Nauka gościnności jako oswajanie obcego
Abstrakt
CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest opis sposobów pojmowania obcości i praktykowania gościnności, które mogą być odpowiedzią na wyzwania wynikające z mobilności i różnorodności społeczno-kulturowej współczesnych społeczeństw.
PROBLEM I METODY BADAWCZE: Postawiono problem badawczy: z czego wynika sposób traktowania obcych i jakie formy gościnności należy rozwijać, by odpowiedzieć na problemy związane z wielokulturowością. W badaniu zastosowano metodę analityczno-syntetyczną przeglądu literatury przedmiotu z zakresu socjologii.
PROCES WYWODU: Artykuł koncentruje się na obcości jako opozycji swojskości. Omówiono różne typy obcości (wewnętrzna, zewnętrzna, względna, radykalna) oraz role, w jakich pojawia się obcy (gość, wróg, uchodźca). Następnie przedstawiono sposoby praktykowania gościnności w wybranych epokach i kulturach, wyjaśniając społeczne znaczenie reguł i praw gościnności. Za- prezentowano najnowsze dyskusje dotyczące związków gościnności z prawem i władzą oraz potrzebą kształtowania postaw otwartości i troski.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Rosnąca wielokulturowość społeczeństw i intensywność proce- sów migracyjnych zmuszają do refleksji nad sposobami traktowania obcych: jako gości, ryzyka czy nieuchronności. Pilne jest znalezienie rozwiązań uwzględniających prawa gospodarzy do ochrony własnego terytorium oraz ochronę praw imigrantów. Kluczowe jest kształtowane w toku socjalizacji nastawienie wobec obcych.
WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Otwarta postawa wobec obcości i rozumienie zetknięcia z nią jako szansy pomaga jednostkom odkrywać własną tożsamość i budować relacje społeczne oparte na zasadach kultury gościnności.
Bibliografia
Baker, G. (red.). (2013). Hospitality and world politics. Palgrave Macmillan.
Bauman, Z. (2006). Płynna nowoczesność (T. Kunz, tłum.). Wydawnictwo Literackie.
Benhabib, S. (2015). Prawa innych. Przybysze, rezydenci i obywatele (M. Filipczuk, tłum.). Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Castells, M. (2008). Siła tożsamości (S. Szymański, tłum.). Wydawnictwo Naukowe PWN. Cavallar, G. (2002). The rights of strangers: Theories of international hospitality, the global community and political justice since Vitoria. Ashgate Publishing.
Derrida, J. (2000). Hostipitality. Angelaki, 5(3), 3-18. https://doi.org/10.1080/09697250020034706
Derrida, J. i Dufourmantelle, A. (2000). Of hospitality (R. Bowlby, tłum.). Stanford University Press. Gani, J.K. (2017). The erasure of race: Cosmopolitanism and the illusion of Kantian hospitality. Millennium: Journal of International Studies, 45(3), 425-446.
Gould, C.C. (2007). Transnational solidarities. Journal of Social Philosophy, 38(1), 148-164.
Hofstede, G. i Hofstede G.J. (2007). Kultury i organizacje: zaprogramowanie umysłu (M. Durska, tłum.). Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
Kampka, F. (2020). Braterstwo i przyjaźń społeczna wymiarem ekumenicznej kultury spotkania. Studia Oecumenica, 20, 17-35. https://doi.org/10.25167/so.2927
Kant, I. (1993). O wiecznym pokoju. Zarys filozoficzny (F. Przybylak, tłum.). Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Kapuściński, R. (2002). Lapidaria. Czytelnik.
Kopka, A. (2014). Pytanie o gościnność w filozofii Jacques’a Derridy. Folia Philosophica, 32, 319-335.
Markowska, B. (2016). Etyka gościnności/gościnność etyki. Civitas. Studia z Filozofii Polityki, 19, 13-26. https://doi.org/10.35757/CIV.2016.19.02
Molz, J.G. i Gibson, S. (red.). (2007). Mobilizing hospitality: The ethics of social relations in a mobile world. Routledge.
Nouwen, H.J.M. (1997). Przekroczyć siebie. Trzy ruchy życia duchowego (J. i J. Grzegorczykowie, tłum.). Wydawnictwo Zysk i S-ka.
Nowicka E. (2005). Obcy. W: Z. Bokszański i in. (red.), Encyklopedia socjologii. Suplement (s. 165- 170). Oficyna Naukowa.
O’Gorman, K.D. (2010). The origins of hospitality and tourism. Goodfellow Publishers.
Pietrzak, E. (2017). Uchodźcy, nomadzi i globalne feministki. Wybrane teorie multikulturalizmu. W: E. Hyży (red.), Feministyczne konteksty (s. 149-162). Wydawnictwo A. Marszałek.
Pisarek, A. (2018). Peryferia gościnności. W: M. Biernat i R. Cekiera (red.), Lokalne, niepozorne, nie- widoczne. Na marginaliach społecznych światów (s. 109-118). Towarzystwo Miłośników Rudzicy.
Pytel, J. (1977). Pojęcie gościnności w literaturze biblijnej i greckiej. Ruch Biblijny i Liturgiczny, 30(4), 172-181.
Rancew-Sikora, D. (2021). Gościnność – rozstanie z ideałem. Socjologiczna analiza znaczeń i praktyk przyjmowania gości. Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Simmel, G. (1978). Obcy. W: G. Simmel, Socjologia (M. Łukasiewicz, tłum.) (s. 504-512). Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Tolkien, J.R.R. (2003). Hobbit czyli tam i z powrotem (A. Polkowski, tłum.). Świat Książki.
Voyer, A., Kline, Z.D., Danton, M. i Volkova, T. (2022). From strange to normal: Computational approaches to examining immigrant incorporation through shifts in the mainstream. Sociological Methods & Research, 51(4), 1-40. https://doi.org/10.1177/00491241221122596
Waldenfels, B. (2019). Myśleć obce (F. Borek, tłum.). Etyka, 58(1), 15-26. https://doi.org/10.14394/ etyka.1250
Copyright (c) 2022 Horyzonty Wychowania
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Uwagi dotyczące praw autorskich
Autorzy publikujący w tym czasopiśmie wyrażają zgodę na następując warunki:
- Autorzy zachowują prawa autorskie, przyznając czasopismu prawo do pierwszej publikacji swojego tekstu jednocześnie zarejestrowanego pod numerem licencji CC BY-ND, która pozwala innym na korzystanie z tego tekstu z uznaniem autorstwa tekstu oraz pierwotnej publikacji w tym czasopiśmie.
- Autorzy proszeni są o nawiązywanie odrębnych, dodatkowych porozumień wynikających z umowy, dotyczących dystrybucji opublikowanej w czasopiśmie wersji tekstu nie na prawach wyłączności (np. opublikowanie go w repozytorium instytucji lub w innym czasopiśmie), z potwierdzeniem pierwszej publikacji w tym czasopiśmie.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
