„Brainwasching” – rzecz o manipulacji emocjami i zachowaniem przez grupy kultowe
Abstrakt
Artykuł podejmuje problem natury zjawiska „prania mózgu” w kontekście nowych ruchów religijnych w aspekcie historycznym i współczesnym. Analizując zjawisko psychologicznego oddziaływania grup kultowych na jednostkę, wskazano te obszary, w których manipulatorzy psychiki eksploatują najczęściej. Wielość czynników konstytuujących zjawisko sekty wymusza konieczność porzucania utartych schematów i otwarcie się na nowe możliwości interpretacyjne z nowych perspektyw badawczych. Szybkość dokonujących się zmian społecznych powoduje, że „nowe mapy rozumienia” zjawiska sekty (w tym natury procesu „prania mózgu”) wypierają mapy nakreślone w minionych latach (nie przekreślając ich). Niezależnie od przyjętych definicji zjawiska „prania mózgu” oraz teorii wyjaśniających jego mechanizmy, manipulowanie ludzkimi emocjami i zachowaniem stanowi fundamentalny aspekt tego procesu. Emocje, jak wynika z licznych analiz, stanowią ważne podłoże dla kontroli społecznej. Poprzez odpowiednie sterowanie mechanizmami zmiany wzorców ekspresji emocji liderzy grup kultowych mają doskonałą możliwość warunkowania motywacji swoich podwładnych, a poprzez to, możliwość wpływu, także na ich, takie czy inne zachowanie. Odwołując się do współczesnych badań nad specyfiką funkcjonowania ludzkich emocji, wiele sekt zdaje się w swoim oddziaływaniu na wiernych wykorzystywać tę wiedzę. Manipulowanie emocjami prowadzi liderów sekt do zdobycia silnej kontroli nad jednostkami im podlegającymi.
Copyright (c) 2016 Horyzonty Wychowania
![Creative Commons License](http://i.creativecommons.org/l/by-nc-nd/4.0/88x31.png)
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Uwagi dotyczące praw autorskich
Autorzy publikujący w tym czasopiśmie wyrażają zgodę na następując warunki:
- Autorzy zachowują prawa autorskie, przyznając czasopismu prawo do pierwszej publikacji swojego tekstu jednocześnie zarejestrowanego pod numerem licencji CC BY-ND, która pozwala innym na korzystanie z tego tekstu z uznaniem autorstwa tekstu oraz pierwotnej publikacji w tym czasopiśmie.
- Autorzy proszeni są o nawiązywanie odrębnych, dodatkowych porozumień wynikających z umowy, dotyczących dystrybucji opublikowanej w czasopiśmie wersji tekstu nie na prawach wyłączności (np. opublikowanie go w repozytorium instytucji lub w innym czasopiśmie), z potwierdzeniem pierwszej publikacji w tym czasopiśmie.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych: