Wchodzenie w związki małżeńskie nauczycieli i nauczycielek domowych w Królestwie Polskim w XIX wieku i początkach XX wieku
Abstract
RESEARCH OBJECTIVE: The aim of the article is to present the issue of entering into a marriage of female and male home teachers who performed their professional duties in the Kingdom of Poland in the 19th century and at the beginning of the 20th century.
THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The article, based on memoirs and diaries, at-tempts to characterize the phenomenon of starting a family by people involved in home education. The emphasis is placed on barriers and obstacles which prevented home teachers from meeting the future husband or wife candidates. Due to the nature of the sources and the specificity of the research, the methods characteristic of historical sciences were applied.
THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The argumentation consists of four parts. The first one presents factors affecting the starting of a family, including barriers and obstacles which hindered entering into marriages. The second part characterizes the phenomena occurring in home education such as flirtation or love affairs. The third part discusses the choices of the teachers’ life partners. The last part addresses the problem whether marital status and family constituted an obstacle to the professional work of home teachers.
RESEARCH RESULTS:As a rule, women involved in home education encountered problems in starting a family. They did not have many opportunities to meet future life partners since their work absorbed much of their free time. Men reconciled family duties with professional responsibilities.
CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: The problem of remaining single or getting married seems to be timeless. The public opinion has a great influence on the decision to enter into a marriage. Sometimes both women and men act according to set patterns which pre-suppose that the duty of each sex is to start a family.
References
Adamek, P. (1909), Kobieta w życiu zarobkowem. Przyczynek do kwestyi kobiecej. Poznań.
Aleksandra. (1903). Życie za szkłem. Z cyklu „Szare kartki”. Tygodnik Ilustrowany, 1903, 6.
Bartoszewicz, K. (1901). Kwestyonaryusz małżeński. Kraków.
Berensztejn, M. (1935). Akielewicz Mikołaj. W. Polski Słownik Biograficzny. T. 1. Kraków: Polska Akademia Umiejętności.
Bobrowski, T. (1974). Pamiętnik mojego życia. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Czapska, M. (2000). Europa w rodzinie, wstęp P. Aries, posłowie K. Jeleński. Londyn.
Daszyńska – Golińska, Z. (1925). Kwestia kobieca a małżeństwo. Odczyt wypowiedziany w dniu 4 IV 1924 r. w auli Uniw. Warszaw. z serii Odczytów Urzędowych przez Polskie Towarzystwo Eugeniczne „O małżeństwie”. Warszawa.
Dziennik Praw Królestwa Polskiego (b.r.w.). T. 10. Warszawa.
Orzeszkowa E. (1938). Nad Niemnem. T. 2. Warszawa.
Goździewicz, J. (1904). Kwestya kobieca ze stanowiska społeczno – etycznego. Poznań.
Grabski, W. J. (1971). Blizny dzieciństwa. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
Grodzicka, M. (1999). Wśród polskich pól przed laty. Wspomnienia. Włocławek: Oficyna Wydawnicza Włocławskiego Towarzystwa Naukowego "Lega".
Kraszewski, K. (2000). Silva rerum. Wspomnienia i zapiski dzienne z lat 1830 – 1881. Kronika domowa, opracował i wstępem poprzedził Z. Sudolski. Warszawa.
Ilnicka, M. (1885). Życie w rodzinie. Bluszcz, 2.
Janik, M. (1936), Bieliński Aleksander. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 2. Kraków: Polska Akademia Umiejętności
Kuklo, C. (1991). Rodzina w osiemnastowiecznej Warszawie. Białystok: Dział Wydawnictw FUW.
Kurier Warszawski, (1851), 116, 604; 127, 667; 161, 854; 162, 868.
Lewicki, K. (1996). Konrad Prószyński (Kazimierz Promyk). Warszawa: Prószyński i S-ka.
Milewski, J. (1988). Wspomnienie o Mazowszu i mazowieckiej szlachcie. Londyn.
Nasz kwestionariusz panieński (1902). Bluszcz, 40.
O uczoności kobiet. (1868). Kronika Rodzinna, 8.
Orzeszkowa, E. (1873). Kilka słów o kobietach. Lwów : A. J. O. Rogosz.
Pismo Rządu Gubernialnego Lubelskiego z dn. 7 II 1849 r. APL, GWL, sygn. 516.
Pismo Zarządu Naukowego Warszawskiego z dn. 14 VI 1848 r. APL, GWL, sygn. 516.
Prus, B. (1960). Kroniki. T.10. Opracował Z. Szweykowski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Prus, B. (1961). Kroniki. T.11. Opracował Z. Szweykowski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Prus, B. (1962). Kroniki. T.12. Opracował Z. Szweykowski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Quis. (1873). Bluszcz, 2.
Rodzina (1868). Kronika Rodzinna, 22.
Rogowska K. P.(2000). Pamiętnik warszawskiej pensjonarki. Warszawa: Wydawnictwo DiG.
Sienkiewicz o kobietach. (1897). Bluszcz, 52, 410
Siennicka, M. (1998). Rodzina burżuazji warszawskiej i jej obyczaj. Warszawa: Wydawnictwo DiG.
Smiškova (Antoszka) (1922), Przy kądzieli. Pogadanki dla kobiet o ważnych sprawach. Warszawa: "Księgarnia Polska" Tow. Polskiej Macierzy Szkolnej.
Spóz, I. (1981). Pilecki Ignacy. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 26. Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk – Łodź: Polska Akademia Umiejętności.
Struve, H. (1867). O emancypacyi kobiet, Kronika Rodzinna, 5.
Struve, H. (1868). Korespondencya. Do Redakcyi „Kroniki Rodzinnej”. Kronika Rodzinna, 11.
Szczepańska – Lange E. (1997). Sikorski Józef. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 37. Warszawa – Kraków: Polska Akademia Umiejętności.
Szczęsna (1896). Nieporozumienia. Bluszcz, 43.
Tatarkiewiczowie, W. T. (1979). Wspomnienia. Warszawa: PIW.
Waydel - Dmochowska, J.(1958). Dawna Warszawa. Warszawa: PIW.
Żeromski, S. (1973). Dzienników tom odnaleziony, z autografu do druku przygotował, wstępem i przypisami opatrzył J. Kądziela. Warszawa: Czytelnik.
Żmichowska, N., Baranowska J. (1961). Ścieżki przez życie. Wspomnienia, opracowała M. Romankówna, wstęp napisała Z. Kossak. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Żmichowska, N. (1957). Listy T. 1. W kręgu najbliższych, do druku przygotowała i komentarzem opatrzyła M. Romankówna. Wrocław: Zakł. im. Ossolińskich.
Copyright (c) 2020 Monika Hajkowska
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Authors who publish in this journal agree to the following terms:
- Authors retain the copyright to their work while granting the journal the right of first publication. The work will be simultaneously licensed under a CC BY-ND license, which permits others to share the work with proper credit given to the author and the original publication in this journal.
- Authors may enter into additional, non-exclusive agreements for the distribution of the published version of the work (e.g., posting it in an institutional repository or publishing it in another journal), provided that the original publication in this journal is acknowledged.
We allow and encourage authors to share their work online (e.g., in institutional repositories or on personal websites) both before and during the submission process, as this can foster beneficial exchanges and lead to earlier and increased citations of the published work. (See The Effect of Open Access). We recommend using any of the following academic networking platforms:
