Życie w cieniu pandemii – psychologiczne konsekwencje w sferze pracy
Abstrakt
CEL NAUKOWY: Celem naukowym opracowania jest zaprezentowanie wpływu pandemii na psychiczny dobrostan człowieka w kontekście jego życia zawodowego.
PROBLEM I METODY BADAWCZE: Problem badawczy zawarto w próbie odpowiedzi na pyta‑ nie: Jak zmieniło się życie zawodowe w dobie pandemii? Źródło przesłanek o charakterze empirycznym stanowiły wyniki badań poświęcone zjawisku pandemii.
PROCES WYWODU: W procesie wywodu zaprezentowano następstwa oddziaływania pandemii na zdrowie psychiczne w perspektywie roli zawodowej.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Badania wskazują na negatywne następstwa funkcjonowania zawodowego w pandemii: niepewność, poczucie zagrożenia, społeczną izolację – czynniki istotnie decydujące o zdrowiu i jakości życia jednostki.
WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: W czasie pandemii wielu pracowników doświadczyło zmian i ich niekorzystnych następstw w życiu zawodowym. W związku z tym postuluje się większą dostępność wsparcia i pomocy psychologicznej.
Bibliografia
Arora, T., Grey, I., Östlundh, L., Lam, K.B.H., Omar, O.M. i Arnone, D. (2020, 29 października). The prevalence of psychological consequences of COVID‑19: Asystematic review and meta‑analysis of observational studies.Journal of Health Psychology, 1‑20. https://journals.sagepub.com/doi/full/10.1177/1359105320966639
Badora, B. (2020a). Jaki był rok 2020? Komunikat z badań, 167. Centrum Badania Opinii Społecznej. Pobrano 20 lutego 2021 z: http://www.cbos.pl
Badora, B. (2020b). Prognozy na rok 2020. Komunikat z badań, 3. Centrum Badania Opinii Społecznej. Pobrano 20 lutego 2021 z: http://www.cbos.pl
Chirkowska‑Smolak, T. (2015). Konsekwencje stresu wynikającego z braku bezpieczeństwa zatrudnienia i sposoby radzenia sobie z nim. Bezpieczeństwo Pracy, 10, 8‑11.
Chirkowska‑Smolak, T. i Grobelny, J. (2015). Przemiany współczesnego rynku pracy – w stronę niepewności. W: T. Chirkowska‑Smolak i J. Grobelny (red.), Człowiek na rynku pracy. Wyzwania i zagrożenia (s. 13‑29). Wydawnictwo LIBRON.
Collie, A., Sheehan, L., Vreden C., Grant, G., Whiteford, P., Petrie, D. i Sim, M.R. (2020). Psychological distress among people losing work during the COVID‑19 pandemic in Australia. https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2020.05.06.20093773v1
Dolot, A. (2020a). Raport z badania dotyczącego pracy zdalnej w czasie pandemii COVID‑19. https://epale.ec.europa.eu/sites/default/files/praca_zdalna_w_czasie_pandemii
Dolot, A. (2020b). Wpływ pandemii COVID‑19 na pracę zdalną – perspektywa pracownika. e‑mentor, 1(83), 35‑43. https://doi.org/10.15219/em83.1456
Dudek, B. (2000). Środowisko pracy jako potencjalne źródło zagrożenia dla zdrowia psychicznego. W: J.C.Czabała (red.), Zdrowie psychiczne. Zagrożenia i promocja (s. 144‑168). Instytut Psychiatrii i Neurologii.
Drabek, M. i Waszkowska, M. (2019). Praca mobilna oparta na technologiach informacyjno‑komunikacyjnych – nowe wyzwania i zagrożenia. Bezpieczeństwo Pracy, 5, 22‑26.
Hossain, M.T., Ahammed, B., Chanda, S.K., Jahan, N., Ela, M.Z. i Islam, M.N. (2020). Social and electronic media exposure and generalized anxiety disorder among people during COVID‑19 outbreak in Bangladesh: A preliminary observation. PLoS ONE, 15(9), e0238974. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0238974
Ilczak, T., Rak, M., Ćwiertnia, M., Mikulska, M., Waksmańska, W., Krakowiak, A., Bobiński, R. i Kawecki, M. (2021). Predictors of stress among emergency medical personnel during the COVID‑19 pandemic. International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health, 34(2), 139‑149. http://ijomeh.eu/Search/?s=covid
Izdebski, Z.W. i Mazur, J. (2021). Changes in mental well‑being of adult Poles in the early period of the COVID‑19 pandemic with reference to their occupational activity and remote work. International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health, 34(2), 251‑262. http://ijomeh.eu/Search/?s=covid
Kolenda, A. (2020). Rozwój w czasie pandemii – szanse wykorzystane, szanse zmarnowane. Rynek Pracy, 4, 61‑65.
Kowal, M., Coll‑Martín, T., Ikizer, G., Rasmussen, J., Eichel, E., Studzińska, A., Koszałkowska, K., Karwowski, M., Najmussaqib, A. i Pankowski, D. (2020). Who is the most stressed during the COVID‑19 pandemic? Data from 26 countries and areas. Applied Psychology: Health and Well‑Being, 12(4),946‑966.
Liu, C. i Liu, Y. (2020). Media exposure and anxiety during COVID‑19: The mediation effect of media vicarious traumatization. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(13), 4720.doi:10.3390/ijerph17134720
McBride, O., Murphy, J., Shevlin, M., Gibson‐Miller, J., Hartman, T.K., Hyland, P., Levita, L., Mason, L., Martinez, A.P., McKay, R., Stocks, T., Bennett, K.M., Vallières, F., Karatzias, T., Valiente, C., Vazquez, C. i Bentall, R.P. (2020). Monitoring the psychological, social, and economic impact of the COVID‐19 pandemic in the population: Context, design and conduct of the longitudinal COVID‐19 psychological research consortium (C19PRC) study.International Journal of Methods in Psychitric Research, 30(1).https://onlinelibrary.wiley.com/doi/pdfdirect/10.1002/mpr.1861
Mikuła, B. (2017). Humanizacyjne i dehumanizacyjne aspekty telepracy. Bezpieczeństwo Pracy, 1, 30‑32.
Pawłowska‑Cyprysiak, K. i Hildt‑Ciupińska, K. (2017). Pracodawcy a pracownicy – dwa punkty widzenia na telepracę. Bezpieczeństwo Pracy, 1, 9‑11.
Pół roku nowej normalności. Pracownicy i kandydaci o rynku pracy (2020). https://prowly-uploads.s3.eu-west-1.amazonaws.com/uploads/landing_page_image/image/287634
Roguska, B. (2020). Obawy przed zakażeniem koronawirusem i ocena działań rządu. Komunikat z badań, 127. Centrum Badania Opinii Społecznej. Pobrano 23 lutego 2021 z: http://www.cbos.pl
Sęczkowska, K. (2019). Lęk przed utratą pracy a problemy psychosomatyczne człowieka. Problemy Nauk Medycznych i Nauk o Zdrowiu. Teoria i Praktyka, 2, 16‑21.
Szukalski, P. (2020). Polski rynek pracy w cieniu COVID‑19. Obraz w mediach zajmujących się problematyką gospodarczą. Rynek Pracy, 4(175), 6‑15. https://rynekpracy.ipiss.com.pl/pl/aktualne‑wydanie/numer-4-2020-175#item-374
Widerszal‑Bazyl, M. (2007). Niepewność pracy jako źródło stresu. Bezpieczeństwo Pracy, 7‑8, 20‑23.Życie w dobie pandemii. (b.d.). Pobrano 10 marca 2021 z: http://psych.uni.lodz.pl/projekt-badawczy-zycie-w-dobie-pandemii/
Copyright (c) 2021 Horyzonty Wychowania
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Uwagi dotyczące praw autorskich
Autorzy publikujący w tym czasopiśmie wyrażają zgodę na następując warunki:
- Autorzy zachowują prawa autorskie, przyznając czasopismu prawo do pierwszej publikacji swojego tekstu jednocześnie zarejestrowanego pod numerem licencji CC BY-ND, która pozwala innym na korzystanie z tego tekstu z uznaniem autorstwa tekstu oraz pierwotnej publikacji w tym czasopiśmie.
- Autorzy proszeni są o nawiązywanie odrębnych, dodatkowych porozumień wynikających z umowy, dotyczących dystrybucji opublikowanej w czasopiśmie wersji tekstu nie na prawach wyłączności (np. opublikowanie go w repozytorium instytucji lub w innym czasopiśmie), z potwierdzeniem pierwszej publikacji w tym czasopiśmie.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
