Przedsiębiorczość aksjologiczne uwarunkowana jako wyzwanie dla uniwersytetu.
Abstrakt
CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest przedstawienie socjologicznej dyskusji wokół przedsiębiorczości w kontekście idei uniwersytetu. W zamierzeniach pracy mieści się również konfrontacja i koncepcyjne zestawienie dwóch kategorii: uniwersytetu i przedsiębiorczości. Jej efektem ma być wyjawienie potencjału współczesnej akademii do rozbudzania inicjatyw gospodarczych.
PROBLEM I METODY BADAWCZE: Punktem wyjścia w niniejszej dyskusji jest pytanie o kondycję współczesnego uniwersytetu oraz sens przedsiębiorczości. Problem badawczy sprowadza się do wskazania wzajemnych powiązań pomiędzy przedsiębiorczością i uniwersytetem, które cechują się skomplikowaną (aksjologiczno-pragmatyczną) naturą. Metodą niniejszej analizy jest dyskusja koncepcji i pojęć, a naczelnymi kategoriami analitycznymi: przedsiębiorczość i uniwersytet.
PROCES WYWODU: Tytułowa przedsiębiorczość zostanie rozważona w odniesieniu do socjologicznych koncepcji rozwoju gospodarczego m.in. autorstwa Schumpetera, Webera, Hagena czy wreszcie McClellanda oraz Fromma i Maccoby’ego. Cechą wspólną przyjętych do analizy koncepcji jest aksjologiczne uwarunkowanie przedsiębiorczej działalności człowieka. Teza na temat dużej roli imponderabiliów kulturowych w kształtowaniu postaw aktywnych gospodarczo stanowi punkt wyjścia do wpisania przedsiębiorczości w ideę uniwersytetu.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Efektem analizy jest konstatacja na temat wzajemnego podobieństwa dwóch przyjętych do analizy kategorii. Jak się okazuje, fundamentalne dla uniwersytetu wartości (wolność, prawda, racjonalność) stanowią również sedno przedsiębiorczości. Oznacza to, że oskarżana o swą nieaktualność idea akademii stać się może naturalnym inkubatorem przedsiębiorczości.
WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Przeprowadzony wywód pozwala wyprowadzić ostateczny wniosek i rekomendację: szansą dla przedsiębiorczości i uniwersytetu jest wielowymiarowe ich rozumienie, a zagrożeniem redukcjonizm, odzierający z warstwy aksjologicznej oba analizowane pojęcia.
Bibliografia
Attali, J. (2003). Żydzi, świat, pieniądze. Warszawa: Wydawnictwo Cykady.
Bauman, T. (2002). Zagrożona tożsamość uniwersytetu. W: A. Ładyżyński i J. Raińczuk (red.), Uniwersytet – miedzy tradycją a wyzwaniami współczesności. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls, 53-68.
Bobko, A. i Gałkowski, S. (2002). Uniwersytet – tradycja i współczesne wyzwania. W: M. Żardecka Nowak, J. Skrzypek Faluszczak (red.), Idea uniwersytetu dziś. Perspektywa filozoficzna. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 52-66.
Bochenek, K. (2006). Personalistyczny kontekst wizji uniwersytetu w refleksji Karola Wojtyły. W: W. Furmanka (red.), Idea uniwersytetu w nauczaniu Jana Pawła II. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 13-30.
Burke, J. i Ornstein R. (1999). Ostrze geniuszu. Obosieczne skutki rozwoju cywilizacji. Warszawa: Wydawnictwo Philip Wilson.
Czerepaniak Walczak, M. (2006). Uczenie się czy studiowanie? Niektóre aspekty Procesu Bolońskiego. W: K. Jaskot (red.), Wprowadzenie do pedagogiki szkoły wyższej. Szczecin: IN PLUS, 414-416.
Davis, K. i Moore W. (2005). O niektórych zasadach uwarstwienia. W: P. Sztompka i M. Kucia (red.), Socjologia. Lektury. Kraków: Wydawnictwo Znak, 437-445.
Fromm, E. i Maccoby M. (1970). A Social Charakter in Mexican Village. A Socio Psychoanalytic Study. New Jersey: Prentice Hall, Inc., Englewood Cliiffs.
Hagen, E. (1962). On the Theory of Social Change. How Economic Growth Be¬gins. Illinois: The Dorsey Press. INC.
Inglehrat, R. (2003). Kultura a demokracja. W: L.E. Harrison i S.P. Huntington (red.), Kultura ma znaczenie. Jak wartości wpływają na rozwój społeczeństw. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka, 146-168.
Johnson, R. (2002). Społeczeństwo ryzyka – implikacje dla uniwersytetów. W: A. Ładyżyński i J. Raińczuk (red.), Uniwersytet – miedzy tradycją a wyzwaniami współczesności Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls, 11-21.
McClelland, D. (1973). Business Drive and National Achievements. W: E. Etzioni Halevy i A. Etzioni (red.), Social Change. Sources, Patterns, and Consequences. New York: Basic Books, INC. Publishers, 161-174.
McClelland, D. (1961). The Achieving Society. Princeton: D. Van Nostrad Company, Inc.
Melosik, Z. (2009). Uniwersytet i społeczeństwo. Kraków: Impuls.
Mikosik, S. (1993). Teoria rozwoju gospodarczego Josepha A. Schumpetera. Warszawa: PWN.
Mumford, L. (1966). Technika a cywilizacja. Historia rozwoju maszyny i jej wpływ na cywilizację. Warszawa: PWN.
Newman, J.H. (1990). Idea uniwersytetu. Warszawa: PWN.
Nowak, W.M. (2002). Idea uniwersytetu wobec nowej sytuacji kulturowej. W: M. Żardecka Nowak i J. Skrzypek Faluszczak (red.), Idea uniwersytetu dziś. Perspektywa filozoficzna. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 67-80.
Olsen, H.S. (2002). Modernizacja uniwersytetów w czasach późnej nowoczesno¬ści. Studia projektowe i konstruowanie tożsamości. W: A. Ładyżyński i J. Raińczuk (red.), Uniwersytet – miedzy tradycją a wyzwaniami współczesności. Kraków: Impuls, 23-44.
Porter, M.E. (2003). Postawy, wartości i przekonania a makroekonomia dobrobytu. W: L.E. Harrison i S.P. Huntington (red.), Kultura ma znaczenie. Jak wartości wpływają na rozwój społeczeństw. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka, 55-79.
Sauerland, K. (2008). Idea uniwersytetu – aktualność tradycji Humbolta. Przegląd Pedagogiczny, 2012 (2), 62-74. DOI: 10.15503/onis2012-62-74.
Schumpeter, J. (1938). Business Cycles: A Theoretical, Historical and Statistical Analysis of the Capitalist process. New York: McGraw Hill.
Schumpeter, J. (2009). Kapitalizm, socjalizm, demokracja. Warszawa: PWN.
Schumpeter, J. (1960). Teoria rozwoju gospodarczego. Warszawa: PWN.
Sombart, W. (2004). Dlaczego nie ma socjalizmu w Stanach Zjednoczonych?, Warszawa: IFIS PAN.
Sombart ,W. (2010). Żydzi i życie gospodarcze. Warszawa: IFiS PAN.
Stróżewski, W. (1992). W kręgu wartości. Kraków: Znak.
Tittenbrun, J. (2002). Gospodarka w społeczeństwie. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
Weber, M. (2002). Gospodarka i społeczeństwo. Zarys socjologii rozumiejącej. Warszawa: PWN.
Weber, M. (1994). Etyka protestancka a duch kapitalizmu. Lublin: Wydawnictwo Test.
Copyright (c) 2016 Horyzonty Wychowania
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Uwagi dotyczące praw autorskich
Autorzy publikujący w tym czasopiśmie wyrażają zgodę na następując warunki:
- Autorzy zachowują prawa autorskie, przyznając czasopismu prawo do pierwszej publikacji swojego tekstu jednocześnie zarejestrowanego pod numerem licencji CC BY-ND, która pozwala innym na korzystanie z tego tekstu z uznaniem autorstwa tekstu oraz pierwotnej publikacji w tym czasopiśmie.
- Autorzy proszeni są o nawiązywanie odrębnych, dodatkowych porozumień wynikających z umowy, dotyczących dystrybucji opublikowanej w czasopiśmie wersji tekstu nie na prawach wyłączności (np. opublikowanie go w repozytorium instytucji lub w innym czasopiśmie), z potwierdzeniem pierwszej publikacji w tym czasopiśmie.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
