Proces badawczy w krytyczno-partycypacyjno- ‑edukacyjnych badaniach w działaniu – rekonesans i dynamiczne cykle działaniowe
Abstrakt
CEL NAUKOWY: Głębsze poznanie i wyjaśnienie istoty procesu badawczego w krytyczno-partycypacyjno-edukacyjnych badaniach w działaniu, uwzględniając rekonesans badawczy i dynamiczne cykle działaniowe; stanowią one etapy badawcze, opierając się na paradygmacie interpretatywnym i tradycji badań partycypacyjnych.
PROBLEM I METODY BADAWCZE: Artykuł ogniskuje się wokół sposobu rozumienia CPAR M2S i ich roli w procesie tworzenia wiedzy i udoskonalania praktyki; w artykule została wykorzystana dyskursywna analiza rozumienia i wyjaśniania procesu badawczego w tradycji badań partycypacyjnych, wywodzącej się z ruchu akcjonistycznego na rzecz rozwoju społeczności.
PROCES WYWODU: Treść artykułu wyjaśnia etapy procesu dociekania badawczego nie uwzględniającego sztywnych kanonów dociekań metodologiczno-pozytywistycznych oraz nie wpisuje się w kategorię tzw. badań stosowanych.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: CPAR nie są technicznym i instrumentalnym doskonaleniem praktyki edukacyjnej; nie można ich bezrefleksyjnie identyfikować tylko z projektem edukacyjnym (dydaktycznym); zasadniczym elementem różnicującym jest identyfikacja problemu badawczego przez grupę badanych (nie na polecenie kierownictwa); przestrzeń edukacyjna staje się miejscem wytwarzania wiedzy na temat praktyki i krytycznej refleksyjności nauczycieli nad dotychczasowym działaniem (praktyką), nakierowanej na zmianę.
WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Artykuł uwzględnia aspekt zmienności i dynamizmu badawczego obecnego w badaniach w działaniu oraz opisuje rolę badacza akcji, „momentów” edukacyjnych, wnosząc nowe kierunki myślenia i działania w celu tworzenia wiedzy i doskonalenia praktyki.
Bibliografia
Elliott, J. (1991). Action research for educational change. Open University Press.
Grundy, P. (1995). Action research as professional development. Occasional paper #1. Murdoch University.
Johnson, A.P. 2002. A short guide to action research. Allyn & Bacon.
Kemmis, S. i McTaggart, R. (1988). The action research planner (wyd. 3). Deakin University Press.
Maxwell, T.W. (2001). Reconnaissance. EDST 390 Class Notes.
Maxwell, T.W. (2003). Action research for Bhutan?, https://www.researchgate.net/publication/279948945_Action_Research_for_Bhutan
McTaggart, R. (1994). Participatory action research: Issues in theory and practice. Educational Action Research, 2(3), 313-337. https://doi.org/10.1080/0965079940020302
Mendel, M. (2013). Edukacyjna podróż w biografii jako badanie w działaniu. W: H. Červinková i B.D. Gołębniak (red.), Edukacyjne badania w działaniu (s. 127-175). Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Nowak-Łojewska, A. (2021). Action Research w praktyce. Nauczycielskie refleksje „w” działaniu i „nad” działaniami autorskimi. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Radlińska, H. (1935). Stosunek wychowawcy do środowiska społecznego. Szkice z pedagogiki społecznej. Nasza Księgarnia.
Sagor, R. (2011). Badanie przez działanie. Jak wspólnie badać, żeby lepiej uczyć (K. Kruszewski, tłum.). Civitas, Centrum Edukacji Obywatelskiej.
Schon, D.A. (1995). Knowing‑in‑action: The new scholarship requires a new epistemology. Change, 27(6), 27-34.
Smolińska-Theiss, B., & Theiss, W. (2013). Badanie i działanie w pedagogice społecznej – między tradycją a współczesnymi zadaniami. W: H. Červinková i B.D. Gołębniak (red.), Edukacyjne badania w działaniu (s. 13-50). Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Stake, R. (1976).. Evaluating Education programs: The Need and the Response. Wydawnictwo OECD.
Copyright (c) 2023 Horyzonty Wychowania
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Uwagi dotyczące praw autorskich
Autorzy publikujący w tym czasopiśmie wyrażają zgodę na następując warunki:
- Autorzy zachowują prawa autorskie, przyznając czasopismu prawo do pierwszej publikacji swojego tekstu jednocześnie zarejestrowanego pod numerem licencji CC BY-ND, która pozwala innym na korzystanie z tego tekstu z uznaniem autorstwa tekstu oraz pierwotnej publikacji w tym czasopiśmie.
- Autorzy proszeni są o nawiązywanie odrębnych, dodatkowych porozumień wynikających z umowy, dotyczących dystrybucji opublikowanej w czasopiśmie wersji tekstu nie na prawach wyłączności (np. opublikowanie go w repozytorium instytucji lub w innym czasopiśmie), z potwierdzeniem pierwszej publikacji w tym czasopiśmie.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
