Konstruowanie reprezentacji społecznych naukowca w tytułach prasowych
Abstract
CEL NAUKOWY: Celem artykułu było opisanie procesu konstruowania reprezentacji społecznej naukowca na podstawie tytułów prasowych z wykorzystaniem podstawowych narzędzi analitycznych opracowanych na potrzeby teorii reprezentacji społecznych.
PROBLEM I METODY BADAWCZE: Głównym problemem było zidentyfikowanie i przeanalizowanie tego, w jaki sposób autorzy tytułów prasowych lokowali nominację naukowiec w polu kontekstowym i jak mogło to kształtować jego potencjalną reprezentację społeczną. Interesujące były dwa aspekty treściowej zawartości struktury reprezentacji społecznych: poznawczy i afektywny. W celu zgromadzenia materiału wybrano wydania elektroniczne z listy najchętniej czytanych opiniotwórczych tygodników oraz artykuły publikowane przez PAP z lat 2014-2017. Dzięki wykorzystaniu wątkowania w związku z tematem „naukowiec” wyłoniono ok. 3000 tytułów.
PROCES WYWODU: Po wstępnym zdefiniowaniu celu pracy oraz przedstawieniu założeń badawczych scharakteryzowano jedenaście typów kotwiczenia wyrazu naukowiec w tytułach oraz omówiono sposoby obiektyfikacji naukowca na zdjęciach. Dało to podstawę wskazania możliwych elementów pozwalających na konstruowanie reprezentacji społecznej naukowca.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Analiza elementów budujących pole kontekstowe pozwoliła wyodrębnić kluczowe składniki nominacji naukowiec w tytułach prasowych, a następnie opracować potencjalny kognitywny wizerunek naukowca. Może być on postrzegany m.in. jako osoba odkrywająca rzeczy pożyteczne i przełomowe, o unikalnych umiejętnościach, wysokich kompetencjach, wykonująca skomplikowaną pracę, zasługująca na podziw, uznanie, szacunek, rzadko jako ktoś, komu nie można zaufać.
WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Wnioski z przeprowadzonych analiz dowodzą, że potencjalna reprezentacja społeczna naukowca jest w istotnym stopniu zbieżna z wysokim uznaniem dla profesora uniwersytetu, wyrażonym w badaniach prestiżu zawodów. Warto zwrócić uwagę na innowacyjne wykorzystanie teorii reprezentacji społecznych do badań nad wizerunkiem, oferującej interesujące narzędzia analityczne.
References
CBOS. (2013). Prestiż zawodów. Komunikat z badań. Warszawa: CBOS. Pozyskano z: http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2013/K_164_13.PDF(dostęp: 10.02.2017).
Höijer, B. (2010). Emotional anchoring and objectification in the media reporting on climate change. Public Understanding of Science, 19(6), 717-731.
Höijer, B. (2011). Social Representations Theory. A New Theory for Media Research. Nordicom Review, 32, 3-16.
McGraw K.M. (2008). Wizerunki polityczne: tworzenie i sterowanie. Tłum. R. Andruszko. W: D.O. Sears, L. Huddy i R. Jervis (red.), Psychologia polityczna. Kraków: Wydawnictwo UJ, 359-393.
Moscovici, S. (1984). The Phenomenon of Social Representations. W: R. Farr i S. Moscovici (red.), Social Representations. Cambridge: Cambridge University Press, 3-69.
Moscovici, S. (2000). Social Representations. Explorations in Social Psychology. Cambridge, UK: Polity Press.
Niesiobędzka, M. (2005). Reprezentacje społeczne zjawisk ekonomicznych. Białystok: Trans Humana.
PAP. (2016a). Pozyskano z: http://www.pap.pl/aktualnosci/news,723796,lodzcy-naukowcy-pracuja-nad-papierem-niemozliwym-do-sfalszowania.html (dostęp: 22.02.2017).
PAP. (2016b). Pozyskano z: http://www.pap.pl/aktualnosci/swiat/news,556341,polscy-naukowcy-pracuja-nad-zastosowaniem-ultradzwiekow-w-walce-z-nowotworami.html (dostęp: 22.02.2017).
PAP. (2016c). Pozyskano z: http://www.pap.pl/aktualnosci/news,533787,erwin-kruk-doktorem-honoris-causa-uniwersytetu-warminsko-mazurskiego.html (dostęp: 22.02.2017).
PAP. (2016d). Pozyskano z: http://www.pap.pl/aktualnosci/nauka/news,489210,polacy-opisali-naczynia-krwionosne-z-bialkami-sprzed-cwierc-miliarda-lat.html (dostęp: 22.02.2017).
PAP (2016e). Pozyskano z: http://www.pap.pl/multimedia/wideo/news,461075,polscy-naukowcy-opracowali-unikatowa-szklarnie.html (dostęp: 22.02.2017).
SJP PWN. (2017). Słownik języka polskiego. Warszawa: Wydawnictwo. Naukowe PWN. Pozyskano z: http://sjp.pwn.pl/ (dostęp: 20.01.2017).
Szadok-Bratuń A. i Bratuń M. (2012). O potrzebie wizerunku i jego elementach. W: M. Tabernacka i A. Szadok-Bratuń (red.), Public relations w sferze publicznej. Wizerunek i komunikacja. Warszawa: Wydawnictwo Wolters Kluwer, 25-46.
Szwed, R. (2011). Reprezentacje opinii publicznej w dyskursie publicznym. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Trutkowski, C. (2000). Społeczne reprezentacje polityki. Warszawa: Scholar.
Wirtualne Media. (2017). Wyniki sprzedaży prasy. Pozyskano z: http://www.wirtualnemedia.pl/artykul/najgorszy-w-historii-wyniki-wprost-traca-tez-newsweek-i-gazeta-polska-tylko-tygodnik-powszechny-na-plusie (dostęp: 20.01.2017).
Zbróg, Z. (2016). Teoria reprezentacji społecznych w badaniach zmiany szkoły –
możliwe zastosowania. W: M.J. Szymański, B. Walasek-Jarosz i Z. Zbróg (red.), Zrozumieć szkołę. Konteksty zmiany. Warszawa: Wydawnictwo APS, 226-249.
Copyright (c) 2017 HORIZONS OF EDUCATION
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Authors who publish in this journal agree to the following terms:
- Authors retain the copyright to their work while granting the journal the right of first publication. The work will be simultaneously licensed under a CC BY-ND license, which permits others to share the work with proper credit given to the author and the original publication in this journal.
- Authors may enter into additional, non-exclusive agreements for the distribution of the published version of the work (e.g., posting it in an institutional repository or publishing it in another journal), provided that the original publication in this journal is acknowledged.
We allow and encourage authors to share their work online (e.g., in institutional repositories or on personal websites) both before and during the submission process, as this can foster beneficial exchanges and lead to earlier and increased citations of the published work. (See The Effect of Open Access). We recommend using any of the following academic networking platforms:
