Pedagogika rodziny w badaniach ks. prof. Józefa Wilka
Abstrakt
CEL NAUKOWY: Celem naukowym artykułu jest zaprezentowanie specyfiki pedagogiki rodziny uprawianej przez ks. prof. Józefa Wilka (1937–2003), wieloletniego kierownika Katedry Pedagogiki Rodziny KUL.
PROBLEM I METODY BADAWCZE: Problem główny tekstu sprowadza się do pytania, jakie są podstawowe zagadnienia tematyczne podejmowane w pracy naukowej Józefa Wilka, a metodą do jego rozwiązania jest hermetyczna analiza tekstów źródłowych.
PROCES WYWODU: Spośród dorobku publikacyjnego Wilka wyodrębniono te teksty, które podejmują zagadnienie pedagogiki rodziny. Następnie uporządkowano je w ten sposób, by wyodrębnić podstawowe zagadnienia, charakteryzujące jego specyfikę prowadzenia badań naukowych. Starano się następnie ukazać podobne ujęcia obecne w literaturze naukowej.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Przeprowadzone badania pozwalają wyodrębnić trzy podstawowe obszary zainteresowań Wilka, które składają się na uprawnianą przez niego pedagogikę rodziny. Są to: człowiek jako istota rodzinna, cechy wychowania rodzinnego oraz rodzina w kontekście społecznym.
WNIOSKI, REKOMENDACJE I APLIKACYJNE ZNACZENIE WPŁYWU BADAŃ: Wyniki analizy naukowej pozwalają wnioskować o ciągłej aktualności podejmowanych przez ks. Wilka badań, szczególnie tych w obszarze antropologii („homo familiaris”). Należy również zwrócić uwagę na doniosłość aplikacyjną prezentowanych treści, o którą zabiegał sam profesor KUL. Wiele z proponowanych przez niego rozwiązań może służyć i dziś za pomoc w pracy wychowawczej, co również zaprezentowane zostało w artykule.
Bibliografia
Bieleń, R. (red.). (2000a). W służbie rodziny. Księga pamiątkowa na cześć księdza profesora doktora hab. Józefa Wilka SDB, długoletniego kierownika Katedry Pedagogiki Rodziny w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Wydawnictwo Salezjańskie.
Bieleń, R. (2000b). Życie i działalność dydaktyczno-naukowa Ks. Prof. Dr. Hab. Józefa Wilka. W R. Bieleń (red.), W służbie rodziny. Księga pamiątkowa na cześć księdza profesora doktora hab. Józefa Wilka SDB, długoletniego kierownika Katedry Pedagogiki Rodziny w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim (s. 13–19). Wydawnictwo Salezjańskie.
Braun, K. (2006). Wychowanie patriotyczne w myśli pedagogicznej Ks. Prof. Józefa Wilka. W: B. Kiereś, M. Nowak i D. Opozda (red.), Wybrane zagadnienia teorii i praktyki pedagogiki rodziny. Pamięci Księdza Profesora Józefa Wilka SDB (1937–2003) (s. 117–125). Poligrafia Inspektoratu Towarzystwa Salezjańskiego.
Foerster, F. W. (1934). Wychowanie i samowychowanie. Zasadnicze wytyczne dla rodziców, nauczyciel, księży i opiekunów młodzieży. Księgarnia Wydawnicza L. Igel.
Jan Paweł II. (1994, 2 lutego). List do Rodzin „Gratissimam sane” z okazji Roku Rodziny 1994. Opoka. https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/listy/gratissimam.html
Jeziorański, M. (2013). Bł. Jana Pawła II koncepcja wychowania małżonków. Wydawnictwo KUL.
Kiereś, B., Nowak, M. i Opozda, D. (red.). (2006). Wybrane zagadnienia teorii i praktyki pedagogiki rodziny. Pamięci Księdza Profesora Józefa Wilka SDB (1937–2003). Poligrafia Inspektoratu Towarzystwa Salezjańskiego.
Królak, T. (2023). Duszpasterstwo rodzin. W: J. Woleńska-Operacz (red.), Kościół w Polsce 2023. Raport (s. 107–116). Katolicka Agencja Informacyjna, Instytut Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego Jana Paderewskiego.
März, F. (1965). Einführung in die Pädagogik. Sechs Kapitel zur Orientierung in der pädagogischen Wirklichkeit. Kösel-Verlag.
Opozda, D. (2003). Wspomnienie śp. Księdza Profesora Józefa Wilka. Cywilizacja, 7, 7–9.
Salamucha, A. i Magier, P. (2013). W obronie pedagogiki chrześcijańskiej. Paedagogia Christiana, 1, 155–169. https://doi.org/10.12775/PCh.2013.009
Skrzyniarz, R. (2011). Sylwetki byłych profesorów i wykładowców pedagogiki KUL. W: A. Rynio, R. Skrzyniarz i Ł. Badeńska (red.), Pedagogika na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II. Historia i współczesność (s. 41–64). Jedność.
Wilk, J. (1974). Rodzina a katecheza. Współpraca rodziców i katechetów. Homo Dei, 1, 32–37.
Wilk, J. (1979). Rodzina pierwszym seminarium. Seminare, 4, 95–109.
Wilk, J. (1984). Wychowanie religijne dzieci i młodzieży we współczesnej rodzinie polskiej. W: T. Kukołowicz (red.), Z badań nad rodziną (s. 169–174). Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Wilk, J. (1986). Duszpasterstwo rodzin. Zasady praktycznego działania (analiza adhortacji Jana Pawła II Familiaris consortio). Roczniki Teologiczne, 33(6), 97–108.
Wilk, J. (1988a). Atmosfera rodzinna w wychowaniu. W: M. Majewski (red.), Wychowanie chrześcijańskie w duchu św. Jana Bosko (s. 81–98). Inspektorat Towarzystwa Salezjańskiego.
Wilk, J. (1988b). Duszpasterstwo rodzin wobec rodziny niepełnej. W: T. Kukołowicz (red.), Pomoc rodzinie niepełnej (s. 55–60). B.w.
Wilk, J. (1995). Kim jest dziecko? Z antropologii i teologii dzieciństwa. W: S.L. Stadniczeńko i A.M. Zemła (red.), Z myślą o dziecku i rodzinie. Konferencja naukowa, Opole 6–7 VI 1994 (s. 51–71). Instytut Nauk Pedagogicznych.
Wilk, J. (1996). Wychowanie do miłości. W: M. Kaszowski (red.), Rodzino stawaj się tym, czym jesteś... I Kongres Rodziny Archidiecezji Przemyskiej 3–7 maja 1995. Wykłady, seminaria, spotkania, świadectwa (s. 118–141). Archidiecezjalny Ośrodek Duszpasterstwa Rodzin.
Wilk, J. (1997). Kochasz ty dom, rodzinny dom? Refleksje nad wartością rodziny i potrzebą służenia jej. Homo Dei, 4, 64–82.
Wilk, J. (1998a). Czym jest duszpasterstwo rodzin? Homo Dei, 2, 32–42.
Wilk, J. (1998b). Miłość wychowawcza tajemnicą skuteczności. W: J. Wilk (red.), Współczesny wychowawca w stylu księdza Bosko. Materiały z sympozjum z okazji 100-lecia pracy Salezjanów w Polsce, Katolicki Uniwersytet Lubelski 16–17.04.1998 (s. 123–143). Poligrafia Inspektoratu Towarzystwa Salezjańskiego.
Wilk, J. (1998c). Miłować rodzinę. O naszym duszpasterstwie rodzin krytycznie. Homo Dei, 1, 50–64.
Wilk, J. (1998d). W poszukiwaniu wzoru współczesnego wychowawcy. Wprowadzenie w problematykę sympozjum. W: J. Wilk (red.), Współczesny wychowawca w stylu księdza Bosko. Materiały z sympozjum z okazji 100-lecia pracy Salezjanów w Polsce, Katolicki Uniwersytet Lubelski 16–17.04.1998 (s. 5–24). Poligrafia Inspektoratu Towarzystwa Salezjańskiego.
Wilk, J. (1999). Rodzina jako podstawowe środowisko wychowawcze w świetle doktryny Kościoła katolickiego. W: A. Rynio (red.), Pedagogika katolicka. Zagadnienia wybrane (s. 283–298). Wydawnicza Fundacja Uniwersytecka w Stalowej Woli.
Wilk, J. (2002). Pedagogika rodziny. Zagadnienia wybrane. Instytut Pedagogiki Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Wydawnictwo Poligrafia Salezjańska.
Wilk, J. (2003a). Jakie wychowanie w Polsce XXI wieku? Cywilizacja, 7, 12–27.
Wilk, J. (2003b). Rodzina jako podstawowe środowisko wychowawcze. W: E. Dybowska, L. Kocik i B. Mierzwiński (red.), Oblicze współczesnej rodziny polskiej (s. 163–181). Wyższa Szkoła Filozoficzno-Pedagogiczna „Ignatianum”, Wydawnictwo WAM.
Wilk, J. (2003c). Wobec pytania: „Kim jest dziecko?”. W: J. Wilk (red.), W służbie dziecku (t. 1, s. 25–41). Poligrafia Inspektoratu Towarzystwa Salezjańskiego.
Wilk, J. (2016). Pedagogika rodziny (wyd. 2). Wydawnictwo Episteme, Katedra Pedagogiki Rodziny Instytutu Pedagogiki Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II.
Wojtowicz, L. (2023, 4 stycznia). Konferencje. Katolicki Uniwersytet Lubelski. https://www.kul.pl/ konferencje,art_90100.html
Żurek, W. (2014). Wilk Józef. W: W. Granat, F. Gryglewicz, R. Łukaszyk i Z. Sułowski (red.), Encyklopedia katolicka (t. 20, s. 626–627). Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II.
Copyright (c) 2024 Horyzonty Wychowania
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Uwagi dotyczące praw autorskich
Autorzy publikujący w tym czasopiśmie wyrażają zgodę na następując warunki:
- Autorzy zachowują prawa autorskie, przyznając czasopismu prawo do pierwszej publikacji swojego tekstu jednocześnie zarejestrowanego pod numerem licencji CC BY-ND, która pozwala innym na korzystanie z tego tekstu z uznaniem autorstwa tekstu oraz pierwotnej publikacji w tym czasopiśmie.
- Autorzy proszeni są o nawiązywanie odrębnych, dodatkowych porozumień wynikających z umowy, dotyczących dystrybucji opublikowanej w czasopiśmie wersji tekstu nie na prawach wyłączności (np. opublikowanie go w repozytorium instytucji lub w innym czasopiśmie), z potwierdzeniem pierwszej publikacji w tym czasopiśmie.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
