Determining the Need for Special Education – an (Un)necessary Element in Inclusive Education
Abstract
RESEARCH OBJECTIVE: Showing the positive and negative aspects of determining the need for special education in the context of inclusive education.
THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: Research questions: How has the system of determining the need for special education changed over time? What support functions and what risk factors can be associated with determining the need for special education? Does the current system of assessing the need for special education meet the assumptions of inclusion? The method of analysis of scientific literature and educational law provisions was used, as well as the selection and reconstruction of content.
THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The argument begins with an introduction showing the changes taking place in determining the need for special education. Next, the functions and risk factors of this process and the trends of changes reported by entities involved in the course of education were discussed. The final part includes questions that open up space for reflection.
RESEARCH RESULTS: Showing the complexity and ambiguity of the process of determining the need for special education and the discrepancy between this process and the assumptions of inclusive education.
CONCLUSIONS, RECOMMENDATIONS AND APPLICABLE VALUE OF RESEARCH: The analyzes imply consideration of necessary changes to reduce the perceived dissonance between the process of determining the need for special education and the idea of inclusion, which is the foundation of the “Education for All” model. However, it is important that the proposed changes take into account the transformations taking place in the educational process and do not lose the perspective of the individual needs of the student.
References
Chrzanowska, I. i Szumski, G. (red.). (2019). Edukacja włączająca w przedszkolu i szkole. Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji.
Dudzińska, A. (2021). Niepełnosprawność jako obszar interwencji publicznej. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Firkowska-Mankiewicz, A. i Szumski, G. (2008). Pedagogika specjalna i system kształcenia osób z niepełnosprawnościami w Polsce. W: D.D. Smith (red.), Pedagogika specjalna (t. 2, s. 319–346). Wydawnictwo APS, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Instrukcja w sprawie zasad przeprowadzania badań i wydawania orzeczeń kwalifikujących dzieci z odchyleniami i zaburzeniami rozwojowymi do odpowiednich form kształcenia specjalnego lub pomocy korekcyjno-wyrównawczej oraz zakresu działania poradni wychowawczo-zawodowych i placówek służby zdrowia. (1975). W: Zarządzenie Ministra Oświaty i Wychowania z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie kwalifikowania dzieci z odchyleniami i zaburzeniami rozwojowymi do odpowiednich form kształcenia specjalnego lub pomocy korekcyjno wyrównawczej oraz organizacji badań i zakresu działania poradni wychowawczo-zawodowych i poradni służby zdrowia. Dz. Urz. MOiW 1975, nr 7, poz. 66.
Klaro-Celej, L. (2012). Stan edukacji osób z niepełnosprawnością intelektualną w Polsce. Biuletyn RPO. Źródła, 7, s. 35–54.
Konwencja. (b.d.). Założenia dla projektów ustaw dla Nowego Systemu Wsparcia osób z niepełnosprawnościami. https://konwencja.org/zalozenia-dla-projektow-ustaw-dla-nowwgo-systemu-wsparcia-osob
[Ministerstwo Edukacji i Nauki.] (2020). Edukacja dla wszystkich – ramy rozwiązań legislacyjno-organizacyjnych na rzecz wysokiej jakości kształcenia włączającego dla wszystkich osób uczących się. https://wartowiedziec.pl/attachments/article/57846/MEW_wersja_pelna.pdf
Kancelaria Prezesa Rady Ministrów. (b.d.). Projekt ustawy o wsparciu dzieci, uczniów i rodzin. Gov.pl. https://www.gov.pl/web/premier/projekt-ustawy-o-wsparciu-dzieci-uczniow-i-rodzin2
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 lutego 2001 r. w sprawie orzekania o potrzebie kształcenia specjalnego lub indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży oraz szczegółowych zasad kierowania do kształcenia specjalnego lub indywidualnego nauczania. (2001). Dz. U. 2001, nr 13, poz. 114.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym. (2017a). Dz. U. 2017, poz. 1578.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 września 2017 r. w sprawie orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych. (2017b). Dz. U. 2017, poz. 1743.
Rozporządzenie Ministra Oświaty z dnia 31 października 1962 r. w sprawie zasad i trybu uznawania dzieci za niezdolne do nauki w normalnych szkołach podstawowych. (1962). Dz. U. 1962, nr 64, poz. 305.
Rozporządzenie Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego z dnia 3.08.1936 r. o selekcji dzieci umysłowo upośledzonych i kierowaniu ich do zakładów, szkół i oddziałów specjalnych. (1936). Dz. Urz. MWRiOP 1936, nr 8, poz. 132.
Rzecznik Praw Obywatelskich. (2012). Rekomendacje kierunkowe RPO. Biuletyn RPO. Źródła, 7, 7–10.
Rzecznik Praw Obywatelskich. (2023). Rekomendacje RPO. Biuletyn RPO, 4, 63–64.
Sadownik, A. (2011). Na rozstajnych drogach. Studium etnopedagogiczne kontrastowych karier szkolnych młodzieży. Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
Sochańska-Kawiecka, M., Makowska-Belta, E., Milczarek, D., Morysińska, A. i Zielińska, D.A. (2015). Włączający system edukacji i rynku pracy – rekomendacje dla polityki publicznej. Raport końcowy. Instytut Badań Edukacyjnych. https://eduentuzjasci.pl/publikacje-ee-lista/2-uncategorised/860-lista-publikacji-w-projekcie-entuzjasci-edukacji.html
Stobart, G. (2000), Czy psychologia potrafi uzasadnić ideę integracji dzieci o specjalnych potrzebach? (A. Fus i W. Tabisz, tłum.). W: G. Fairbairn i S. Fairbairn (red.), Integracja dzieci o specjalnych potrzebach. Wybrane zagadnienia etyczne (s. 49–63). Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej Ministerstwa Edukacji Narodowej.
Szumski, G. (2009). Integracyjne kształcenie niepełnosprawnych. Sens i granice zmiany edukacyjnej. Wydawnictwo Naukowe PWN, Wydawnictwo APS.
Światowa Organizacja Zdrowia. (2009). Międzynarodowa klasyfikacja funkcjonowania, niepełnosprawności i zdrowia. ICF. https://iris.who.int/bitstream/handle/10665/42407/?sequence=67
Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe. (2017). Dz. U. 2017, poz. 59.
Zientecka, L. (2019). Finansowanie zadań oświatowych w edukacji włączającej. W: I. Chrzanowska i G. Szumski (red.), Edukacja włączająca w przedszkolu i szkole (s. 124–137). Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji.
Copyright (c) 2024 HORIZONS OF EDUCATION
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Authors who publish in this journal agree to the following terms:
- Authors retain the copyright to their work while granting the journal the right of first publication. The work will be simultaneously licensed under a CC BY-ND license, which permits others to share the work with proper credit given to the author and the original publication in this journal.
- Authors may enter into additional, non-exclusive agreements for the distribution of the published version of the work (e.g., posting it in an institutional repository or publishing it in another journal), provided that the original publication in this journal is acknowledged.
We allow and encourage authors to share their work online (e.g., in institutional repositories or on personal websites) both before and during the submission process, as this can foster beneficial exchanges and lead to earlier and increased citations of the published work. (See The Effect of Open Access). We recommend using any of the following academic networking platforms:
