Globalizacja, amerykanizacja i procesy (glo)kalizacji. Konteksty i kontrowersje
Abstrakt
CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest próba syntetycznego przedstawienia obszarów problemowych i zagadnień związanych ze wzajemnymi relacjami między procesami globalizacji, amerykanizacji i (glo)kalizacji.
PROBLEM I METODY BADAWCZE: Główny problem badawczy można sfomułować w sposób następujący: Jaka jest dynamika relacji między procesami globalizacji, amerykanizacji i (glo)kalizacji we współczesnym wielokulturowym świecie? W tym kontekście sformułować można też problemy bardziej szczegółowe: Jakie są instrumenty monokulturowego narzucania światu zachodnich czy amerykańskich wartości? W jaki sposób lokalne kultury rekonstruują zachodnie praktyki kulturowe w celu ich adaptacji do własnych tradycji i zwyczajów? Punktem wyjścia odpowiedzi na te pytania była analizy reprezentatywnej literatury przedmiotu, szczególnie anglojęzycznej. Metody analizy mają charakter jakościowy i mieszczą się w ramach społecznego konstruktywizmu.
PROCES WYWODU: Proces wywodu składa się z kilku etapów: wprowadzenia w proces globalizacji, rekonstrukcji wybranych kontekstów dynamiki relacji między globalizacją, amerykanizacją i (glo)kalizacją (z przedstawieniem adekwatnych przykładów), podsumowania i wniosków. W przedstawionych sposobach argumentacji i w narracji unika się twierdzeń o charakterze uniwersalnym lub wartościującym; mają one charakter zdecydowanie diagnostyczny.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Procesy globalizacji nie prowadzą – wbrew temu, co jeszcze niedawno twierdzono – do westernizacji czy amerykanizacji świata. Są pełne ambiwalencji i wewnętrznych sprzeczności. Mogą prowadzić zarówno do marginalizacji lokalnych kultur, jak i ich emancypacji.
WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Procesy globalizacji, amerykanizacji i (glo)kalizacji stwarzają duże możliwości analizy i interpretacji wyłaniających się współcześnie tendencji i praktyk kulturowych. Zrozumienie ich mechanizmów może służyć jako punkt wyjścia działań pedagogicznych na rzecz świadomego i krytycznego uczestnictwa młodego pokolenia w kulturze współczesnej.
Bibliografia
Aguiar, J.C.G. (2012). “They Come from China”. Pirate CD’s in Mexico in transnational perspective. W: G. Matthews, G.L. Ribeiro i C.A. Vega (red.), Globalization from Below. The World’s other Economy. New York: Routledge, 36‑53.
Bennett, J.W. (1988). Our Children and Our Country. New York: Simon & Schuster.
Bloom, A. (1987). The Closing of the American Mind. New York: Simon & Schuster.
Castells, M. (2010). The Rise of the Network Society. Malden: Wiley-Blackwell.
Clair, R.N.St. (2008). The Legitimation of Cultural Icons across the Cultures. The Role of Mass Media in the Marketing Process. Intercultural Communication Studies, XVII, 3.
Davies, C. i Azdi, L., Paris Hilton whips up storm in holy Mecca; międzynarodowy serwis informacyjny CNN. Pozyskano z: http://edition.cnn.com/2012/11/20/world/meast/paris-hilton-store-mecca (dostęp: 25.08.2013).
Galtung, J. (1988). Peace Studies in the U.S.: Six Deficits. COPRED Peace Chronicle. Apr. 3‑7.
Ger, G. i Belk, R.B. (1996). I’d Like to Buy the World a Coke: Consumptionscapes of the „Less Affluent World”. Journal of Consumer Policy, 19, 293‑294.
Grazian, D. (2010). Demystifying authenticity in the sociology of culture. W: J.R. Hall, L. Grindstaff i M.Ch. Lo (red.), Handbook of Cultural Sociology. New York-London: Routledge.
Greyer, M. (1993). Multiculturalism and the Politics of General Education. Critical Inquiry, 19, 3, 499‑533.
Hall, S. (1991). The Local and the Global: Globalization and Ethnicity. W: A. King (red.), Culture, Globalization and the World-System. Contemporary Conditions for the Representation of Identity. Binghamton: State University of New York and Binghamton, 19‑40.
http://perezhilton.com/2011‑11‑12-britney-spears-abu-dhabi-performance-photos#sthash.UPExdfIP.dpbs (dostęp: 25.08.2013).
http://shoppacific.in/salt.htm (dostęp: 11.09.2013).
http://www.megamallrabat.com/casablanca_megamall.html (dostęp: 11.09.2013).
http://www.tokyo-midtown.com/en/shops_restaurants/shoplist.php?cat=4 (dostęp: 11.09.2013).
Huntington, S.R. (2010). The Clash of Civilization. W: G. Ritzer i Z. Atalay (red.), Readings in Globalization. Key Concepts and Major Debates. Malden: Wiley-Blackwell, 23‑28.
Globalizacja, amerykanizacja i procesy (glo)kalizacji Iwabuchi, K. (2002). „Soft” Nationalism and Narcissism: Japanese Popular Culture Goes Global.
Asian Studies Review, 26, 4, December, 447‑448.
Iyer, P. (1991). Selling Our Innocence Abroad. Harpers Magazine, December, 38.
Iyer, P. (1993). The Global Village Finally Arives? Time, Special Issue, Fall, 86.
Iyer, P., Eisner, M., Lang, J. i Michelis, G. (1991). A Brave New Culture?, New Perspective Quarterly, 36.
King, R.D. (2011). Recenzja książki R. Phillipsona „Linguistic Imperialism Continued”. World Englishes, 30, 2, 284‑285.
Kroes, R. (1993). Americanisation: What we are talking about? W: R. Kroes (red.), Cultural Transmission and Reception. American Mass Culture in Europe. Amsterdam: VU University.
Kuisel, R.E. (1993). Seducing the French: The Dilemma of Americanization. Berkeley: University of California Press.
Mathews, G. i Vega, C.A. (2012). Introduction. What is globalization from below? W: G. Matthews, G.L. Ribeiro i C.A. Vega (red.), Globalization from Below. The World’s other Economy. New York: Routledge, 1‑16.
Melosik, Z. (2007). Teoria i praktyka edukacji wielokulturowej. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Melosik, Z. (2013). Kultura popularna i tożsamość młodzieży. W niewoli władzy i wolności. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Milligan, L. (2006). Japanese Cuisine and the Japanisation of Europe. Kontur, 13, s. 2‑3. Pozyskano z: http://www.hum.au.dk/cek/kontur/pdf/kontur_13/lee_milligan.pdf (dostęp: 25.10.2013).
Mlinar, Z. (1992). Individuation and Globalization: The Transformations of Territorial Social Organization. W: Z. Mlinar (red.), Globalization and Territorial Identities. Aldershot: Avebury, 15‑34.
Morley, D. i Robins, K. (1995). Spaces of Identity. Global media. Electronic landscapes and cultural boundaries. London-New York: Routledge.
Pliez, O. (2012). Following the New Sild Road between Yiwu and Cairo. W: G. Matthews, G.L. Ribeiro i C.A. Vega (red.), Globalization from Below. The World’s other Economy. New York:
Routledge, 20‑22.
Smart, B. (1993). Postmodernity. London: Routledge.
Tobin, J.J. (1992). Introduction: Domesticating the West’. W: J.J. Tobin (red.). Re-made in Japan. Everyday life and consumer taste in changing society. New Haven: Yale University Press.
Wiadomość agencyjna z międzynarodowego serwisu informacyjnego CNN, Pozyskano z: http://insidethemiddleeast.blogs.cnn.com/2012/06/10/middle-east-concertgoers-criticize-madonna-performances/ (dostęp: 25.08.2013).
Wood, S.J. (1991). Japanization and/or Toyotaism. Work, Employment and Society, 5, 4, 567‑600.
Copyright (c) 2018 Zbyszko Melosik
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Uwagi dotyczące praw autorskich
Autorzy publikujący w tym czasopiśmie wyrażają zgodę na następując warunki:
- Autorzy zachowują prawa autorskie, przyznając czasopismu prawo do pierwszej publikacji swojego tekstu jednocześnie zarejestrowanego pod numerem licencji CC BY-ND, która pozwala innym na korzystanie z tego tekstu z uznaniem autorstwa tekstu oraz pierwotnej publikacji w tym czasopiśmie.
- Autorzy proszeni są o nawiązywanie odrębnych, dodatkowych porozumień wynikających z umowy, dotyczących dystrybucji opublikowanej w czasopiśmie wersji tekstu nie na prawach wyłączności (np. opublikowanie go w repozytorium instytucji lub w innym czasopiśmie), z potwierdzeniem pierwszej publikacji w tym czasopiśmie.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
