Pedagogy of Accompaniment and Mercy as an Exit to the Periphery and Pursuit to Inclusion – on the Interpretation of the Dynamics and Tensions of Ignatian Pedagogy of Pope Francis in Non-transparent World
Abstract
RESEARCH OBJECTIVE: The reconstruction and analysis of the ideas and concepts of the pedagogy of accompaniment and mercy (developed by Francis), are to contribute to its better understanding. Also, the consideration of the interpretation of the dynamics and tensions of the Ignatian pedagogy of Pope Francis in the non-transparent world is to give a better understanding of this interpretation.
THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: Reconstructions and analyses (as a mode of research procedure) are used to consider how the ideas and concepts of analyzed pedagogies are interpreted and understood, and what are their sources.
THE PROCESS OF ARGUMENTATION: Following the postulates of continuous intellectual search and continuous learning, an attempt is made to discern the assumptions (including the tacit background) of the pedagogies of accompaniment and mercy.
RESEARCH RESULTS: To bring closer the sense of the ideas and notions of the pedagogy of accompaniment and mercy.
CONCLUSIONS, INNOVATIONS AND RECOMMENDATIONS: To encourage educators to get acquainted carefully and critically with the interpretations of Ignatian pedagogy and to expand the circle of participants in the discussion on this pedagogy.
References
Adamczyk, T. (2020). Autentyczność i duchowość. Księża w opinii polskiej młodzieży. Analiza socjologiczna. Towarzystwo Naukowe KUL.
Ambrogetti, F. i Rubin S. (2013). Jezuita. Papież Franciszek. Wywiad rzeka z Jorge Bergoglio (A. Fijałkowska-Żydok, tłum.). Dom Wydawniczy „Rafael”.
Błasiak, A. (2016). Kultura duchowa rodziny – wybrane aspekty. W: A. Królikowska, M. Łątkowski i B. Topij-Stempińska (red.), Dzieło chwali Mistrza. Księga jubileuszowa dedykowana prof. dr hab. Irenie Popiołek z okazji 50-lecia pracy artystycznej oraz pracy pedagogicznej(s. 303-315). Akademia Ignatianum w Krakowie.
Borghesi, M. (2017, 10 listopada). Franciszek ujawnia źródła swej intelektualnej inspiracji. Radio Watykańskie https://www.gosc.pl/doc/4304515.Franciszek-ujawnia-zrodla-swej-intelektualnej-inspiracji
Borghesi, M. (2018). Jorge Mario Bergoglio. Biografia intelektualna. Bratni Zew.
Charchuła, J. (2018). Społeczny kontekst wychowania w teorii José Ortegi y Gasseta. W: K. Duraj-
-Nowakowa, J. Charchuła i E. Sowa-Behtane (red.), Animacja synergiczności działań edukacyjno-prospołecznych wobec wyzwań współczesności (s. 185-198). Akademia Ignatianum w Krakowie.
Dancák, P. (2017). The Ethos of Education and the Ethos of Christianity. Ecumeny and Law 5, 45-56.
Dancák, P. (2019a), Całościowe rozumienie człowieka versus dehumanizacja w komunikacji papieża Franciszka. W: W. Misztal, R. Nęcek i M. Radej (red.), Papież Franciszek i współczesność: z refleksji nad fenomenem komunikowania się (s. 101-120). Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie Wydawnictwo Naukowe.
Dancák, P. (2019b), Człowiek – wolność – dobro – prawda jako horyzont myślenia o wychowaniu w filozofii Józefa Tischnera. Polska Myśl Pedagogiczna, 5, 109-122.
Donati, P. i Archer, M.S. (2015). The Relational Subject. Cambridge University Press.
Dybowska, E. (2013). Wychowawca w pedagogice ignacjańskiej. Akademia Ignatianum, Wydawnictwo WAM.
Dybowska, E. (2014). Towarzyszenie wychowawcze według pedagogiki ignacjańskiej, Teologia i Moralność, 9(16), 81-93.
Dziaczkowska, L. (2012). Czyn jako zasada organizująca rozumienie kategorii podmiotu i podmiotowości w pedagogice. Roczniki Pedagogiczne, 4(40), 5-19.
Franciszek. (2013). Adhortacja apostolska Evangelii gaudium. https://www.vatican.va/content/francesco/pl/apost_exhortations/documents/
Franciszek. (2013, 25 września). Wywiad z papieżem Franciszkiem: Antonio Spadaro SJ („La Civiltà Cattolica”) (J. Siepsiak SJ, K. Nowak SJ i A.P. Bieś SJ, tłum.). Jezuici. http://jezuici.pl/serce-wielkie-i-otwarte-na-boga/
Franciszek. (2014, 10 maja). Edukacja nie może być neutralna. Wiara. http://papiez.wiara.pl/ doc/1996351.Edukacja-nie-moze-byc-neutralna
Franciszek. (2015, 12 listopada). Papież do absolwentów szkół jezuickich: trwajcie wnapięciu! Radio Vaticana. http://pl.radiovaticana.va/news/2015/11/12/
Franciszek. [Papa Francesco] (2016, 12 listopada). Udienza Giubilare Misericordia e Inclusione. https://w2.vatican.va/content/francesco/it/audiences/2016/documents/papa-francesco_20161112_udienza-giubilare.html
Franciszek. (2018, 7 września). Nowy wywiad z papieżem Franciszkiem. Gość Niedzielny. https:// www.gosc.pl/doc/5008163.Nowy-wywiad-z-papiezem-Franciszkiem
Franciszek. (2019, 16 marca). Bożek pieniądza czyni społeczeństwo nieludzkim i niesprawiedliwym. Gość Niedzielny. https://www.gosc.pl/doc/5397256. Papiez-Bozek-pieniadza-czyni-spoleczenstwo-nieludzkim-i
Frejusz, K. (2021). Implikacje ignacjańskiego praesupponendum w dialogu wychowawczym. Horyzonty Wychowania, 20(56), 23-33.
Gajdzica, Z. (2016), Pogranicza, peryferia i centra włączania ucznia z niepełnosprawnością w klasie ogólnodostępnej. Problemy Edukacji, Rehabilitacji i Socjalizacji Osób Niepełnosprawnych, 22, 89-98.
Gajdzica, Z. (2019). Zasady organizacji kształcenia w edukacjach inkluzyjnych uczniów z niepełnosprawnością. Niepełnosprawność – Dyskursy Pedagogiki Specjalnej, 33, 26-39.
Gajdzica, Z. (2020). Uczeń z lekką niepełnosprawnością intelektualną w szkole ogólnodostępnej.
Nauczyciele o (nie)zmienianej sytuacji szkolnej w kontekście kultury szkoły inkluzyjnej. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Gumuła, W. (2015a). Moralność w czasach finansjalizacji. W: J. Mariański (red.), Leksykon socjologii moralności: podstawy – teorie – badania – perspektywy (s. 457-464). Zakład Wydawniczy NOMOS.
Gumuła, W., (2015b). Zjawisko finansjalizacji. Znak, 721, 13-19.
Ivereigh, A. (2016). Zmiana środka ciężkości. Jacek Borkowicz. Rozmowa z Austenem Ivereigh’em, autorem książki „Prorok. Biografia Franciszka, papieża radykalnego”. https://www.przewodnik katolicki.pl/Archiwum/2016
Kijas, Z.J. OFMConv, (2013). Papież Franciszek i nasze marzenia o Kościele. Wydawnictwo WAM.
Kiejkowski, P. (2021). Człowiek ośmiu błogosławieństw według papieża Franciszka. Teologia i Moralność, 16(29), 205-217.
Kojs, W. (2005). Przyczynek do rozważań nad programem rozwoju zawodowego nauczyciela. W: H. Moroz (red.), Rozwój zawodowy nauczyciela (s. 139-150). Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Kojs, W. (2009). Modalne aspekty edukacji i pedagogiki. Chowanna, 52(65), 23-38.
Kojs, W. (2017). Nauczanie uczenia się – węzłowy problem edukacji i pedagogiki (z myślą o edukacji jutra...). W: A. Kamińska, P. Oleśniewicz (red.), Edukacja jutra. Wartości – Wychowanie – Kształcenie (s. 125-140). Oficyna Wydawnicza „Humanitas”.
Kostkiewicz, J. (2016). Pedagogika ogólna jako nauka w rękopisach z oflagu Andrzeja Niesiołowskiego. Studia z Teorii Wychowania, 1(14), 91-111.
Kozubek, M.T. (2020). Inkluzja w ujęciu Papieża Franciszka inspiracją dla edukacji włączającej. Rozprawy Społeczne, 14(4), 18-33.
Kroczek, P. (2015). Encyklika Franciszka Laudato si’ w perspektywie prawnej. Studia Oecumenica15, 55-68.
Lekka-Kowalik, A., Godność podmiotów edukacji. W: K. Chałas i A. Maj (red.), Encyklopedia aksjologii pedagogicznej (s. 383‑387). Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne POLWEN.
Luciani, R. (2016). El papa Francisco y la teología del pueblo [Papież Franciszek i teologia ludu]. PPC; https://es.ppc-editorial.com/libro/el-papa-francisco-y-la-teologia-del-pueblo
Marek, Z. (2017). Pedagogika towarzyszenia. Perspektywa tradycji ignacjańskiej. Akademia Ignatianum w Krakowie.
Marek, Z. (2021). Pedagogia i pedagogika ignacjańska (jezuicka). Horyzonty Wychowania, 20(56), 11-21.
Marek, Z. i Walulik, A. (2017). Pedagogika katolicka w perspektywie pedagogiki transcendentnej. Horyzonty Wychowania, 16(38), 125-141.
Mariański, J. (2016). Megatrendy religijne w społeczeństwach ponowoczesnych. Wydawnictwo Adam Marszałek.
Mariański, J. (2017). Tożsamości religijne w społeczeństwie polskim. Studium socjologiczne. Wydawnictwo Adam Marszałek.
Mariański, J. (2018). Kondycja religijna i moralna młodzieży szkół średnich w latach 1988‑1998‑2005‑2017. Wydawnictwo Adam Marszałek.
Mariański, J. (2021). Godność ludzka w narracji społecznej. Studium socjopedagogiczne. Wydawnictwo KUL.
Miąso, J. (2021). Fenomen relacji międzyludzkich Papieża Franciszka. Bonus Liber.
Niesiołowski, A. (2017). Zarys pedagogiki ogólnej. Rękopisy z oflagu, odczytanie i oprac. J. Kostkiewicz. Wyd. UJ.
Nikitorowicz, J. (2015). Edukacja międzykulturowa wobec mitotwórczej apologetyki w kształtujących się społeczeństwach wielokulturowych. W: A. Komorowska-Zielony i T. Szkudlarek (red.),Różnice, edukacja, inkluzja (s. 147-160). Wyd. UG.
Nowak, M. (2004). Autonomia osoby a wychowanie religijne. Paedagogia Christiana, 1(13), 9‑31.
Nowak, M. (2013). Tożsamość pedagogiki chrześcijańskiej, Paedagogia Christiana, 1(31), 25‑44.
Olbrycht, K. (2019). Edukacja kulturalna jako edukacja do wzrastania w człowieczeństwie. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Orzeł, T. (2018). Główne cechy języka papieża Franciszka na podstawie analizy jego wystąpień podczas Światowych Dni Młodzieży w Krakowie. Kultura – Media – Teologia, 33, 78‑98.
Pietrzak, A. (2006). Opcja na rzecz ubogich w Kościele katolickim w Ameryce Łacińskiej. W: M.F. Gawrycki (red.), Ameryka Łacińska wobec wyzwań globalizacji (s. 325-338). Wydawnictwo Adam Marszałek.
Pietrzak, A. (2010). Ameryka Łacińska u progu XXI w. według Alberta Methola Ferrégo. W: K. Krzywicka i J. Kaczyńska (red.), Oblicza Ameryki Łacińskiej (s. 13-23). Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Pietrzak, A. (2014). Kościół ubogich i dla ubogich papieża Franciszka odpowiedzią na współczesne wyzwania duchowe i społeczne. W: J. Blicharz, L. Klata-Wertelecka i E. Rutkowska-Tomaszewska (red.), Ubóstwo w Polsce (s. 31-38). E-Wydawnictwo: Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego.
Pietrzak, A. (2016). Rozmawia R. Pastwa, (2016, 17 grudnia). Franciszek to wielki teolog i wyjątkowy papież. Gość Niedzielny. http://lublin.gosc.pl/doc/3604770.Franciszek-to-wielki -teolog-i-wyjatkowy-papiez
Pietrzak, A. (2017). Katolicyzm: pożegnanie z europocentryzmem? W: S. Pawłowski, i S.J. Żurek (red.), Lublin. Miasto zgody religijnej. Ekumenizm w historii, teologii, kulturze (s. 149-159). Towarzystwo Naukowe KUL.
Pietrzak, A. (2019). Modele ewangelizacji kultur i inkulturacji wiary w teologii latynoamerykańskiej. Wydawnictwo KUL.
Pietrzak, A. (2020). O apologię papieża Franciszka: ucznia i misjonarza Jezusa Chrystusa. Rocznik Seminaryjny, 18-33.
Rembierz, M. (2014). Pedagogiczny potencjał i edukacyjne wyzwania krytycznej ekologii. O dwoistości pedagogiczno-ekologicznych tropów papieża Franciszka w kontekście pedagogicznego
przesłania Heleny Radlińskiej. Rocznik Naukowy Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej w Bydgoszczy. Transdyscyplinarne Studia o Kulturze (i) Edukacji, 9, 29-62.
Rembierz, M. (2016). Pedagogia miłosierdzie jako wyjście na aksjologiczne pogranicza i egzystencjalne peryferia – wyzwania dla myśli religijnej i refleksji pedagogicznej. O uczeniu się i nauczaniu papieża Franciszka. W: L. Pawelski (red.), Paideia – drogą do uniwersalizmu w wychowaniu. Księga dedykowana pamięci Profesora Kazimierza Denka Honorowego Prezesa Polskiego Stowarzyszenia Nauczycieli Twórczych (s. 233-274). Polskie Stowarzyszenie Nauczycieli Twórczych.
Rembierz, M. (2018). Edukacja międzykulturowa jako ćwiczenie duchowe. Pedagogiczne wymiary kształtowania kultury duchowej i rozumienia wartości ponadkulturowych w kontekście zróżnicowania religijnego i pluralizmu światopoglądowego. Edukacja Międzykulturowa, 9, 90-130.
Rembierz, M. (2021a). Bezgraniczność głupoty i granice mądrości. Na rozdrożach sokratejskiej pedagogii niewiedzy. Ethos, 1, 243-273.
Rembierz, M. (2021b). Osoba i jednostka. W: P. Świercz (red.), Etyka polityczna (s. 125-145). Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum.
Rembierz, M. (2021c). Transformations of the Intercultural Education - Pedagogical Explorations on the Borderlands. Transformacje. Pismo Interdyscyplinarne, 4(111), 154-187.
Różańska, A. (2017). Międzykulturowe konteksty edukacji religijnej – problem otwartej tożsamości religijnej. Lubelski Rocznik Pedagogiczny, 36(3), 49-59.
Rynio, A. (2019). Pilna potrzeba refleksji nad samoświadomością, podmiotowością i wychowaniem godnym osoby. Roczniki Pedagogiczne, 11, 33-49.
Ryś, G. (2015). Skandal miłosierdzia. Wydawnictwo WAM.
Skalski, J., Wilczyński, P. i Żyła M. (2016, 1 sierpnia). Papież bez wad serca. Tygodnik Powszechny. https://www.tygodnikpowszechny.pl/papiez-bez-wad-serca-34894
Stróżewski, W. (2002). Dojrzewamy do powtórki – z ks. Adamem Bonieckim, ks. biskupem Kazimierzem Nyczem, prof. Pawłem Śpiewakiem i prof. Władysławem Stróżewskim rozmawiają Michał Okoński i Marek Zając. Tygodnik Powszechny, 35(2773).
Szczepański, J. (1995). Wizje naszego życia. Wydawnictwa Prywatnej Wyższej Szkoły Businessu i Administracji.
Sztompka, P. (2018). Autentyczność przekazu w komunikacji międzyludzkiej. Sekret papieża Franciszka. W: W. Misztal, R. Nęcek i M. Radej (red.), Papież Franciszek i współczesność: z refleksji nad fenomenem komunikowania się (s. 59-70). Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie.
Śliwerski, B. (2010). Teoretyczne i empiryczne podstawy samowychowania. Oficyna Wydawnicza Impuls.
Śliwerski, B. (2013, 15 marca). Pedagogika ignacjańska. http://sliwerski-pedagog.blogspot. com/2013/03/pedagogika-ignacjanska.html
Śliwerski, B. (2017). Paradygmaty współczesnej pedagogiki jedności w Polsce. Przegląd Badań Edukacyjnych, 2(25), 39-58.
Wielecki, K. (2016). Racjonalność instrumentalna i paradygmat technokratyczny z perspektywy encykliki Laudato si’. W: A. Wysocki (red.), Świat jako wspólny dom. Wokół koncepcji ekologii integralnej w encyklice Laudato si’ (s. 21-44). Wydawnictwo UKSW.
Wierzbicki, A.M. (2018). Kruche dziedzictwo. Jan Paweł II od nowa. Więź.
Wierzbicki, A. i Kleczka K. (2021). Bóg nie wyklucza. Rozmowy o państwie, Kościele i godności człowieka. Wydawnictwo WAM.
Copyright (c) 2022 HORIZONS OF EDUCATION
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Authors who publish in this journal agree to the following terms:
- Authors retain the copyright to their work while granting the journal the right of first publication. The work will be simultaneously licensed under a CC BY-ND license, which permits others to share the work with proper credit given to the author and the original publication in this journal.
- Authors may enter into additional, non-exclusive agreements for the distribution of the published version of the work (e.g., posting it in an institutional repository or publishing it in another journal), provided that the original publication in this journal is acknowledged.
We allow and encourage authors to share their work online (e.g., in institutional repositories or on personal websites) both before and during the submission process, as this can foster beneficial exchanges and lead to earlier and increased citations of the published work. (See The Effect of Open Access). We recommend using any of the following academic networking platforms:
