Główne nurty i kierunki badań nad przedsiębiorczością kobiet

Judyta Lubacha-Sember

doi:10.17399/HW.2016.153420

Judyta Lubacha-Sember Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

DOI: https://doi.org/10.17399/HW.2016.153420

Abstract

CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest przedstawienie, omówienie i uporządkowanie głównych nurtów i kierunków badań nad przedsiębiorczością kobiet (cel teoriopoznawczy), jak i omówienie aktualnych danych statystycznych w zakresie tendencji i stanu przedsiębiorczości kobiet w krajach Unii Europejskiej, ze szczególnym uwzględnieniem Polski.

PROBLEM I METODY BADAWCZE: Artykuł stanowi próbę usystematyzowania podejść do badania przedsiębiorczości kobiet oraz prezentuje determinanty rozwoju przedsiębiorczości kobiet wskazane w dotychczasowych badaniach. Tematyka artykułu stanowi ważny i aktualny nurt badań nad przedsiębiorczością inkluzywną. W części teoretycznoopisowej dokonano przeglądu literatury przedmiotu w oparciu o literaturę polsko- i anglojęzyczną. Część analityczna wykorzystuje badania wtórne.

PROCES WYWODU: W pierwszej części dokonano podziału artykułów naukowych poruszających tematykę przedsiębiorczości kobiet ze względu na główne problemy badawcze analizowane w badaniach. Następnie prezentowana jest poszerzona analiza barier przedsiębiorczości kobiet w świetle dotychczasowych badań. W ostatniej części przedstawione zostały dane statystyczne na temat przedsiębiorczości kobiet w Polsce i krajach Unii Europejskiej.

WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Główne kierunki badań, zidentyfikowane w niniejszym przeglądzie literatury to: bariery przedsiębiorczości kobiet, motywacje rozpoczynania działalności gospodarczej przez kobiety, wsparcie na rzecz przedsiębiorczości kobiet, badania porównawcze przedsiębiorczości kobiet i mężczyzn.

WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Dalsze badania ukierunkowane powinny być na zrozumienie mechanizmów rozpoczynania działalności gospodarczej przez kobiety oraz identyfikację istniejących barier.

.

References

Adamczyk, A., Gorzelany-Plesińska, J., 2008. Sytuacja kobiet na rynku pracy w Polsce i w pozostałych krajach Unii Europejskiej, Zeszyty naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, nr 793, ss. 29-51.

Ahl, H., 2006. Why Research on Women Entrepreneurs Needs New Directions, Entrepreneurship Theory and Practice, Vol. 30, Iss. 5, pp. 595–621.

Ascher, J., 2012. Female Entrepreneurship – An Appropriate Response to Gender Discrimination. Journal of Entrepreneurship, Management and Innovation (JEMI), Vol. 8, Iss. 4, pp. 97-114.

Auleytner, J., red., 2007. Wieloaspektowa diagnoza sytuacji kobiet na rynku pracy SPO RZL 1.6(b). Raport końcowy. Warszawa.

Balcerzak-Paradowska z zespołem, 2011. Przedsiębiorczość kobiet w Polsce. Warszawa: Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości.

Błaszczak-Przybycińska, I., 2014. Wartość pracy domowej – wycena empiryczna na podstawie ogólnopolskiego badania budżetu czasu ludności. W: A., Kubów, J. Szczepaniak-Sienniak, red., Polityka rodzinna w Polsce z perspektywy wybranych aspektów polityki społecznej i ekonomii. Doświadczenia innych państw europejskich. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, nr 364, ss. 44-59.

Błaszczak-Przybycińska, I., 2005. Wycena pracy własnej gospodarstw domowych na podstawie badania budżetu czasu, W: GUS, Budżet czasu ludności 1 VI 2003-31 V 2004, ss. 76-98.

Błaszczak-Przybycińska, I., 1999. Zajęcia domowe w dobowym budżecie czasu, Wiadomości Statystyczne nr 7, ss. 30-39.

Błaszczak-Przybycińska, I., Marszałek, M., 2015. Wycena pracy własnej gospodarstw domowych na podstawie badania budżetu czasu, W: P. Łysoń, wraz z zespołem, Budżet czasu ludności 2013. Część I. Warszawa: GUS, ss. 131-183.

Borowska, A., 2013. Determinanty i bariery przedsiębiorczości kobiet w Polsce, Economics and Management, 3/2013, ss. 152-162.

Brush, C.G., de Bruin, A., Welter, F., 2009. A Gender‐Aware Framework for Women's Entrepreneurship, International Journal of Gender and Entrepreneurship, Vol. 1 Iss: 1, pp. 8 – 24.

Brush, C.G. et al., ed. 2006. Growth-oriented Women Entrepreneurs and their Businesses. A Global Research Perspective. Cheltenham, Northampton: Edward Elgar.

Brush, C.G., 1992. Research on Women Bussines Owners: Past Trends, a New Perspective and Future Directions, Entrepreneurship, Theory and Practice, Vol. 16, No. 4, pp. 5-30.

Buttner, E.H., Rosen, B., 1989. Funding New Business Ventures: Are Decision Makers Biased Against Women? Journal of Business Venturing, Vol. 4, Iss. 4, pp. 249-261.

Buttner, E.H., Rosen, B., 1988. Bank Loan Officers' Perceptions of the Characteristics of Men, Women and Successful Entrepreneurs, Journal of Business Venturing, Vol. 3, Iss. 3, pp. 249-258.

Carter N., Brish, C.G., Greene, P., Gatewood, E., Hart, M., 2003. Women Entrepreneurs Who Break Through to Equity Financing: The Influence of Human, Social and Financial Capital, Venture Capital: An International Journal of Entrepreneurial Finance, Vol. 5, Iss. 1, pp. 1-28.

Chadeau, A., 1992. What is Hauseholds’ Non-Market Production Worth? OECD Economic Studies, No. 18, Spring 1992.

Clark, C., 1958. The Economics of House-Work, Bulletin of the Oxford University Institute of Economics & Statistics, Volume 20, Issue 2, pp. 205-211.

Coleman, S., 2000. Access to Capital and Terms of Credit: A Comparison of Men- and Women- Owned Small Businesses, Journal of Small Business Management, Vol. 38, No. 3, pp. 37-52.

Corsi, M., 2014. Economic Independence and the Position of Women on the Labour Market of the European Union. Brussels: European Parliament.

Czajkowska, A., 2009. Wspieranie przedsiębiorczości kobiet, Zeszyty naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie, nr 2(13)/2009 T. 2, ss. 415-426.

DeCarlo, J.F., Lyons, P.R., 1979. A Comparison of Selected Personal Characteristics of Minority and Non-Minority Female Entrepreneurs, Journal of Small Business Management, Vol. 17, No. 4, pp. 222–229.

Dybała, A., red., 2012. Mama w pracy czy w domu? Wyniki badań i analiz przeprowadzonych w ramach projektu innowacyjnego Pi Novum Subsydium. Kielce: Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach.

Eisner, R., Simons, E.R., Pieper, P.J., Bender, S., 1982. Total Incomes in the United States, 1946-1976: A Summary Report. Review of Income and Wealth, Vol. 28, Iss. 2, pp. 133-174.

Elder, S., 2010. Women in labour markets: Measuring progress and identifying challenges. Geneva: International Labour Office.

European Commision, 2014a. Statistical Data on Women Entrepreneurs in Europe, Brussels: Directorate-General for Enterprise and Industry.

European Commision, 2014b. Statistical Data on Women Entrepreneurs in Europe Country Fiche Poland, Brussels: Directorate-General for Enterprise and Industry.

Giannelli, G.C., Mangiavacchi, L., Piccoli, L..2010. GDP and the Value of Family Caretaking: How Much Does Europe Care? IZA Discussion Paper No. 5046.

Goldschmidt-Clermont, L., Pagnossin-Aligisakis, E., 1999. Households' Non-SNA Production: Labour Time, Value of Labour and of Product, and Contribution to Extended Private Consumption. Review of Income and Wealth, Vol. 45, Iss. 4, pp. 519-529.

Gronau, R., 1973. The Intrafamily Allocation of Time: The Value of the Housewives' Time, The American Economic Review, Vol. 63, No. 4, pp. 634-651.

GUS, 2014. Kobiety i mężczyźni na rynku pracy. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.

Hakim, C., 1988. Women at Work: Recent Research on Women's Employment. Work, Employment and Society, Vol. 2, No. 1, pp. 103-113.

Hildebrand, V., Williams, D.R., 2003. Self-Employment and Carring for Children: Evidence from Europe. IRISS Working Paper Series, No. 2003-06.

Hisrich, R.D., O’Brien, M., 1981. The Woman Entrepreneur. In: K.H. Vesper, ed. Frontiers of Entrepreneurial Research. Wellesley, MA: Babson College, pp. 21-39.

Hisrich, R.D., O’Brien, M., 1982. The Woman Entrepreneur as a Reflection of the Type of Business. In: K.H. Vesper, ed. Frontiers of Entrepreneurial Research. Wellesley, MA: Babson College, pp. 54-67.

Ironmonger, D. S., 1994. Modelling the Household Economy. In: M. J. Dutta, ed. Economics, Econometrics and the LINK: Essays in Honor of Lawrence R. Klein, Book Series: Contributions to Economic Analysis, Vol. 226, pp. 397-418.

Ironmonger, D. S., 1996. Counting Outputs, Capital Inputs and Caring Labor: Estimating Gross Household Product, Feminist Economics, Vol. 2, Iss. 3, pp. 37-64.

Jamali, D., 2009. Constraints and Opportunities Facing Women Entrepreneurs in Developing Countries. A Relational Perspective, Gender in Management: An International Journal, Vol. 24 No. 4, pp. 232-25.

Jennings, J.E., Brush, C.G., 2013. Research on Women Entrepreneurs: Challenges to (and from) the Broader Entrepreneurship Literature? The Academy of Management Annals, Vol. 7, No. 1, pp. 661–713.

Kabeer, N., 2012. Women’s Economic Empowerment and Inclusive Growth: Labour Markets and Enterprise Development. SIG Working Papers, 2012/1.

Kacperska, M., 2011. Sytuacja kobiet na rynku pracy w Polsce. Przegląd Politologiczny, nr 2, ss. 179-188.

Kałążna, K., 2006. Pozycja kobiet na polskim rynku pracy. Uwarunkowania prawne i rzeczywistość. Środkowoeuropejskie Studia Polityczne, nr 1/2006, ss. 73-99.

Karvi, D., 2013. Female Entrepreneurship and the New Venture Creation An International Overview. New York: Routledge.

Kendrick, J.W., 1972. Economic Accounts and Their Uses. New York: McGraw-Hill Book Company.

Kendrick, J.W., 1979. Expanding Imputed Values in the National Income and Product Accounts. Review of Income and Wealth, Vol. 25, Iss. 4, pp. 349-363.

Kurowska, A., Dwórznik, I., Franczak, P., 2011. Ekspertyza pt. Prawo sprzyjające przedsiębiorczości kobiet w Polsce. Rekomendacje zmian. Warszawa: Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości.

Kuznets, S., Epstein, L., Jenks, E., 1941. National Income and Its Composition, 1919-1938, Volume I. Cambridge: Nationa Bureau of Economic Research.

Lisowska, E., 2001. Przedsiębiorczość kobiet w Polsce na tle krajów Europy Środkowej Wschodniej. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Szkoły Głównej Handlowej.

Longman, 2009, Dictionary of Contemporary English, Fifth edition, Harlow: Pearson Education Limited.

McCracken, K. et al., 2015. Women’s Entrepreneurship: Closing the Gender Gap in Access to Financial and Other Services and in Social Entrepreneurship. Brussels: European Parliament.

McGrath Cohoon, J., Wadhwa, V., Mitchell, L., 2010. The Anatomy of an Entrepreneur. Are Successful Women Entrepreneurs Different from Men? Kauffman The Fundation of Entrepreneurship.

Mitchell, W.C., King, W.I., Macaulay F.R., (1921). Income in the United States: its Amount and Distribution, 1909-1919, in: Income in the United States: Its Amount and Distribution, 1909-1919, Vol. 1, Cambridge: National Bureau of Economic Research, pp.1-11.

Nordhaus, W., Tobin J., 1972. Is Growth Obsolete? Economic Research: Retrospect and Prospect, Vol. 5, Economic Growth, pp 1-80.

OECD, 2004. Women’s Entrepreneuship: Issues and Policies. 2nd OECD Conference of Ministers Responsible for Small and Medium-Sized Enterprises (SMEs), Istanbul, Turkey, 3-5 June 2004.

Orhan, M., Scott, D., 2001. Why Women Enter into Entrepreneurship: An Explanatory Model. Women in Management Review, Vol. 16 Iss: 5, pp. 232 – 247.

Pellegrino, E.T., Reece, B.L., 1982. Perceived Formative and Operational Problems Encountered by Female Entrepreneurs in Retail and Service Firms, Journal of Small Business Management, Vol 20, No. 2, pp. 15–25.

Pines, A.M., Lerner, M., Schwarts, D., 2010. Gender Differences in Entrepreneurship. Equality, Diversity and Inclusion in Times of Global Crisis. Equality, Diversity and Inclusion: An International Journal, Vol. 29 No. 2, pp. 186-198.

Rollnik-Sadowska, E., 2010. Przedsiębiorczość kobiet w Polsce. Warszawa: Difin.

Schwartz, E., 1976. Entrepreneurship: A new female frontier. Journal of Contemporary Business, Vol. 5, No. 1, pp. 47–76.

Sexton, D.L., Bowman-Upton, N., 1990. Female and Male Entrepreneurs: Psychological Characteristics and Their Role in Gender-Related Discrimination, Journal of Business Venturing, Vol. 5, Iss. 1, pp. 29–36.

Sexton, D.L., Kent, C.A., 1981. Female Executives and Entrepreneurs: A Preliminary Comparison. In: K.H. Vesper, ed. Frontiers of entrepreneurship research. Wellesley, MA: Babson College, pp. 40–55.

Shane, S., Kolvereid, L., Westhead, P., 1991. An exploratory examination of the reasons leading to new firm formation across country and gender, Journal of Business Venturing, Vol. 6, Iss. 6, pp. 431-446.

Steiber, N., Hass, B., 2012. Advances in Explaining Women's Employment Patterns, Socio-Economic Review, 10 (2), pp. 343-367.

Surdej, A., Wach, K., 2011. Kierunki działań Unii Europejskiej na rzecz małych i średnich przedsiębiorstw, Zeszyty naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, nr 855, ss. 75-96.

Szczerbińska, L., 1986. Wartość pracy gospodarstw domowych w Polsce w 1983 r. Warszawa: GUS.

Szczerbińska, L., 1980. Wycena pracy gospodarstw domowych. Warszawa: GUS.

Truss, C., 1992. The World of Women's Work: The Benefits of Cross‐National Research on Women's Employment. Management Research News, Vol. 15, Iss: 5/6, pp. 20-22.

Ulman, P., 2011. Wynagrodzenie kobiet i mężczyzn w Polsce i ich zróżnicowanie, Zeszyty Naukowe Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie. Metody analizy danych, nr 876, ss. 133-148.

United Nations Economic Commission for Europe, 2004. Acces to Financing and ICT for Women Enterpreneurs in the UNECE Region. Geneva and New York: United Nations Publications.

Wach, K., 2015. Przedsiębiorczość jako czynnik rozwoju społeczno-gospodarczego: przegląd literatury, Przedsiębiorczość – Edukacja, vol. 11, ss. 23-36.

Wach, K., 2015. Przedsiębiorczość seniorów jako komponent przedsiębiorczości inkluzywnej: wstępna synteza, „Horyzonty Wychowania”, vol. 14, nr 32

Walker, K., Gauger W.H., 1973. Time and its dolar value in household work. Family Economics Review, p. 8-13

Williams, D.R., 2004. Effects of Childcare Activities on the Duration of Self-Employment in Europe. Entrepreneurship Theory and Practice Vol. 28, Iss. 5, pp. 467–485.

Van der Lippe, T., van Dijk, L., 2002. Comparative Research on Women’s Employment. Annu. Rev. Sociol. Vol. 28, pp. 221–241.

Verheul, I., van Stel, A., Thurik, R., 2004. Explaining female and male entrepreneurship across 29 countries. SCALES-paper N200403.

Vossenberg, S., 2013. Women Entrepreneurship Promotion in Developing Countries: What explains the gender gap in entrepreneurship and how to close it? Maastricht School of Management Working Paper, No. 2013/08.

Zięba, K., 2010. Płeć właściciela/ menadżera jako czynnik kształtujący rozwój małej firmy; aspekty teoretyczne i wyniki badań empirycznych, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego Ekonomiczne Problemy Usług, 585(2010), ss. 455-463.