Harcerskie ścieżki ku rozumieniu rozwoju duchowego  w Związku Harcerstwa Polskiego w latach 1989-2022

Katarzyna Marszałek

doi:10.35765/hw.2022.2158.10

Katarzyna Marszałek Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy https://orcid.org/0000-0003-3969-8453

DOI: https://doi.org/10.35765/hw.2022.2158.10

Słowa kluczowe: duchowość tradycyjna, duchowość ponowoczesna, harcerstwo, rozwój dychowy, Związek Harcerstwa Polskiego

Abstrakt

CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest ukazanie, jakie rozumienia duchowości (a co za tym idzie – rozwoju duchowego), występują w dokumentach Związku Harcerstwa Polskiego w latach 1989-2022 oraz które z nich są dominujące.

PROBLEM I METODY BADAWCZE: Przeprowadzę analizę źródeł wtórnych, dokumentów (Palka, 2006, s. 72) takich jak: statut, podstawy wychowawcze, harcerskie kodeksy moralne, uchwały władz ZHP według schematu badań historycznych (Rubacha, 2008).

PROCES WYWODU: Na początku rozważań prezentuję analizę wartości zawartych w treściach statutu, uchwał i harcerskich kodeksów moralnych ZHP, gdyż traktuję te wartości jako fundamenty rozwoju duchowego. Następnie przechodzę do przedstawienia zmian rozumienia rozwoju duchowego w stowarzyszeniu.

WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Analiza treści zawartych w dokumentach ZHP w latach 1989-2022 pozwala stwierdzić, że w stowarzyszeniu przeplatają się dwa różne rozumienia duchowości:
tradycyjne i ponowoczesne. Dominujące jest tradycyjne z lat 1995-2017.

WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Zaproponowana analiza może stanowić przyczynek do dalszych poszukiwań badawczych rozumienia rozwoju duchowego w innych organizacjach harcerskich i skautowych w Polsce i za granicą. Może też być inspiracją podczas kolejnych dyskusji członków Związku Harcerstwa Polskiego.

Bibliografia

Opis działań Zespołów i Komisji realizujących postanowienia uchwały nr 9 z 10 grudnia 2017 r. w sprawie roli religii i rozwoju duchowego w Harcerskim Systemie Wychowawczym. (2017). https://gkzhp-my.sharepoint.com

Projekt Rady Naczelnej ZHP uchwały w sprawie zmian w Statucie ZHP i Podstawach wychowawczych ZHP (Służba Bogu – wariant 1). (2021). https://gkzhp-my.sharepoint.com

Projekt Rady Naczelnej ZHP uchwały w sprawie zmian w Statucie ZHP i Podstawach wychowawczych ZHP (Służba Bogu – wariant 2). (2021). https://gkzhp-my.sharepoint.com

Realizacja uchwały XL Zjazdu ZHP nr 9 z 10 grudnia 2017 r. w sprawie roli religii i rozwoju duchowego w Harcerskim Systemie Wychowawczym. (2021). https://gkzhp-my.sharepoint.com

Statut ZHP uchwalony przez IX/XVI Zjazd ZHP, ustalony i ogłoszony Zarządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 4 IV 1989. (2014). W: K. Marszałek, Wybór źródeł do dziejów ZHP. Tom 3: Odrodzenie, lata demokracji (1989-2014) (s. 145-162). Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Statut ZHP uchwalony przez XXVIII Zjazd ZHP, 9 XII 1990, z późniejszymi zmianami. (2014). W: K. Marszałek, Wybór źródeł do dziejów ZHP. Tom 3: Odrodzenie, lata demokracji (1989-2014) (s. 163-194). Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Uchwała Rady Naczelnej ZHP w sprawie opracowania „Harcerskie Ideały”. (2014). W: K. Marszałek, Wybór źródeł do dziejów ZHP. Tom 3: Odrodzenie, lata demokracji (1989-2014) (s. 66-70). Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Uchwała XL Zjazdu ZHP nr 9 z dnia 10 grudnia 2017 r. w sprawie roli religii i rozwoju duchowego w Harcerskim Systemie Wychowawczym. (2018). W: K. Marszałek, Wybór źródeł do dziejów ZHP i ZHR w latach 2017-2018 (s. 152-154). Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Uchwała XL Zjazdu ZHP nr 10 z dnia 10 grudnia 2017 r. w sprawie wychowania duchowego w Związku Harcerstwa Polskiego. (2018). W: K. Marszałek, Wybór źródeł do dziejów ZHP i ZHR w latach 2017-2018 (s. 154-155). Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Uchwała XXX Nadzwyczajnego Zjazdu ZHP w sprawie zmian w Statucie ZHP. (2014). W: K. Marszałek, Wybór źródeł do dziejów ZHP. Tom 3: Odrodzenie, lata demokracji (1989-2014) (s. 194). Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Uchwała XXXVI Zjazdu ZHP w sprawie zmian w podstawach wychowawczych ZHP. (2014). W: K. Marszałek, Wybór źródeł do dziejów ZHP. Tom 3: Odrodzenie, lata demokracji (1989-2014) (s. 108). Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Załącznik do Uchwały XXXVI Zjazdu ZHP z dnia 6 grudnia 2009 r. w sprawie zmian w podstawach wychowawczych ZHP. (2014). W: K. Marszałek, Wybór źródeł do dziejów ZHP. Tom 3: Odrodzenie, lata demokracji (1989-2014) (s. 108-122). Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Marszałek, K. (2014). Wybór źródeł do dziejów ZHP. Tom 3: Odrodzenie, lata demokracji (1989-2014). Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Marszałek, K. (2018). Wybór źródeł do dziejów ZHP i ZHR w latach 2017-2018. Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Marszałek, K. (2016). Dziedzictwo, którego nie można odrzucić. Próba interpretacji wybranych źródeł do dziejów Związku Harcerstwa Polskiego w latach 1918-2015, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Miller, L. (2016). Czy dzieci powinny wierzyć z Boga? Wydawnictwo Samsara.

Muszyński, H. (red.). (1984). Podstawy wychowania w ZHP. Wydawnictwo Uczelniane WSP.

Palka, S. (2006). Metodologia, badania, praktyka pedagogiczna. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Rubacha, K. (2008). Metodologia badań nad edukacją. Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.

Rutkowiak, J. (2007). Jednostka w projekcie ponowoczesnej formuły duchowości a neoliberalne upolitycznienie edukacji. W: J. Rutkowiak, D. Kubinowski i M. Nowak (red.), Edukacja, moralność, sfera publiczna. Materiały z VI Ogólnopolskiego Zjazdu Pedagogicznego PTP (s. 101-115). Oficyna Wydawnicza „Verba”.