„Brainwasching” – rzecz o manipulacji emocjami i zachowaniem przez grupy kultowe
Abstract
Artykuł podejmuje problem natury zjawiska „prania mózgu” w kontekście nowych ruchów religijnych w aspekcie historycznym i współczesnym. Analizując zjawisko psychologicznego oddziaływania grup kultowych na jednostkę, wskazano te obszary, w których manipulatorzy psychiki eksploatują najczęściej. Wielość czynników konstytuujących zjawisko sekty wymusza konieczność porzucania utartych schematów i otwarcie się na nowe możliwości interpretacyjne z nowych perspektyw badawczych. Szybkość dokonujących się zmian społecznych powoduje, że „nowe mapy rozumienia” zjawiska sekty (w tym natury procesu „prania mózgu”) wypierają mapy nakreślone w minionych latach (nie przekreślając ich). Niezależnie od przyjętych definicji zjawiska „prania mózgu” oraz teorii wyjaśniających jego mechanizmy, manipulowanie ludzkimi emocjami i zachowaniem stanowi fundamentalny aspekt tego procesu. Emocje, jak wynika z licznych analiz, stanowią ważne podłoże dla kontroli społecznej. Poprzez odpowiednie sterowanie mechanizmami zmiany wzorców ekspresji emocji liderzy grup kultowych mają doskonałą możliwość warunkowania motywacji swoich podwładnych, a poprzez to, możliwość wpływu, także na ich, takie czy inne zachowanie. Odwołując się do współczesnych badań nad specyfiką funkcjonowania ludzkich emocji, wiele sekt zdaje się w swoim oddziaływaniu na wiernych wykorzystywać tę wiedzę. Manipulowanie emocjami prowadzi liderów sekt do zdobycia silnej kontroli nad jednostkami im podlegającymi.
Copyright (c) 2016 HORIZONS OF EDUCATION
![Creative Commons License](http://i.creativecommons.org/l/by-nc-nd/4.0/88x31.png)
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Authors who publish with this journal agree to the following terms:
- Authors retain copyright and grant the journal right of first publication with the work simultaneously licensed under a CC BY-NC-ND licence that allows others to share the work with an acknowledgement of the work's authorship and initial publication in this journal.
- Authors are asked to enter into separate, additional contractual arrangements for the non-exclusive distribution of the journal's published version of the work (e.g., post it to an institutional repository or publish it in a book), with an acknowledgement of its initial publication in this journal.
Authors are permitted and encouraged to post their work online (e.g., in institutional repositories or on their website) prior to and during the submission process, as it can lead to productive exchanges, as well as earlier and greater citation of published work (See The Effect of Open Access). We advise to use any of the following reserach society portals: