnice‑ skie konflikty (s. 145-163). Nauka.
Wierzbicki, A. (2008). Etnopolityka w Azji Centralnej. Między wspólnotą etniczną a obywatelską. Dom Wydawniczy Elipsa.
Yalcin, R. (2002). The rebirth of Uzbekistan. Politics, economy and society in the post‑soviet era. Ithaca Press.
Yeniseyev, M. (2018, 27 sierpnia). Uzbekistan shuts down illegal religious schools accused of child abuse. Central Asia News. https://central.asia-news.com/en_GB/articles/cnmi_ca/ features/2018/08/27/feature-01
Copyright (c) 2022 Horyzonty Wychowania
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Uwagi dotyczące praw autorskich
Autorzy publikujący w tym czasopiśmie wyrażają zgodę na następując warunki:
- Autorzy zachowują prawa autorskie, przyznając czasopismu prawo do pierwszej publikacji swojego tekstu jednocześnie zarejestrowanego pod numerem licencji CC BY-ND, która pozwala innym na korzystanie z tego tekstu z uznaniem autorstwa tekstu oraz pierwotnej publikacji w tym czasopiśmie.
- Autorzy proszeni są o nawiązywanie odrębnych, dodatkowych porozumień wynikających z umowy, dotyczących dystrybucji opublikowanej w czasopiśmie wersji tekstu nie na prawach wyłączności (np. opublikowanie go w repozytorium instytucji lub w innym czasopiśmie), z potwierdzeniem pierwszej publikacji w tym czasopiśmie.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
