Rekonstrukcja historyczna – czy pasja chroni przed uzależnieniem?
Abstrakt
CEL NAUKOWY: Niniejsza praca skupia się na porównaniu rekonstruktorów historycznych i nie- rekonstruktorów pod względem uzależnienia od Internetu, portali społecznościowych (SM) oraz postaw wobec sztucznej inteligencji (SI). Sprawdzano także związki uzależnień z osobowością i perspektywą czasową.
PROBLEM I METODY BADAWCZE: Zastosowano wystandaryzowane kwestionariusze psychologiczne do badania wymienionych zmiennych.
PROCES WYWODU: Rekonstrukcja historyczna w ostatnim czasie zdobywa coraz większą popularność. Niniejsze badanie konfrontuje opisane zjawisko z codziennością wypełnioną nowoczesnymi technologiami.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Wyniki pokazują, że nierekonstruktorzy wykazują więcej cech uzależnienia od Internetu i przejawiają bardziej pozytywne emocje w stosunku do SI w porówna- niu z rekonstruktorami. Potwierdzono także związek dominującej perspektywy czasowej z uzależnieniem od Internetu i SM.
WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Niniejsza analiza pozwala lepiej zrozumieć funkcjonowanie osób angażujących się w rekonstrukcję historyczną.
Bibliografia
Andreassen, C.S. i Pallesen, S. (2014). Social network site addiction – An overview. Current Pharmaceutical Design, 20(25), 4053-4061. https://doi.org/10.2174/13816128113199990616
Andreassen, C.S., Torsheim, T., Brunborg, G.S. i Pallesen, S. (2012). Development of a Facebook addiction scale. Psychological Reports, 110(2), 501-517. https://doi.org/10.2466/02.09.18. PR0.110.2.501-517
Balcerowska, J.M., Bereznowski, P., Biernatowska, A., Atroszko, P.A., Pallesen, S. i Andreassen, C.S. (2020). Is it meaningful to distinguish between Facebook addiction and social networking sites addiction? Psychometric analysis of Facebook addiction and social networking sites addiction scales. Current Psychology, 41, 949-962. https://doi.org/10.1007/s12144-020-00625-3
Barłóg, M.J. (2015). Uzależnienie od Internetu i jego osobowościowe determinanty. Hygeia Public Health, 50(1), 197-202.
Bochniarz, K.T., Czerwiński, S.K., Sawicki, A. i Atroszko, P.A. (2021). Attitudes to AI among high school students: Understanding distrust towards humans will not help us understand distrust to- wards AI. Personality and Individual Differences, 185. https://doi.org/10.1016/j.paid.2021.111299
Bogacki, M. (2006). Historical reenactment jako nowy sposób prezentacji przeszłości. Do Broni!,4, 34-37.
Bogacki, M. (2010). O współczesnym „ożywianiu” przeszłości – charakterystyka odtwórstwa historycznego. Turystyka Kulturowa, 5, 4-27.
Chańko, J. i Daszyńska, J.A. (2015). Rekonstrukcja historyczna wydarzeń pierwszej wojny światowej. Klio. Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym, 34(3), 101-116.
Chou, C., Condron, L. i Belland, J.C. (2005). A review of the research on internet addiction. Educational Psychology Review, 17(4), 363-388. https://doi.org/10.1007/s10648-005-8138-1
Cybis, N. (2012). Uzależnienie od sieci. Rola osobowości i perspektywy postrzegania czasu. W: E. Drop i M. Maćkiewicz (red.), Młoda psychologia (t. 1, s. 303-321). Liberi Libri.
Daszyńska, J.A. (2013). Rekonstrukcja historyczna. Kilka refleksji nad nowym zjawiskiem kulturowym w Polsce. Wiadomości Historyczne, 6, 11-14.
Digital Report. (2020). Digital 2020: Poland. https://datareportal.com/reports/digital-2020-poland
Digital Report. (2022). Digital 2022: Poland. https://datareportal.com/reports/digital-2022-poland
Edelman Agency. (2019). Survey of technology executives and the general population shows excitement and curiosity yet uncertainty and worries that artificial intelligence could be a tool of division. https://www.edelman.com/research/2019-artificial-intelligence-survey
Hansen, A. (2020). Wyloguj swój mózg. Jak zadbać o swój mózg w dobie nowych technologii (E. Fabisiak, tłum.). Wydawnictwo Znak.
Hawi, N.S., Blachnio, A. i Przepiorka, A. (2015). Polish validation of the internet addiction test. Computers in Human Behavior, 48, 548-553. https://doi.org/10.1016/j.chb.2015.01.058
Kairys, A. i Liniauskaite, A. (2014). Time Perspective and Personality. W: M. Stolarski, N. Fieulainei W. van Beek (red.), Time Perspective Theory; Review, Research and Application (s. 99-113). Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-319-07368-2_6
Kayiş, A.R., Satici, S.A., Yilmaz, M.F., Şimşek, D., Ceyhan, E. i Bakioğlu, F. (2016). Big five-personality trait and internet addiction: A meta-analytic review. Computers in Human Behavior, 63, 35-40. https://doi.org/10.1016/j.chb.2016.05.012
Lindenberg, G. (2018). Ludzkość poprawiona. Jak najbliższe lata zmienią świat, w którym żyjemy. Wydawnictwo Otwarte.
Marino, C., Gini, G., Vieno, A. i Spada, M.M. (2018). A comprehensive metaanalysis on problematic Facebook use. Computers in Human Behavior, 83, 262-277. https://doi.org/10.1016/j. chb.2018.02.009
Mirski, A. (2000). Inteligencja naturalna a sztuczna, czyli inteligencja podmiotu i przedmiotu. W: E. Szumakowicz (red.), Granice sztucznej inteligencji. Eseje i studia. (s. 83-113). Politechnika Krakowska.
Przepiórka, A. (2011). Kwestionariusz ZTPI – polska adaptacja. Time Perspective. http://www. timeperspective.net/uploads/2/5/4/4/25443041/polish.pdf
Przepiórka, A. i Blachnio, A. (2016). Time perspective in Internet and Facebook addiction. Computers in Human Behavior, 60, 13-18. https://doi.org/10.1016/j.chb.2016.02.045
Stolarski, M.S. (2016). Różnice indywidualne w zakresie perspektywy czasowej jako wyznacznik adaptacji społeczno-emocjonalnej. [Rozprawa habilitacyjna]. Uniwersytet Warszawski.
Studziżba, D. (2019). Przywiązanie do miejsca a perspektywy czasowe. Badania porównawcze rekonstruktorów historycznych. [Praca magisterska]. Uniwersytet Jagielloński.
Stulgis, M.M. (2013). Pomiędzy rekonstrukcją, odtwórstwem a inscenizacją, czyli próba analizy zjawiska rekonstrukcji historycznej. Pamięć i Sprawiedliwość, 2(22), 135-152.
Szajewski, T. (2008). Konno w boju. Agencja Wydawnicza Egros.
Szymaniak, K. (2020). Problem uzależnień adolescentów od substancji psychoaktywnych w percepcji młodzieży licealnej. Krakowskie Studia Małopolskie, 3(27), 160-173. https://doi.org/10.15804/ ksm20203011
Topolewska, E., Skimina, E., Strus, W., Cieciuch, J. i Rowiński, T. (2014). Krótki kwestionariusz do pomiaru Wielkiej Piątki IPIP-BFM-20. Roczniki Psychologiczne, 17(2), 367-384.
Torczyńska, M. (2019). Sztuczna inteligencja i jej społeczno-kulturowe implikacje w codziennym życiu. Kultura i Historia, 36(2), 106-126.
Van Beek, W., Berghuis, H., Kerkhof, A. i Beekman, A. (2011). Time perspective, personality and psychopathology: Zimbardo’s time perspective inventory in psychiatry. Time & Society, 20(3), 364-374. https://doi.org/10.1177/0961463x10373960.
Young, K.S. (2000). Therapeutic issues with internet addicted clients. New Therapist, 7, 12-13.
Zimbardo, P.G. i Boyd, J.N. (1999). Putting time in perspective: A valid, reliable individual-differences metric. Journal of Personality and Social Psychology, 77(6), 1271-1288.
Zimbardo, P. i Boyd, J. (2008). Paradoks czasu (A. Cybulko i M. Zieliński, tłum.). Wydawnictwo Naukowe PWN.
Copyright (c) 2022 Horyzonty Wychowania
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Uwagi dotyczące praw autorskich
Autorzy publikujący w tym czasopiśmie wyrażają zgodę na następując warunki:
- Autorzy zachowują prawa autorskie, przyznając czasopismu prawo do pierwszej publikacji swojego tekstu jednocześnie zarejestrowanego pod numerem licencji CC BY-ND, która pozwala innym na korzystanie z tego tekstu z uznaniem autorstwa tekstu oraz pierwotnej publikacji w tym czasopiśmie.
- Autorzy proszeni są o nawiązywanie odrębnych, dodatkowych porozumień wynikających z umowy, dotyczących dystrybucji opublikowanej w czasopiśmie wersji tekstu nie na prawach wyłączności (np. opublikowanie go w repozytorium instytucji lub w innym czasopiśmie), z potwierdzeniem pierwszej publikacji w tym czasopiśmie.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
