Which Creativity to Take Seriously? Reflections on the Creativity of People With Intellectual Disabilities

Słowa kluczowe: twórczość, niepełnosprawność intelektualna, pedagogika specjalna, ableizm, sztuka

Abstrakt

CEL NAUKOWY: Niniejszy artykuł jest próbą przedstawienia wyników badań dotyczących twórczości wybranych osób z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym.

PROBLEM I METODY BADAWCZE: Problemem badawczym jest postrzeganie twórczości przez wybrane osoby z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym. Posłużono się metodą indywidualnych przypadków oraz wybrano technikę wywiadu, by zbadać sposób postrzegania twórczości przez wybrane dorosłe osoby z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym.

PROCES WYWODU: Artykuł rozpoczyna się od uściśleń terminologicznych dotyczących twórczości. Następnie przedstawiłem metodologię badań wraz z prezentacją i analizą zebranych danych badawczych.

WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Zebrane dane sugerują, że badane osoby postrzegają swoją twórczość podobnie jak osoby bez niepełnosprawności intelektualnej. Podstawą bowiem twórczej działalności badanych osób z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym – po- dobnie jak osób bez niepełnosprawności intelektualnej – są mechanizmy rozumienia wybranych pojęć, motywacji i respektowania opinii środowiska lokalnego.

WNIOSKI, REKOMENDACJE I APLIKACYJNE ZNACZENIE WPŁYWU BADAŃ: Opisane badanie nie może stanowić fundamentu generalizowania aspektu twórczości osób z niepełnosprawnością intelektualną, jednak daje optymistyczne podstawy do badań dotyczących twórczości osób z niepełnosprawnością intelektualną na większej grupie respondentów.

Bibliografia

Boden, M. (2004). The creative mind: Myths and mechanisms. Routledge.

Gałązka, A. (2002). Spór o motywacyjne źródła twórczości [The debate on the motivational sources of creativity]. Chowanna, 45(2), 8–36.

Krajewski, M., & Schmidt, F. (2017). Co to znaczy być artystą/artystką? [What does it mean to be an artist?]. Kultura i Społeczeństwo, 61(1), 69–97.

Mendecka, G. (2005). Twórczość a rozwój człowieka w biegu życia [Creativity and human development across the lifespan]. Psychologia Rozwojowa, 10(4), 23–34.

Mendecka, G. (2008). Rodzina jako środowisko stymulujące aktywność jednostki [The family as an environment stimulating individual activity]. Studia Pedagogiczne Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego Jana Kochanowskiego, 17, 139–144.

Mendecka, G. (2010). Wprowadzenie [Introduction]. In G. Mendecka (Ed.), Oblicza twórczości [Faces of creativity] (pp. 7–12). University of Silesia Press.

Nęcka, E. (2005). Psychologia twórczości [Psychology of creativity]. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Pilch, T., & Bauman, T. (2001). Zasady badań pedagogicznych [Principles of pedagogical research]. Wydawnictwo Akademickie Żak.

Skibska, J. (2012). Środowisko rodzinne jako czynnik warunkujący rozwój dziecka [The family environment as a factor conditioning child development]. In K. Feruga, A. Ostrowska-Knapik, & R. Wojtoń (Eds.), Przekraczanie granic II [Crossing boundaries II] (pp. 109–117). Verbum.

Skrzypczak-Szweda, M. (Director). (2023, November 2). SuperJednostka [TV series episode]. In G. Cięciwa (Production Manager), Całkiem niezła historia. Telewizja Polska S.A. https://regiony.tvp.pl/73861444/02112023?fbclid=Iw

Słownik języka polskiego [Polish language dictionary]. (n.d.a). Artystyczny [artistic]. In Słownik języka polskiego PWN. Retrieved December 6, 2023 from https://sjp.pwn.pl/sjp/artystyczny;2441413.html

Słownik języka polskiego [Polish Language Dictionary]. (n.d.b). Sztuka [art]. In Słownik języka polskiego PWN. Retrieved December 6, 2023 from https://sjp.pwn.pl/sjp/sztuka;2527254.html

Słownik języka polskiego [Polish Language Dictionary]. (n.d.c). Twórczość [creativity]. In Słownik języka polskiego PWN. Retrieved December 6, 2023 from https://sjp.pwn.pl/slowniki/tw%C3%B3rczo%C5%9B%C4%87.html

Szmidt, K. (2005). Pedagogika twórczości [Pedagogy of creativity]. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Wlazło, M. (2023). Inclusive internationalisation. The DITE trainer’s manual: Diverse internationalisation of teacher education. https://dite.usz.edu.pl/the-dite-trainers-manual-is-ready/

Wojciechowski, A. (2013a). Agatologiczna perspektywa pedagogiki specjalnej [Agatological perspective of special pedagogy]. Niepełnosprawność, 10, 42–51.

Wojciechowski, A. (2013b). Piękno jest wyrazem ludzkiej godności [Beauty is an expression of human dignity]. Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne, 3(4), 393–397.

Wojciechowski, A. (2015–2016). Mały umysł? Mała dusza? [Small mind? Small soul?]. Czasopismo Pedagogiczne, 1–2, 95–115.

Wolanin, Z. (2022). Nikifor. Bosz.

World Health Organization. (2023). Disorders of intellectual development. In ICD-11 for mortality and morbidity statistics. https://icd.who.int/browse11/l-m/en#/http://id.who.int/icd/entity/605267007

Opublikowane
2025-03-31
Jak cytować
Myśliński, D. (2025). Which Creativity to Take Seriously? Reflections on the Creativity of People With Intellectual Disabilities. Horyzonty Wychowania, 24(69), 131-141. https://doi.org/10.35765/hw.2025.2469.14