The memory of generations. Family histories passed on by several generations
Abstract
Research Objective: The undertaken considerations will refer to the memory of generations connected with a historical event, namely, the forced resettlement of families as part of the Operation “Vistula”. The aim of the article is to familiarise readers with the memory of generations connected with a particular family history – resettlement, as well as to indicate the significance of this event for the identity of the grandchildren’s generation.
The Research Problem and Methods: The memory of one’s family past, often their hardships, for instance, forced resettlement, is conductive to create an awareness and identity of subsequent generations. The research includes the generation of grandchildren born in Bieszczady in the 1960s and the first half of 1970s. I have selected the generation of grandchildren whose grandfathers were resettled as part of the Operation “Vistula” from the area of Bieszczady. The research was conducted on the basis of narrative interviews.
The Process of Argumentation: The generations’ memory constitutes a part of a wider process of the past reconstruction because it is an awareness of common history that unites generations. Only in the process of intergenerational communication between the elderly and the young is it possible to convey and reconstruct the past, which does not contradict the memory of the community. Referring to scientific studies concerning the memory of the community, research was undertaken which has indicated the importance of family history in understanding their own identity for subsequent generations.
Research Results: The conducted study indicated that in case of the third generation, born in Bieszczady, the memory of the Operation Vistula has, indeed, been conveyed. However, this experience is treated by grandchildren rather as one of many family histories which was intertwined in the “meanders of great history” and not as an element of national identification. Paradoxically, such a situation may, in fact, be the result of the grandparents’ return to their homeland.
Conclusions, Innovations and Recommendations: The research results cannot be generalized. They can only be applied to this research group. In order to confirm the research results it is essential to conduct research on a bigger group of respondents. Such research may allow to establish reasons for the “disappearing” of their sense of Ukrainian identity in the third generation among families who returned to Bieszczady after resettlement as part of the Operation “Vistula”.References
Augustyn, M. (1999). Wysiedlenia ludności polskiej z okolic Czarnej, Lutowisk i Ustrzyk D. w latach 1945-1947 w relacjach świadków wydarzeń. Bieszczad, 6, 278-297.
Baczko, B. (1994). Wyobrażenia społeczne: szkice o nadziei i pamięci zbiorowej. Warszawa: PWN.
CBOS. (2000). Dzieje rodziny w naszej pamięci. Komunikat z badań, Warszawa: CBOS. Pozyskano z: http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2000/K_001_00.PDF (dostęp: 02.02.2016).
CBOS. (2007). Historia rodzinna, pamięć, tradycja. Komunikat z badań. Warszawa: CBOS. Pozyskano z: http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2007/K_058_07.PDF (dostęp: 02.02.2016).
Chase, S.E. (2009). Wywiad narracyjny. Wielość perspektyw, podejść, głosów. W: N.K. Denzin i Y.S. Lincoln (red.), Metody badań jakościowych. T. 2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 15-55.
Domagała, B. (2012). Akcja „Wisła” w pamięci biograficznej wysiedlonych i w dyskursie historycznym. W: E. Nowicka i A. Bilewicz (red.), Pamięć utraconych ojczyzn. Warszawa: WUW, 88-108.
Dziadosz, P. (2014). Przesiedlenia ludności ruskiej z powiatu krośnieńskiego w latach 1944-1947. Węglówka: RuthenicArt. Głowacka‑Grajper, M. (2012). Społeczna i indywidualna kontynuacja pamięci ojczyzn kresowych. W: E. Nowicka i A. Bilewicz (red.). Pamięć utraconych ojczyzn. Warszawa: WUW, 155-182.
Grott, B. (red.). (2004). Stosunki polsko‑ukraińskie w latach 1939-2004. Warszawa: Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego.
Halbwachs, M. (1969). Społeczne ramy pamięci. Warszawa: PWN.
Iliuszyn, I. (2003). Akcja „Wisła” w historiografii ukraińskiej. W: J. Pisuliński (red.), Akcja „Wisła”. Warszawa: IPN, 26-35.
Judycki, S. (2004). Świadomość i pamięć. Uzasadnienie dualizmu antropologicznego. Lublin: TN KUL.
Kaźmierska, K. (1996). Wywiad narracyjny – technika i pojęcia analityczne. W: M. Czyżewski, A. Piotrowska i A. Rokuszewska‑Pawełek (red.), Biografia a tożsamość narodowa. Łódź: Katedra Socjologii Kultury Uniwersytetu Łódzkiego, 35-45.
Kaźmierska, K. (2008). Biografia i pamięć na przykładzie pokoleniowego doświadczenia
ocalonych z zagłady. Kraków: Nomos.
Kończal, K. (2009). Bliskie spotkania z historią drugiego stopnia. W: A. Szpociński (red.), Pamięć zbiorowa jako czynnik integracji i źródło konfliktów. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar; Collegium Civitas Press, 207-226.
Kończal, K. (red.). (2014). (Kon)teksty pamięci. Antologia. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.
Korzeniewski, B. (2009). Demokratyzacja pamięci wobec problemu asymilacji pamięci mniejszości w Polsce po 1989 roku. W: L.M. Nijakowski (red.), Etniczność, pamięć, asymilacja. Wokół problemów zachowania tożsamości mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 129-139.
Korzeniewski, B. (2010). Transformacja pamięci: przewartościowania w pamięci przeszłości a wybrane aspekty funkcjonowania dyskursu publicznego o przeszłości w Polsce po 1989 roku. Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk.
Kwiatkowski, P.T. (2008). Pamięć zbiorowa społeczeństwa polskiego w okresie transformacji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Kwiatkowski, P.T. (2012). Kategoria przeszłości w potocznej pamięci zbiorowej. W: E. Hałas (red.), Kultura jako pamięć. Posttradycyjne znaczenie przeszłości. Kraków: Nomos, 76-103.
Le Goff, J. (2007). Historia i pamięć. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Malicki, K. (2012). Polacy i ich pamięć przeszłości. Studium socjologiczne pamięci zbiorowej na przykładzie regionu podkarpackiego. Kraków: Nomos.
Mannheim, K. (1992-1993). Problem pokoleń. Colloquia Communia 1/12, 136-169.
Mazurczak Kaczmaryk, M. (2016), Bieszczady – znikający krajobraz wiejski. Pozyskano z: http://www.lemko.pl/czytelnia/bieszczady zanikający krajobraz wiejski/ (dostęp: 23.05.2016).
Motyka, G. (2011). Od rzezi wołyńskiej do akcji „Wisła”: konflikt polsko ukraiński 1943-1947. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Necio, Ł. (2007). Akcja Wisła sześćdziesiąt lat później czyli wspomnienia z teraźniejszości. Borussia, 41, 87-97.
Nowak, J. (2000). Zaginiony świat? Nazywają ich Łemkami. Kraków: Universitas.
Nowak, J. (2011). Społeczne reguły pamiętania. Antropologia pamięci zbiorowej. Kraków: Nomos.
Nowicka, E. i Bilewicz, A. (red.). (2012). Pamięć utraconych ojczyzn. Warszawa: WUW.
Pisuliński, J. (red.) (2003). Akcja „Wisła”. Warszawa: IPN.
Polska Ukraina: trudne pytania, T. 11. (2006). Warszawa: IPN.
Pomian, K. (2006). Historia. Nauka wobec pamięci. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Potocki, A. (2000). Bieszczadzkie losy. Bojkowie i Żydzi. Rzeszów: Apla.
Potocki, A. (2006). Bieszczady jakie były. W: P. Kusal, Zapomniane Bieszczady. Lesko: Ruthenus, 5-8.
Potocki A. (2014). Zaginiony świat bieszczadzkiego kresu. Bojkowie, Żydzi, Polacy, Niemcy i Cyganie. Rzeszów: Carpathia.
Regiony etnograficzne. Pozyskano z: http://skansen.mblsanok.pl/a/strona. php?dir=../regiony&id=regiony (dostęp: 23.05.2016).
Ricoeur, P. (2012), Pamięć, historia, zapomnienie. Kraków: Universitas.
Rybicka, E. (2010). Topografie historii. Pamięć zapisana w miejscach. W: W. Bo¬lecki i J. Madejski (red.), Zapisywanie historii. Literaturoznawstwo i historiografia. T. 90. Warszawa: IBL PAN, 98-106.
Sakson, A. (2012). Migracje w XX wieku. Pozyskano z: http://jazon.hist.uj.edu. pl/zjazd/materialy/sakson.pdf (dostęp: 16.05.2016).
Sołdra Gwiżdż, T. (2013). Społeczne ramy zbiorowej pamięci rodziny. Family Forum. Problemy współczesnej rodziny, 3, 115-130. Pozyskano z: http:// familyforum.uni.opole.pl/pl/artykuly/item/spoleczne ramy zbiorowej pamieci rodziny (dostęp: 13.02.2016).
Sowa, A.L. (2003). Akcja „Wisła” w polskiej historiografii – aktualne problemy badawcze. W: J. Pisuliński (red.), Akcja „Wisła”. Warszawa: IPN, 12-25.
Szacka, B. (1992). “Białe plamy” jako problem socjologiczny. W: S. Amsterdam¬ski i in. (red.), Historia i wyobraźni: Studia ofiarowane Bronisławowi Baczce. Warszawa: PWN, 199-210.
Szacka, B. (2000). Pamięć społeczna. W: W. Kwaśniewicz, H. Kubiak, G. Lissowski i in. (red.), Encyklopedia socjologii. T 3. Warszawa: Oficyna Naukowa, 52-55.
Szacka, B. (2006). Czas przeszły, pamięć, mit. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Szacka, B. (2009). Konflikty i pamięć zbiorowa. W: R. Traba (red.). Akulturacja/ asymilacja na pograniczach kulturowych Europy Środkowo Wschodniej w XIX i XX wieku. Stereotypy i pamięć. Warszawa: Instytut Studiów Politycznych PAN i Niemiecki Instytut Historyczny, 227-232.
Szacka, B. (2012). Jak opowiadamy przeszłość? Znak, 683. Pozyskano z: http:// www.miesiecznik.znak.com.pl/6832012barbara szackajak opowiadamy przeszlosc (dostęp: 14.04.2016).
Szpociński, A. i Kwiatkowski, P.T. (2006). Przeszłość jako przedmiot przekazu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Szpociński, A. (1989). Przemiany obrazu przeszłości Polski: analiza słuchowisk historycznych dla szkół podstawowych 1951-1984. Warszawa: UW.
Szpociński, A. (2006). Formy przekazu a komunikacja społeczna. W: A. Szpociński i P.T. Kwiatkowski (red.) Przeszłość jako przedmiot przekazu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 9-66.
Tarkowska, E. (2012). Pamięć w kulturze teraźniejszości. W: E. Hałas (red.). Kultura jako pamięć. Posttradycjonalne znaczenie przeszłości. Kraków: Nomos, 17-42.
Trzeszczyńska, P. (2013). Łemkowszczyzna zapamiętana. Opowieści o przeszłości i przestrzeni. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Urban, T. (2007). Utracone ojczyzny. Wypędzenia Niemców i Polaków w XX w. Warszawa: Czytelnik.
Wolfe, T.C. (2006). Past as Present, Myth or History? Discours of Time and the Great Patriotic War. W: R.N. Lebow, W. Kansteiner i C. Fogu (red.), The poli¬tics of memory in postwar Europe. Durham, London: Duke University Press, 249-283.
Wylegała, A. (2014). Przesiedlenia a pamięć. Studium (nie)pamięci społecznej na przykładzie ukraińskiej Galicji i polskich „ziem odzyskanych”. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
Ziółkowski, M. (2001). Pamięć i zapominanie: Trupy w szafie polskiej zbiorowej pamięci. Kultura i Społeczeństwo, 3-4, 3-22.
Copyright (c) 2017 HORIZONS OF EDUCATION
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Authors who publish in this journal agree to the following terms:
- Authors retain the copyright to their work while granting the journal the right of first publication. The work will be simultaneously licensed under a CC BY-ND license, which permits others to share the work with proper credit given to the author and the original publication in this journal.
- Authors may enter into additional, non-exclusive agreements for the distribution of the published version of the work (e.g., posting it in an institutional repository or publishing it in another journal), provided that the original publication in this journal is acknowledged.
We allow and encourage authors to share their work online (e.g., in institutional repositories or on personal websites) both before and during the submission process, as this can foster beneficial exchanges and lead to earlier and increased citations of the published work. (See The Effect of Open Access). We recommend using any of the following academic networking platforms:
