The The Daily Life of Contemporary Mothers – Between Social Expectations, the Sense of Duty and the Individual Experience of Motherhood

Monika Lewicka

doi:10.35765/hw.2054

Monika Lewicka Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy https://orcid.org/0000-0001-5685-7861

DOI: https://doi.org/10.35765/hw.2054

Słowa kluczowe: pedagogika, macierzyństwo, dziecko, rodzina, życie codzienne, dylematy

Abstrakt

CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest przedstawienie dylematów życia codziennego współczesnych matek związanych z oczekiwaniami społeczeństwa wobec macierzyństwa i ich indywidualnymi doświadczeniami.

PROBLEM I METODY BADAWCZE: Problemem badawczym była (re)konstrukcja życia codziennego współczesnych matek w trakcie trwania pandemii. W badaniu wykorzystano technikę wywiadu narracyjnego.

PROCES WYWODU: Artykuł analizuje, jak matki doświadczają macierzyństwa podczas pandemii na tle przemian społecznych. Problematyka życia codziennego jako ważnej kategorii została przedstawiona w rozważaniach zawartych w poniższym artykule. Następnie przedstawiono założenia metodologiczne i wyniki badań skoncentrowanych na problematyce wielości wyborów w teraźniejszości i związanych z nimi trudnościach oraz życia codziennego matek. Artykuł kończy się refleksją na temat sytuacji matek w kontekście współczesnych wyzwań.

WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Na podstawie przeprowadzonych badań można sformułować wniosek o umiejscowieniu macierzyństwa pomiędzy tradycyjnym a nowoczesnym wzorcem idealnej matki. Przede wszystkim matki czują się zmęczone powagą roli, jaką odgrywają, i wypełnianiem jej, z której wielu ludzi może „pociągnąć ich do odpowiedzialności”.

WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Przeprowadzone badania prezentują interesujące wnioski wskazujące na zmiany związane z postrzeganiem roli matki w czasach współczesnych. Przyczyniają się do podjęcia szerszych badań nad potrzebą (re)konstrukcji macierzyństwa.

Bibliografia

Bieńko M. (2015), Perfekcyjna matka oraz bachor w poradnikach i bezradnikach współczesnej popkultury. In I. Taranowicz & S. Grotowska (eds.), Rodzina wobec wyzwań współczesności. Wybrane problemy (pp. 91-106). Wrocław: Oficyna Wydawnicza Arboretum.

Budrowska, B. (2000). Macierzyństwo jako punkt zwrotny w życiu kobiety. Wrocław: Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej.

Creswell, J.W. (2013). Projektowanie badań naukowych. Metody jakościowe, ilościowe i mieszane (J. Gilewicz, Trans.). Kraków: Wydawnictwo UJ.

Gajtkowska, M. (2016). Rola matki jako obszar dylematów współczesnych kobiet. Badania własne. Przegląd Pedagogiczny, 1, 77-90.

Gawlina, Z. (2003). Macierzyństwo jako wartość w kontekście przemian społecznych. Blaski i cienie życia rodzinnego. Roczniki Socjologii Rodziny, 15, 33-45.

Jakob, G. (2001), Wywiad narracyjny w badaniach biograficznych. In D. Urbaniak-Zając & J. Piekarski (eds.). Jakościowe orientacje w badaniach pedagogicznych (pp. 111-126). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Konarzewski, K. (2000). Jak uprawiać badania oświatowe. Metodologia praktyczna. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.

Lalak, D. (2010). Podejście biograficzne (biograficzność) w naukach o wychowaniu. Trzy perspektywy dyskursu. In S. Palka (ed.), Podstawy metodologii badań w pedagogice (pp. 257-280). Gdańsk: Wydawnictwo GWP.

Mitręga, A. (2014). Matczyne debiuty. Obrazy doświadczania pierwszych tygodni macierzyństwa. Kultura – Społeczeństwo – Edukacja, 1(5), 55-74.

Nowak-Dziemianowicz, A. (2002). Doświadczenia rodzinne w narracjach. Interpretacje sensów i znaczeń. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.

Ostrouch-Kamińska, J. (2011). Rodzina partnerska jako relacja współzależnych podmiotów. Studium socjopedagogiczne narracji rodziców przeciążonych rolami. Kraków: Wydawnictwo Impuls.

Palus, K. (2010). Wybrane psychologiczne uwarunkowania braku partnera życiowego w okresie wczesnej dorosłości. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.

Rubacha, K. (2008). Metodologia badań nad edukacją. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.

Sikorska, M. (red.). (2012). Ciemna strona macierzyństwa. O niepokojach współczesnych matek. Raport. Warszawa: AXA. https://www.uniqa.pl/fileadmin/produkty/centrum_klienta/aktualnosci/ raport_ciemna_strona_macierzynstwa_maj_2012.pdf

Skoczylas-Namielska, E. (2020). Codzienność – niecodzienność w wypowiedziach osób starszych. Pedagogika Społeczna, 2(76), 165-184.

Smolińska-Theiss, B. & Theiss, W. (2010). Badania jakościowe – przewodnik po labiryncie. In S. Palka (ed.). Podstawy metodologii badań w pedagogice (pp. 79-102). Gdańsk, Wydawnictwo GWP.

Sulik, M. (2017). W poszukiwaniu (od)cieni macierzyńskich doświadczeń – peregrynacje andragogiczno-biograficzne. Edukacja Dorosłych, 1, 79-89.

Trempała, J. (2000). Modele rozwoju psychicznego. Czas i zmiana. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.

Winnicott, D.W. (2011). Dom jest punktem wyjścia. Eseje psychoanalityczne. (A. Czownicka, Trans.). Gdańsk: Wydawnictwo Imago.

Włodarczyk, E. (2017). Misja „mama”. Wyzwania i trudności. In E. Włodarczyk (ed.), W trosce o macierzyństwo (pp. 53-68). Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.

Wrzesień, W. (2016). Rodzinne (post)role w ponowoczesności. In I. Przybył & A. Żurek, Role rodzinne. Między przystosowaniem a kreacją (s. 39-48). Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych UAM w Poznaniu.

Wysocka, E. (2010). Życie codzienne w percepcji i doświadczaniu młodzieży. In E. Syrek (ed.), Czas społeczny akademickiego uczestnictwa w rozwoju i doskonaleniu civil society. Księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Andrzejowi Radziewiczowi-Winnickiemu w 65. rocznicę urodzin (s. 396-409). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.