Podejście doceniające i pozytywna narracja w kształceniu studentów pedagogiki – refleksje teoretyczne dotyczące implikacji praktycznych
Abstrakt
CEL NAUKOWY: Celem naukowym artykułu jest rozpoczęcie dyskusji dotyczącej zastosowania podejścia doceniającego w pracy ze studentami pedagogiki.
PROBLEM I METODY BADAWCZE: Główny problem badawczy artykułu został zamknięty w pytaniu o możliwości zastosowania podejścia doceniającego w kształceniu studentów kierunków pedagogicznych. Zastosowano metodę analizy literatury przedmiotu dotyczącej podstaw oraz ewolucji podejścia doceniającego w zestawieniu z publikacjami dotyczącymi pozytywnej nauki o organizacji (Positive Organizational Scholarschip).
PROCES WYWODU: W tekście zaprezentowano ustalenia definicyjne stosowanych pojęć, podstawy teoretyczne podejścia doceniającego, jego zarys historyczny oraz zasady i etapy zastosowania w praktyce. Zarysowano również koncepcje organizacji wysokiej efektywności, która swoje źródło ma w pozytywnej nauce o organizacji.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Podejście doceniające, jako odmiana action research ukierunkowana na optymalizację organizacji, stosowane jest najczęściej w naukach o zarządzaniu i marketingu. W literaturze anglojęzycznej na przestrzeni ostatnich dziesięcioleci można zauważyć wykorzystywanie appreciative inquiry w edukacji, jednak nie jest to podnoszone w literaturze rodzimej. Stosowanie podejścia doceniającego w naukach o zarządzaniu przedstawia bardzo pozytywne efekty zastosowania. Implikując je na teren edukacji akademickiej, a zwłaszcza grupy zajęciowej, która może być postrzegana jako organizacja (z osobą prowadzącą przedmiot jako liderem i wdrażającą appreciative inquiry), można przypuszczać, że podejście to powinno być stosowane nie tylko jako sposób rozwiązywania problemów, lecz przede wszystkim jako efektywny sposób pracy ze studentami.
WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Podejście doceniające stanowi ciekawy i wartościowy sposób nie tylko rozwiązywania problemów w organizacji, ale także może i powinno być stosowane jako sposób pracy ze studentami pedagogiki.
Bibliografia
Bartosiak, K. i Banaszewski, K. (2017). Podejście doceniające jako metoda badawcza w bibliotece. Zarządzanie Biblioteką, 1(9), 28-36.
Cameron, K.S., Dutton, J.E. i Quinn, R.E. (2003). Foundations of positive organizational scholars. W: K.S. Cameron, J.E. Dutton i R.E. Quinn (red.), Positive organizational scholarship. Foun- dations of a new discipline (s. 3-13). Berrett-Koehler Publishers.
Cooperrider, D.L. i Srivastva, S. (1987). Appreciative inguiry in organizational life. Research in Organizational Change and Development, 1(1), 129-169.
Cooperrider, D.L. i Whitney, D. (2005). A positive revolution in change: Appreciative inquiry. Berrett-Koehler Publishers.
Dubisz, S. (red.). (2003), Uniwersalny słownik języka polskiego. T. 1. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Dutton, J.E. i Glynn, M.A. (2008), Positive organizational scholarschip. W: J. Barling i C.L. Cooper (red.), The Sage handbook of organizational behavior. Volume one: Micro approaches (s. 693-712). SAGE Publications.
Filleul, M. (2009). Appreciative inquiry: From positive narrative to systemic change. Education Canada, 49(4), 38-41.
He, Y. i Oxendine, S.D. (2018). Leading positive change in higher education thorugh appreciative inquiry: A phenomenological exploration of the strategic planning process. Journal of Higher Education Policy and Mannagement, 41(2), 219-232. DOI: 10.1080/1360080X.2018.1558720
Jones, J. i Masika, R. (2021). Appreciative inquiry as a developmental research approach for higher education pedagogy: space for the shadow. Higher Education Research & Development, 40(2), 279-292. DOI: 10.1080/07294360.2020.1750571
Kwiatek, P. (2000). Sztuka życia bez narzekania. Jak wyzwolić się z chronicznego malkontenctwa i efektywniej wyrażać niezadowolenie? Wydawnictwo Serafin.
Mezirov, J. (1991). Transformative dimensions of adult learning. John Wiley & Sons.
Perkowska-Klejman, A. (2019). W poszukiwaniu refleksyjności w edukacji. Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu. (1971). Poznań–Warszawa.
Pohlmann, T. i Thomas, N.M. (2015, 27 marca). Relearning the art of asking qestions. Harvard Business Review. https://hbr.org/2015/03/relearning-the-art-of-asking-questions
Ruini, C., Masoni, L., Ottolini, F. i Ferrari, S. (2014, 5 kwietnia). Positive narrative group psychothe- rapy: The use of traditional fairy tales to enhance psychological well-being and growth. Psy- chology of Well-Being. https://doi.org/10.1186/s13612-013-0013-0
San Martin, T. i Calabrese, R. (2011). Empowering at-risk students through appreciative inquiry. International Journal of Educational Management, 25(2), 110-123.
Seligman, M.E. (2002). Authentic happiness. Using the new positive psychology to realize your potential for lasting fulfillment. Free Press.
Spitzer, M. (2012). Jak uczy się mózg (M. Guzowska-Dąbrowska, tłum.). Wydawnictwo Naukowe PWN.
Stavros, J. i Cole, M.L. (2013). SOARing towards positive transformation and change. The ABACODI Visions. Action. Outcome, 1(1), 10-34.
Szymańska, M. (2019). Portfolio w kształceniu nauczycieli. Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum.
Wendland, M. (2011). Konstruktywizm komunikacyjny. Wydawnictwo Naukowe Instytutu Filozofii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
Zbierowski, P. (2010). Struktura i systemy firm wysokiej efektywności – wyniki badań. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 144, 616-631.
Zbierowski, P. (2012). Orientacja pozytywna organizacji wysokiej efektywności. Oficyna a Wolters Kluwer Business.
Copyright (c) 2022 Horyzonty Wychowania
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Uwagi dotyczące praw autorskich
Autorzy publikujący w tym czasopiśmie wyrażają zgodę na następując warunki:
- Autorzy zachowują prawa autorskie, przyznając czasopismu prawo do pierwszej publikacji swojego tekstu jednocześnie zarejestrowanego pod numerem licencji CC BY-ND, która pozwala innym na korzystanie z tego tekstu z uznaniem autorstwa tekstu oraz pierwotnej publikacji w tym czasopiśmie.
- Autorzy proszeni są o nawiązywanie odrębnych, dodatkowych porozumień wynikających z umowy, dotyczących dystrybucji opublikowanej w czasopiśmie wersji tekstu nie na prawach wyłączności (np. opublikowanie go w repozytorium instytucji lub w innym czasopiśmie), z potwierdzeniem pierwszej publikacji w tym czasopiśmie.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
