Trajektorie oswajania obcości –  od Obcego do Innego

Agata  Cudowska

doi:10.35765/hw.2023.2261.03

Agata Cudowska Uniwersytet w Białymstoku http://orcid.org/0000-0001-5035-2985

DOI: https://doi.org/10.35765/hw.2023.2261.03

Keywords: stranger, other, dialogue, intercultural education, creative life orientation

Abstract

RESEARCH OBJECTIVE: Showing the issue of taming strangeness by introducing the category of the Other into the socio-educational narrative as an implication for intercultural education.

THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: Perceiving strangeness in the context of the source experience of the Other. The study used the method of desk research and critical interdisciplinary analysis of sources, meta-analysis of concepts and categories constituting the title research problem.

THE PROCESS OF ARGUMENTATION: Building dialogic relations in the meeting space is proposed as a way to understand and tame strangeness. They serve to develop creative life orientations necessary in shaping the attitude of openness, creative understanding and acceptance of the Other.

RESEARCH RESULTS: The concept of the Stranger and strangeness has been presented in terms of various source analyses. The category of the Other was proposed as a link between strangeness and familiarity. It is a fundamental methodological proposal as an activity that is part of the development of creative life orientations.

CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: Theoretical analysis of the indicated categories lead to pedagogical and educational implications in the context of shaping the meeting space, developing a dialogical attitude and creative understanding of differences in intercultural education.

References

Bachtin, M. (1986). Estetyka twórczości słownej (D. Ulicka, tłum.). Państwowy Instytut Wydawniczy.

Buber, M. (1992). Ja i Ty: wybór pism filozoficznych (J. Doktór, tłum.). Instytut Wydawniczy PAX.

Cudowska, A. (2003). Postawa „niewspółobecności” antropologii filozoficznej M. Bachtina w dialogu międzykulturowym. W: J. Nikitorowicz, J. Halicki i J. Muszyński (red.), Międzygeneracyjna transmisja dziedzictwa kulturowego. Globalizm versus regionalizm (s. 127-135). Wydawnictwo Uniwersyteckie Trans Humana.

Cudowska, A. (2004). Kształtowanie twórczych orientacji życiowych w procesie edukacji. Wydawnictwo Uniwersyteckie Trans Humana.

Cudowska, A. (2017). Twórcze orientacje życiowe. Zdrowie i dobrostan. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.

Czaplejewicz, E. i Kasperski, E. (red.). (1983). Bachtin. Dialog – język – literatura. Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Dadlez, J. i Środa, M. (2019). Wstęp. Obcy, inny, wykluczony. Etyka, 1(58), 7-14.https://doi.org/10.14394/etyka.1249

Gadacz, T. (2002). O umiejętności życia. Wydawnictwo Znak.

Grabias, S. (2013). Analityczne kategorie obcości. Studia Socjologiczne, 1. https://www.studiaso- cjologiczne.pl/img_upl/slawomir_grabias_analityczne_kategorie_obcosci.pdf

Husserl, E. (1982). Medytacje kartezjańskie (A. Wajs, tłum.). Państwowe Wydawnictwo Naukowe. Jedliński, M. i Witczak, K. (2017). Obcości. Szkice z filozofii i literatury. Oficyna Wydawnicza Epigram.

Lévinas, E. (1994). O Bogu, który nawiedza myśl (M. Kowalska, tłum.). Wydawnictwo Znak.

Lévinas, E. (2002). Całość i nieskończoność. Esej o zewnętrzności (M. Kowalska, tłum.). Wydawnictwo Naukowe PWN.

Lévinas, E. (2008). Bóg, śmierć i czas (J. Margański, tłum.). Wydawnictwo Znak.

Michałowski, S.C. (1999). Spotkanie jako metoda bycia w pedagogice personalistycznej. W: F. Adamski (red.), Wychowanie na rozdrożu. Personalistyczna filozofia wychowania (s. 129-140). Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Nikitorowicz, J. (2005). Kreowanie tożsamości dziecka. Wyzwania edukacji międzykulturowej.Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Ryk, A. (2006). (Po)nowoczesny podmiot w doświadczeniu spotkania. Antropologiczne aspekty pedagogiki spotkania. Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Schütz, A. (2008). O wielości światów (B. Jabłońska, tłum.). Zakład Wydawniczy «Nomos».

Simmel, G. (1975). Obcy. W: G. Simmel, Socjologia (M. Łukasiewicz, tłum.) (s. 504-512). Państwo- we Wydawnictwo Naukowe.

Słownik języka polskiego. (b.d.). Obcy. W: Słownik języka polskiego. Pobrano 15.10.2022 z https://sjp.pwn.pl/slowniki/obcy.html

Szwed, R. (2003). Tożsamość a obcość kulturowa. Studium empiryczne na temat związków pomiędzy tożsamością społeczno-kulturową a stosunkiem do obcych. Wydawnictwo KUL.

Tischner, J. (1975). Praca nad nadzieją bliźniego. Znak, 1(247), 11-23. Tischner, J. (1990). Filozofia dramatu. Éditions du Dialogue.

Tischner, J. (2000). Świat ludzkiej nadziei. Wydawnictwo Znak.

Tischner, J. (2001). Etyka wartości i nadziei. W: J.A. Kłoczowski i J. Tischner, Wobec wartości (s. 31-43). Wydawnictwo w Drodze.

Tischner, J. (2011). Myślenie według wartości. Wydawnictwo Znak.

Walczak, P. (2007). Wychowanie jako spotkanie. Józefa Tischnera filozofia człowieka jako źródło inspiracji pedagogicznych. Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Waldenfels, B. (2019). Myśleć obce (F. Borek, tłum.). Etyka, 1(58), 15-26. https://doi.org/10.14394/ etyka.1250

Wallis, A. (1990). Socjologia przestrzeni. Niezależna Oficyna Wydawnicza.

Włodarczyk, R. (2009). Lévinas. W stronę pedagogiki azylu. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.

Ziembińska-Witek, A. (2018). Rozumienie Obcego i Innego w perspektywie wybranych dyscyplin naukowych. W: M. Karwatowska, R. Litwiński i A. Siwiec (red.), Obcy Inny. Propozycje aplikacji pojęciowych (s. 23–28). Wydawnictwo UMCS.

Znaniecki, F. (1990). Studia nad antagonizmem do obcych. W: F. Znaniecki, Współczesne narody (Z. Dulczewski, tłum.; s. 265-404). Państwowe Wydawnictwo Naukowe. (Wydanie oryginalne 1931).

Trajectories of Domesticating Strangeness – From the Stranger to the Other

Abstract

References