Doświadczenia wojny a ich znaczenie w edukacji młodych pokoleń (na przykładzie zbrodni ludobójstwa popełnionej w Wąskim Lesie 12 lutego 1940 roku)
Abstrakt
CEL BADAŃ: Celem badania jest przedstawienie doświadczeń wojennych w odniesieniu do konkretnego kontekstu historycznego, który ma wartość edukacyjną i wychowawczą.
PROBLEM I METODY BADAWCZE: Główny problem niniejszego opracowania związany jest z pytaniem, jakie znaczenie ma przekazywanie przyszłym pokoleniom wiedzy o zbrodni ludobójstwa (dokonanej przez hitlerowców w Wąskim Lesie). Zastosowano metodologię badawczą wypracowaną w ramach projektów studiów memorialnych i etnohistorycznych.
PROCES WYWODU: Omówiono zbrodnię ludobójstwa popełnioną przez nazistów w Wąskim Lesie, by na tym tle opisać mechanizmy prowadzące do eksterminacji ofiar, ale i rolę takich jednostek, które przeciwstawiały się złu.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Edukacja historyczna pomaga uświadomić młodym ludziom, jak ważne jest przeciwstawianie się złu dla dobra innych, ale także dla własnej przyszłości.
WNIOSKI, INNOWACJE I REKOMENDACJE: Wiedza o zbrodniach i mechanizmach prowadzących do zła powinna być powodem głębokiej refleksji młodych ludzi, aby potrafili stawić czoła zagrożeniom współczesnego świata.
Bibliografia
Anonim (2011, 12 lutego). Zbrodnia na Wąskim Lesie – zapomniana rocznica. MakówOnline.pl. https://makowonline.pl/zbrodnia-na-waskim-lesie-zapomniana-rocznica/
Arendt, H. (2006a). Myślenie a sądy moralne (W. Madej i M. Godyń, tłum.). W: H. Arendt (J. Kohn, oprac. i wprowadzenie), Odpowiedzialność i władza sądzenia (s. 187-220). Prószyński i S-ka.
Arendt, H. (2006b). Odpowiedzialność osobista w warunkach dyktatury (W. Madej i M. Godyń, tłum.). W: H. Arendt (J. Kohn oprac. i wprowadzenie), Odpowiedzialność i władza sądzenia (s. 51-79). Prószyński i S-ka.
Arendt, H. (2006c). Kilka zagadnień filozofii moralnej (W. Madej i M. Godyń, tłum.). W: H. Arendt. Odpowiedzialność i władza sądzenia (s. 80-175). Warszawa: Prószyński i S-ka.
Baksik, Ł. (2013). Macewy niecodziennego użytku. W: J. Tokarska-Bakir (red.), Pl: Tożsamość wyobrażona (s. 98-127). Wydawnictwo Czarna Owca.
Bauman, Z. (1996). Etyka ponowoczesna (J. Bauman i J. Tokarska-Bakir, tłum.). Wydawnictwo Naukowe PWN.
Bauman, Z. (2009). Nowoczesność i zagłada (T. Kunz, tłum.). Wydawnictwo Literackie.
Benzler, S. i Perels J. (1996). NS-„Euthanasie” vor Gericht. Fritz Bauer und die Grenzen juristischer Bewältigung. Campus Verlag.
Bryant, M.S. (2005) Confronting the “good death” nazi euthanasia on trial, 1945-1953. University Press of Colorado.
Cole, E.A. (2007). Transitional justice and the reform of history education. The International Journal of Transitional Justice, 1, 115-137.
Dawidowicz, L. (1981). The Holocaust and the historians. Harvard University Press.
Dokument. (1939). Dokument podpisany przez Adolfa Hitlera z dnia 1.09.1939 r. nadający uprawnienia w sprawie stosowania tzw. eutanazji (skierowany do KdF Bouhle’a i dra Karla Brandta). Archiwum Harvard Law School Library, Item No. 2493.
Erll, A. i Nünning, A. (red.). (2010). A companion to cultural memory studies. An international and interdisciplinary handbook. Walter de Gruyter.
Górczyńska-Przybyłowicz, B. (1989). Życie gospodarczo-społeczne na ziemiach polskich włączonych do Prus Wschodnich w okresie okupacji hitlerowskiej. Ciechanowskie Towarzystwo Naukowe.
Jaźwiński, M. (1998). Relacja zadokumentowana. Archiwum Historii Mówionej. USHMM (Accession Number: 1998.A.0300.148 | RG Number: RG-50.488.0148, Jeff and Toby Herr Foundation), 2002 r. https://collections.ushmm.org/search/catalog/irn513204
Józefów-Czerwińska, B. (2020). Nazistowska ideologia, metody działania a losy młodych generacji w czasie II wojny światowej. W: M. Grzywacz i M. Okupnik (red.), Dzieci i doświadczenia wojny. Wiek XX i XXI (s. 25-39). Wydawnictwo Naukowe UAM.
Kaczmarek, P. (2014). Tożsamość prawnika jako wykonawcy roli zawodowej. LexisNexis. Kaelber, L. (2012). Child murder in nazi Germany: The memory of nazi medical crimes and commemoration of “Children’s Euthanasia” victims at two facilities (Eichberg, Kalmenhof). Societies, 2(3), 157-194. https://doi.org/10.3390/soc2030157
Konwencja w sprawie zapobiegania i karania zbrodni ludobójstwa. Dz.U. z 1952 r., nr 2, poz. 9). https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/konwencja-w-sprawie-zapobiegania-i-karania-zbrodni-ludobojstwa-16781833/
Lemkin, R. (1933). Les actes constituant un danger general (interétatique) consideres comme delites des droit des gens. Acts constituting a general (transnational) danger considered as offences against the law of nations. A. Pedone.
Lemkin, R. (1944). Axis rule in occupied Europe: Laws of occupation – analysis of government – proposals for redress. Carnegie Endowment for International Peace.
Leszczyński, K. (1960). Eksterminacja ludności na ziemiach polskich w latach 1939-1945. Opracowanie materiałów ankiety z 1945 roku (woj. śląsko-dąbrowskie i warszawskie). Biuletyn Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce, 11, 237-269.
McFarland, S. i Hamer, K. (2016). Jak ludobójstwo zostało uznane za zbrodnię – dziedzictwo Rafała Lemkina. Civitas et Lex, 2(10), 69-85.
Mineau, A. (2004). Operation Barbarossa: Ideology and ethics against human dignity. ARodopi.
Norymberski proces niemieckich zbrodniarzy. (b.d.). Instytut Pamięci Narodowej. https://ipn.gov.pl/ pl/historia-z-ipn/123554,Norymberski-proces-niemieckich-zbrodniarzy.html
Rezolucja ONZ potępiająca ludobójstwo. (1946). http://www.un.org/documents/ga/res/1/ares1.htm
Rüter-Ehlermann, A. i Rüter, C.F. (1968-1981). Justiz und NS-Verbrechen: Sammlung deutscher Strafurteile wegen nationalsozialistischer Tötungsverbrechen 1945-1966 (Nazi crimes on trial: German trial sentences concerning national socialist crimes of homicide, 1945-1966) (t. 1-21).University of Amsterdam Press.
Sharpless, R. (2007). The history of oral history. W: T.L. Charlton, L. Myers i R. Sharpless (red.), History of oral history. Foundation and methodology (s. 9-32). Rowman & Littlefield.
Spychalska, A. (2012). Rafał Lemkin – twórca pojęcia „ludobójstwo”. Acta Erasmiana 2, 157-171.
Tonolli, F. (reż.). (2021). Człowiek, który ocalił 669 dzieci (Sir Winton’s 669 Children) (film dokumentalny). Francja.
Wise, J. (2020) Edukacja historyczna i pojednanie w społeczeństwach (po)konfliktowych. Global Campaign for Peace Education. https://www.peace-ed-campaign.org/pl/ history-education-and-reconciliation-in-postconflict-societies/
Wodziński, C. (1998). Światłocienie zła. Leopoldinum.
Wolff-Powęska, A. (2009, 22 sierpnia). Niemiecki kłopot z niepamięcią. Gazeta Wyborcza. http:// wyborcza.pl/1,76498,6952293,Niemiecki_klopot_z_niepamiecia.html?as=3&ias=3&startsz=x
Wywiad z sir Nicholasem Wintonem (2014). Rozmowa z dziennikarzem Stephenem Sackurem. Archiwum BBC. https://www.youtube.com/watch?v=NO63ajFFhDo
Copyright (c) 2022 Horyzonty Wychowania
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Uwagi dotyczące praw autorskich
Autorzy publikujący w tym czasopiśmie wyrażają zgodę na następując warunki:
- Autorzy zachowują prawa autorskie, przyznając czasopismu prawo do pierwszej publikacji swojego tekstu jednocześnie zarejestrowanego pod numerem licencji CC BY-ND, która pozwala innym na korzystanie z tego tekstu z uznaniem autorstwa tekstu oraz pierwotnej publikacji w tym czasopiśmie.
- Autorzy proszeni są o nawiązywanie odrębnych, dodatkowych porozumień wynikających z umowy, dotyczących dystrybucji opublikowanej w czasopiśmie wersji tekstu nie na prawach wyłączności (np. opublikowanie go w repozytorium instytucji lub w innym czasopiśmie), z potwierdzeniem pierwszej publikacji w tym czasopiśmie.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
