Uwarunkowania rozwoju kształcenia zawodowego
Abstrakt
CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest przedstawienie podstawowych rodzajów uwarunkowań rozwoju kształcenia zawodowego – z uwzględnieniem ich roli i wzajemnych powiązań.
PROBLEM I METODY BADAWCZE: Przedstawiony problem badawczy dotyczy odpowiedzi na pytanie: jakie uwarunkowania gospodarczo-społeczne mają decydujący wpływ na rozwój kształcenia zawodowego oraz jakie relacje występują między nimi. Na podstawie literatury przedmiotu zidentyfikowano i pogrupowano realne uwarunkowania w układzie przyczynowo-skutkowym.
PROCES WYWODU: Punktem wyjścia uczyniono pojęcie rozwoju kształcenia zawodowego – zarówno formalnego, jak i pozaformalnego i nieformalnego. Wyróżniono rozwój ilościowy i jakościowy oraz liniowy i skokowy. Na tak zarysowanym tle scharakteryzowano te uwarunkowania rozwoju kształcenia zawodowego, które mają swoje źródła w otoczeniu zewnętrznym tego obszaru edukacji.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Wnioski z przeprowadzonych analiz wskazują na istotne z perspektywy rozwoju kształcenia zawodowego relacje między poszczególnymi uwarunkowaniami – traktowanymi jako zmienne niezależne.
WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Rozwój kształcenia zawodowego zależy w pierwszym rzędzie od sytuacji gospodarczej i będących jej pochodną priorytetów polityki edukacyjnej. Należy brać także pod uwagę uwarunkowania natury społecznej, takie jak: prestiż wykształcenia i zawodów, poziom aspiracji rodziców oraz specyfikę środowiska lokalnego. Rekomendowane jest podjęcie badań pozwalających na określenie siły wpływu poszczególnych uwarunkowań na rozwój kształcenia zawodowego. Ich wyniki pozwoliłyby na opracowanie modelu działań sprzyjających eliminacji czynników utrudniających bądź spowalniających będący przedmiotem analiz rozwój w sferze kształcenia zawodowego.
Bibliografia
Galwas, B. (2011). System edukacji najważniejszym priorytetem Polski. W: J. Kleer, A.P. Wierzbicki, Z. Strzelecki, L. Kuźnicki (red.), Wizja przyszłości Polski. Studia i analizy, tom I – Społeczeństwo i państwo. Warszawa: Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 108-135.
Kabaj, M (2012). Wpływ systemów kształcenia zawodowego na zatrudnienie i bezrobocie młodzieży. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Pracy i Spraw Socjalnych.
Karpiński, A. (2006). Przyszłość rynku pracy w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
Komunikat z badań (2013). Warszawa: Centrum Badania Opinii Społecznej.
Galwas, B. (2011). System edukacji najważniejszym priorytetem Polski. W: J. Kleer, A.P. Wierzbicki, Z. Strzelecki i L. Kuźnicki (red.), Wizja przyszłości Polski. Studia i analizy, tom I – Społeczeństwo i państwo. Warszawa: Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 108 135.
Kabaj, M. (2012). Wpływ systemów kształcenia zawodowego na zatrudnienie i bezrobocie młodzieży. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Pracy i Spraw Socjalnych.
Karpiński, A. (2006). Przyszłość rynku pracy w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
Komunikat z badań. (2013). Warszawa: Centrum Badania Opinii Społecznej.
Koradecka, D. (red.). (2010). Handbook of occupational safety and health. Boca Raton, London, New York: CRC Press.
Kryńska, E. (2004). Szara strefa rynku pracy. Utrapienie gospodarcze czy ratunek społeczny? W: S. Borkowska (red.), Przyszłość pracy w XXI wieku. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Pracy i Spraw Socjalnych, 345 358.
Kuźnicki, L. i Chlebuś, M. (2012). Polska w perspektywie 2050. W: B. Galwas i L. Kuźnicki (red.), Wizja przyszłości Polski, tom III – Ekspertyzy. Warszawa: Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 7 17.
Kwiatkowski, S.M. (2012). Cykliczność zmian w edukacji zawodowej. W: R. Kwiecińska i J.M. Łuka¬sik (red.), Zmiana społeczna. Edukacja – polityka oświatowa – kultura. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, 119 127.
Kwiatkowski, S.M. (2013). Kształcenie zawodowe w formach szkolnych – wyzwania edukacyjne i gospodarcze. Debata Edukacyjna, 6, 17 26.
Kwiatkowski, S.M. (2015). Kształcenie zawodowe w dobie przeobrażeń społeczno-gospodarczych – w kierunku partnerstwa i współpracy. W: M.J. Szymański i B. Przybylski (red.), W kręgu współ¬czesnych problemów edukacyjnych. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, 24 35.
Szczepska-Pustkowska, M. (2003). Aspiracje. W: T. Pilch (red.), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku. Tom I. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”, 195 202.
Szukalski, S.M. (2011). Gospodarka polska w perspektywie 2050 roku – uwarunkowania, scenariusze zmian, rekomendacje. W: J. Kleer, A.P. Wierzbicki, Z. Strzelecki i L. Kuźmiński (red.), Wizje przyszłości polski, tom II – Gospodarka i środowisko. Warszawa: Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 13 53.
Winiarski, M. (2000). Rodzina – szkoła – środowisko lokalne. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Badań Edukacyjnych.
Wołk, Z. (2006). Poradnictwo zawodowe w edukacji młodzieży. Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego.
Copyright (c) 2018 Stefan Michał Kwiatkowski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Uwagi dotyczące praw autorskich
Autorzy publikujący w tym czasopiśmie wyrażają zgodę na następując warunki:
- Autorzy zachowują prawa autorskie, przyznając czasopismu prawo do pierwszej publikacji swojego tekstu jednocześnie zarejestrowanego pod numerem licencji CC BY-ND, która pozwala innym na korzystanie z tego tekstu z uznaniem autorstwa tekstu oraz pierwotnej publikacji w tym czasopiśmie.
- Autorzy proszeni są o nawiązywanie odrębnych, dodatkowych porozumień wynikających z umowy, dotyczących dystrybucji opublikowanej w czasopiśmie wersji tekstu nie na prawach wyłączności (np. opublikowanie go w repozytorium instytucji lub w innym czasopiśmie), z potwierdzeniem pierwszej publikacji w tym czasopiśmie.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
